Świadoście; młyn. Wś uwłaszczona od dóbr Soły. Toronkowicze, wś, pow. sieński, gm. Łu koml, własność, Olimpii Dyszlewskiej, 726 dzies. ziemi używalnej, 462 dzies. nieużyt ków; pokłady torfu. A. Ch. Toronówka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , o 71 w. od Nowoaleksandrowska, Toropa, rzeka, w gub. pskowskiej, prawy dopływ Dźwiny. Bierze początek na wyżynie wałdajskiej, w pow. chołmskim, z niewielkiego jeziora, w pobliżu pogostn Toropieckiego, przepływa liczne jeziora jak Dołowce, Straduja, Horodek, Kudyńskie, Sołomino pod mtem Toropcem i in. , i przebiegłszy około 160 w, w kierunku południowym, poniżej porohów wereżuńskich, pod siołem Serteja w pow. wieliskim ma ujście. Szeroka przy wejściu do pow. toropieckiego na 10, pod Toropcem 16 a przy ujściu 30 saż. ; głęboka od 2 do 3 arszynów. Dno ma gliniaste, piaszczyste lub zwirowate, w dolnym biegu muliste; koryto zawalone pniami drzew. Brzegi w ogóle lesiste. Podczas przyboru woda podnosi się do 6 arszynów i zalewa dolinę rzeki na 200 sażeni. Spławna na przestrzeni 81 w. od Toropca. Dopływy jej nieznaczne. Toropczany, dobra, pow. horodecki, wchodziły w skład sstwa Koziany. Toropiec, mto powiat. gub. pskowskiej, pod 56 29 płn. szerok. a 49 19 wsch. dług. , po obu brzegach rz. Toropy, przy ujściu do niej Uklejki, pomiędzy jez. Sołomino, Zalikowie i Uklejno, odl. o 368 w. na płd. wschd od Pskowa. otoczone licznemi słobodami, ma 1751 dm. 84 murow. , 5161 mk. 52 katol, 184 protest. i 29 żydów, monaster męzki Troicki, 17 cerkwi murowanych, 110 sklepów, szkolę powiat. i miejską, dom przytułku, szpital miejski, st, poczt. Do miasta należy 864 dzies. ziemi 469 ornej, 2 domy, 88 sklepów; dochody w 1873 r. wynosiły 7300 rs. T. niema obecnie znaczenia ani pod względem handlowym ani przemysłowym. Mieszkańcy zajmują się przeważnie rolnictwem, drobnym handlem, pracą przymiejscowych garbarniach i rzemiosłami w 1873 r. 260 rzemieślników. W połowie zeszłego wieku kwitnęło tu malarstwo obrazów religijnych. Większych fabryk niema w mieście, są tylko pomniejsze zakłady przemysłowe 12, zatrudniające w ogóle 112 robotników i produkujące na 147688 rs. , w tej liczbie 5 garbarni, z produkcyą na 22706 rs. Handel, dawniej bardzo ożywiony, od 1770 r. począł stopniowo upadać. Targi odbywają się trzy razy tygodniowo, nieznaczne jarmarki dwa razy do roku. T. należy do najdawniejszych miast Rossyi, istniał bowiem jeszcze w czasach przedchrześcijańskich. Wspominany w latopisach od 1016 r. , początkowo był miastem głównem oddzielnej dzielnicy, następnie należącej do ks. smoleńskiego, zajętej potem przez Litwę a od 1500 r. wraz z Dorohobużem i Putylwem przyłączonej do państwa moskiewskiego. W 1608 r. mto oblegane przez hetmana Sapiehę a w 1617 r. przez Kozaków, ucierpiało wiele wskutek pożarów w 1337, 1634, 1758, 1788 i 1792 r. Przyłączone w 1708 r. do gub. ingermanlandzkiej, należało później do gub. petersburskiej w 1719 r. , następnie nowogrodzkiej 1727, od 1772 r. wchodzi w skład gub. pskowskiej a od 1777 r. mto powiatowe. Toropiecki powiat zajmuje płd. wsch. część gubernii i podług wymiarów Strjelbickiego ma 111, 41 mil al 5390, 8 w. kw. Z powiatu chołmskiego wkracza tu szereg wynioslości, zwanych Worobicwe góry a stanowiących dział wodny pomiędzy dopływami Dźwiny na wschód i Łowaci na zachód. Część powiatu leżąca po prawej stronie rz. Toropy ma powierzchnię równą, błotnistą, opadającą stopniowo ku Dźwinie. Gleba tu piaszczysta, porosła wielkiemi lasami sosnowemi i jodłowemi; słabe zaludnienie, W tej części powiatu znajdują się największe jeziora Żyżyckie 60 w. kw. i Dźwińskie 51, 8 w. kw. . Częśó leżąca po lewej stronie Toropy jest falistą, , wody mają więcej odpływów, błot niewiele, przeważa gleba gliniasta. Pod względem hydrograficznym wschodnia, większą częśó powiatu należy do dorzecza Dźwiny, zachodnia zaś zroszona jest prawemi dopływami Łowaci. Dźwina odgranicza powiat toropiecki od pow. ostaszkowskiego gub. twerskiej, bielskiego gub. smoleńskiej i wieliskiego gub. witebskiej. Przybiera ona w granicach powiatu od pr. brzegu Wielkotę, Horodnię, Łososnę, Toropę, Dołżę i Dźwinkę. Przedstawicielką dorzecza Łowaci jast Kunia z Siereżą. Jezior znajduje się 159, w tej liczbie 95 mających mniej niż 1 w. kw. Błot wicie, zwłaszcza między Toropą a Dźwiną. Lasy, pomimo wielkiego wytrzebienia, zajmują do 60 ogólnej przestrzeni. W 1870 r. bez miasta było w powiescie 51176 mk. , zajmujących się przeważnie rolnictwem, uprawą lnu i przemysłem leśnym. Hodowla bydła na dość niskim stopniu. W 1878 r. było tu 15500 sztuk koni, 25700 bydła rogatego, 14700 owiec i 6900 trzody chlewnej. Przemysł fabryczny ograniczał nię w 1873 r. na 10 zakładach fabrycznych 8 gorzelni, produkujących za 45800 rs. rocznie. W i r. było w powiecie 58 cerkwi 43 murow. . Toropijowce, wś wchodząca w XVIII w, w skład dóbr steblowskich, w pow. kaniow Toronkowicze Toronkowicze Toronówka Toropa Toropczany Toropiec Toropijowce