sko na gruntach dóbr Krotyszcze, w pow. kijowskim t. VI, 723. Toś, rzka, w pow. radomyskim, prawy dopływ rzki Rżawy al. Rżawca pr. dopł. Prypeci. Toschonowitz, ob. Toszonowice. Tose, strumień, w gub. kowieńskiej, lewy dopływ Bibirwy lew. dodł. Szałtony. Tosie 1. wś i fol. nad rzką Czarną, pow, sokołowski, gm. i par. Kossów, odl. o 28 w. od Sokołowa, ma 26 dm. , 258 mk. W 1827 r. było 19 dm. , 133 mk. W 1876 r. folw. T. z os. Krupy, rozl. mr. 728 gr. or. i ogr. mr. 268, łąk mr. 27, pastw. mr. 19, wody mr. 2, lasu mr. 106, zarośli mr. 289, nieuż. mr. 23; bud, z drzewa 13; las nieurządzony, pokłady wapienia. Wś T. os. 32, mr. 337; os. Krupy os. l, mr. 17. 2. T. , pow. mławski, ob. Olszewo T. 3. T. Milewo, pow. ostrołęcki, gm. i par. Piski. W 1827 r. Tolsie M. 8 dm. , 89 mk. Por. Milewo. Tosin al. Janów, os. , pow. piotrkowski, gm. Kluki, par. Parzno, 1 dm. , 7 mr. dwor. Tosmar, mylnie Tasmar, jezioro, w okr. hazenpockim Kurlandya, na płn. od jez. Libawskiego, do 12 w. kw. mające. Zlewa swe wody do jez. Libawskiego. Tosna, słoboda nad rz. Tosną dopł. Newy, pow. carskosielski gub. petersburskiej, o 35 w. od Carskiego Sioła, ma 181 dm. , 2554 mk. , cerkiew, szkołę. Posiada st. dr. żel. nikołajewskiej petersb, moskiewskiej, między st. Sablino o 12 w. a Uszaki o 9 w. , odl. o 50 w. od Petersburga a 559 w. od Moskwy. Ze st. Tosna oddziela się odnoga do Gatczyna, długa 46 w, , zbudowana w 1870 r. Tost, ob. Toszek. Toszakarwa, zaśc. szlach. nad jez. Łuszą, pow. święciański, w 2 okr. poL, o 22 w. od Święcian, 4 dm. , 22 mk. kat. Toszczanka, rzka, w pow. rohaczewskim, ob. Toszczyca, Toszczyca al. Toszczanka, błotnista rzka, w pow. rohaczewskim, prawy dopł. Dniepru. Płynie początkowo w kierunku połudn. , następnie zachod. , pod wsiami Krasny Brzeg, Toszczyca Wierzchnia, Rudnia, Toszczyca Niźsza, poniżej której, ubiegłszy około 20 w, , ma ujście. Na wybrzeżach jej znajdują się pokłady błotnistej rudy żelaznej. Toszczyca 1. Niżnia, wś i folw. przy ujściu rzki Toszczycy do Dniepru, pow rohaczewski, gm. Kistenie Kościenie, o 26 w. od Rohaczewa, ma 42 dm. , 312 mk. Na folw. cegielnia, młyn wodny i krupiarnia. Źródło słabej wody żelazistej. Własność Weliaminowych, ma 1486 dzies. 1038 lasu, 146 roli, 80 łąk. Naprzeciw wsi, przy ujściu Toszczycy, znajduje się kępa na Dnieprze. 2. T, Wierchnia, wś i folw. nad rzką Toszczycą, pow. rohaczewski, gm. Kistenie Kościenie, ma 58 dm. , 369 mk. , z których 25 zajmuje się wyrobem przedmiotów z łyka i kory, 3 wyrobem wozów, sań i t. p. Folw. , własność Gresznerów, ma 1573 dzies. 1200 lasn, 281 roli, 32 łąk; młyn wodny i karczma. J. Krz. Toszek, niem. Tost, w dok. Thosech, Tossek, Tossetz, Toscheck, miasto niegdyś powiatowe, dziś w pow. toszeckogliwickim, leży na wyniosłości wzn. 752 do 885 st. par. npm. , górującej nad całą okolicą, utworzonej z pokładów łupku, odl. około 8 mil na płd. wschód od Opola, 3 mile od Gliwic a 1 1 4 mili od Pyskowic, leży przy szosie wrocławskokrakowskiej, składa się z rynku, placu szpitalnego, 9 ulic i 2 przedmieści. W r. 1885 było 194 dm. , 2434 mk. 1366 męż. , 1068 kob. , co do wyznania 1906 kat. , 382 ew. i 146 żyd. Do miasta należy 549 ha ziemi 505 ha roli i 34 łąk. Ludność przeważnie polska. W r. 1781 było 650 mk. ; 1800 r. 687 mk. ; 1816 r. 874 mk. ; 1840 r. 1483 mk. i 1861 r. 1769 mk. Z zakładów fabrycznych istnieją tu młyn parowy i gorzelnia. Z rzemiosł rozwinęło się zdawna szewctwo 50 majstrów w r. 1860. Odbywa się tu 5 jarmarków rocznie. Kościół par. kat. p. w. św. Katarzyny, murow. , sklepiony, w formie podwójnego krzyża, w stylu romańskim, istniał już w XV w. Kaplicę cmentarną p. w. sw. Barbary wzniosła w r. 1730 hr. Kotulińska. Statua św. Jana Nepomucena na rynku stanęła staraniem Leopolda hr. Colonna, pana na T. w r. 1706. Sprowadzona z Pragi. Ratusz obecny, z 2 wieżami, wzniesiony po spaleniu dawnego w r. 1833. Szpital mieści 7 ubogich. T. jest siedzibą sądu okręgowego i urz. poczt. , posiada szkołę elementarną 6 klas. Zawiązkiem osady był stary gród, siedziba kasztelana już w r. 1222. Przy nim istniała kaplica p. w. św. Piotra, należąca do klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Władysław, ks. na Koźlu, uznawszy w r. 1327 zwierzchnictwo króla czeskiego, przyjął od niego jako lenno, w liczbie innych grodów, i Toszek. Kazimierz, ks. na Opawie i T. , potwierdza w r. 1423 erekcyę kościoła w Pyskowicach. Przemko, ks. na Toszku, wydaje w latach 1443, 1456, 1465 dokumenty tyczące się kościoła w Pyskowicach. Ferdynand, król czeski, nadaje T. w r. 1536 prawo miejskie a Rudolf w 1579 r. rozszerza prawa miasta aktem pisanym po czesku. Rudolf II sprzedał w r. 1593 zamek i starostwo panom Ton Redern na Wielkich Strzelcach. Pożar w r. 1677 i głód w r. 1714 zniszczyły zupełnie miasteczko. Wojna siedmioletnia nowe sprowadziła klęski. Wojska bawarskie pod chorągwią Napoleona palą i łupią miasto w r. 1807. Nowa ustawa miejska wprowadzona w r. 1808. Po wielkim po Toś Toschonowitz Tose Tosie Tosin Tosmar Tost Toszakarwa Toszczyca Toszek