Młyn słodowy stał niegdyś w Dolsku, inne młyny w Jaszkowie, Szremie, Dusinie i t. d. Pod Dolskiem istniała winnica, w okolicy kopano rudę żelazną, W nowszych czasach znikły lub zlały się z innemi osadami nie wykazano w urzędowym Spisie gmin i okręgów z r. 1888 Berdychów i Wesołka pod Szremem, Topiałka pod Mechlinem, Skrobacz i Pacanów pod Rusocinem, Pijanowo pod Nowcem, Zawada pod Ostrowem, Błoto pod Żabnem, Niemir i Łuki pod Kurnikiem. Pierwszym znanym właścicielem ziemskim w powiecie był arcybiskup gnieźnieński, który w r. 1136 posiadał wś Dolsko. Władysław Odonicz zamierzając załoźyć w ziemi przemęckiej klasztor cystersow, przekazał w r. 1210 zakonowi temu między innemi Księginki. W r. 1230 sprowadził cystersów komes Bronisz do wsi swej dziedzicznej Gościkowa, założył im klasztor zwany Paradyżem i uposażył go wsiami Kotowo, Konarskie, Olbrachtów, Zakrzewo, Zaborowo, Górka i Chrząstowo. Żadna z tych posiadłości nie utrzymała się przy klasztorze gościkowskim. W r. 1211 Władysław Odonicz nadał klasztorowi św. Maryi w Wrocławiu villam cum lacu iuxta Szrem nomine Muclino, objaśnianą Mechlinem Szremskim i Muchlinem, osadą znikłą w okolicy Dolska, którą w r. 1258 widzimy w ręku benedyktynów lubińskich. W r. 1252 uzyskały cysterki trzebnickie potwierdzenie posiadłości Łęgu; i ta wieś nie została długo przy ich klasztorze. Szymanowo posiadali Bożogrobcy miechowscy w r. 1253, poznańscy Kawalerowie św. Jana jerozolimskiego w r. 1273, a potem biskupi poznańscy. Benedyktyni lubińscy utrzymywali się przy Szczodrochowie aż do zniesienia klasztorów; przejściowo posiadali Małpin r. 1243, Mchy r. 1258, Pucołowo r. 1294, Daleszyn r. 1300 i Rakówkę r. 1371. Dominikanki poznańskie miały Grzymisław, franciszkanki szremskie Lubiatowo dziś zwane Królewskiem, jezuici poznańscy Dąbrowę, Kaleje, Luciny i Mechlin; filipini gostyńscy trzymali w zastawie Błażejewo Dolskie. Biskupi poznańscy posiadali różnemi, czasy Binkowo, Błażejewo Bnińskie, Dolsk, Gaworek, Górę, Górkę, Jaskółki, Jaszkowo, Kaleje, Kotowo Dolskie, Księginki, Kunowo, młyn Kunowski, Niesłabin, Orkowe, Ostrów Kunowski, Ostrowieczko, Ostrowieczno, Pełczyn, Podrzechtę, Psarskie, Puszczykówko, Puszczykowo, Rogalin, Rogalinek, Szymanowo i Tworzykowo. Kościół N. M. Panny w Środzie posiadał Kromolice w r. 1281; miasto Szrem nabyło wieś Zbrudzewo w r. 1424. O starostwie szremskiem wspomniano powyżej; starostwo wrzesińskie składały Budzyń, Mosina, Poźegowo, Sowiniec, tudzież Holendry Borkowskie, KrosińEkie i Sowinieckie. Kadzew z Marszewem tworzyły odrębną królewszczyznę. Rząd pruski utworzył z dóbr zabranych, prócz domeny szremskiej, dwa inne kompleksy budzyński i pożegowski; w skład pierwszego z nich wchodziły Budzyń, Grzybno, Krajkowo i nadleśnictwo mosińskie Ludwigsberg; drugi składały Pożegowo, Puszczykowo i Puszczykówko. W obecnym pow. szremskim istnieją 2 domeny Grzymisław i Nochowo, tudzież wspomniane nadleśnictwo. Z rodów dziedzicznych, osiadłych różnemi czasy na tym obszarze znamy domy Bądkowski, Baranowski, Będorski, Bieliński, Bieńkowski, Biernacki, Biskupski, Błażejewski, Błociszewski, Bniński, Bodzyniewski, Bojanowski, Bożejewski, Brodnicki, Brodzki, Bronisz, Brudzewski, Budziszewski, Bułakowski, Chaławski, Chłapowski, Chociszewski, Chwałkowski, Cielecki, Cmoński, Czacki, Czamkowski, Czołowski, Dachowski, Daleszyński, Daszewski, Dramiński, Drwęski, Działyński, Dzieduszycki, Dzierżanowski, Gądkowski, Gogolewski, Goliński, Golski, Gołuński, Gorajski, Górka, Grabianowski, Grabowiecki, Grodzicki, Grudziński, Grzybiński, Jackowski, Jaraczewski, Jastrzębski, Jeleńczewski, Jeżewski, Jezierski, Iłowiecki, Kamieniewski, Kamieński, Karśnicki, Kęszycki, Kiełczewski, Koczorowski, Kołacki, Konarski, Koszkowski, Koszutski, Kot, Kowalski, Koźmian, Krzyżanowski, Krzyztoporski, Książski, Kurnatowski, Kuropatnicki, Kurowski, Kwilecki, Łącki, Łowęcki, Lubiakowski, Maciejowski, Małachowski, Malczewski, Malewski, Manieoki, Mańkowski, Marszewski, Mchowski, Miaskowski, Mieczewski, Międzychodzki, Mieszkowski, Morawski, Mycielski, Niegolewski, Niemojowski, Nowodworski, Osowicki, Ostrowiecki, Otocki, Pajzderski, Parczewski, Pawłowski, Piasecki, Piotrowski, Płaczkowski, Plater, Pogorzelski, Pokrzywnicki, Pomorski, Poniński, Potocki, Przejbisz, Przylepski, Psarski, Pucołowski, Rąbiński, Raczkowski, Raczyński, Radoliński, Radoński, Radoszewski, Radzewski, Rogaliński, Rogowski, Rokossowski, Roncki, Rozdrażewski, Rożnowski, Rydzyński, Sczaniecki, Sępiński, Skaławski, Skrzetuski, Skrzydlewski, Skrzynecki, Sławiński, Słupski, Sokołowski, Sośnicki, Stablewski, Starzyński, Sypniewski, Szczytnioki, Szlichtyng, Szołdrski, Tarzecki, Topiński, Trąbiński, Unrug, Urbanowski, Wałknowski, Wasilkowski, Wąsowicz, Węgorzewski, Węsierski, Wilczyński, Wilkoński, Włostowski, Wybicki, Żabiński, Zaborowski, Zadorski, Zakrzewski, Zalewski, Zamojski, Zbijewski, Zielątkowski, Żółtowski i Żychlińaki. Żydów nie cierpiano w Bninie i Dolsku. Droga handlowa szła z Poznania na Szrem i Poniec do Wrocławia.

Szrem