ku płn. od Ryczywoła Ritschenwalde, paraf. katol, i poczta; par. prot. Bukowiec Gramsdorf, st. dr. żel. w Budzyniu o 11 klm. ; mają 35 dm. , 375 mk. 169 katol. , 207 prot. i 1281 ha 993 roli, 94 łąk, 30 lasu. Większą własność, obejmującą 144, 48 ha, posiada Emil Busse; chów bydła holend. T. były królewszczyzną, wchodzącą w skład ststwa rogozińskiego, które w r. 1372 posiadali snać bra cia Ostenowie, panowie Drzeńscy na Drzeniu Drezdenko; w tym bowiem roku przebywa jąc w Rogoźnie, potwierdzili przywilej króla Kazimierza na sołtystwo tłukawskie, któro Nadziej, dziad Mikołaja i Obiecana, był nie gdyś nabył za 20 grzyw, i które składało się z 4 łan. wolnych, karczmy i 2 zagród. Soł tysi pobierać mają trzeci denar od każdej sprawy sądzonej, tudzież posiadać jazy grodzy na pobliskiej Golnicy i barcie, które już dawno do nich należą; wolno im też polować na zające; konno służbę pełnić będą na koniu wartującym 2 grzyw. ; za szkody i straty, jakie ztąd wynikną, odpowiadają nadawcy. Kmiecie winni dawać rocznie na św. Marcin czynszu 4 ćwiertnie żyta i dziesięcin 4 grosze, w dzień Wnieb. N. M. P. 2 kury, a na Wiel kanoc pół kopy jaj; za 3 wielkie sądy, które zwykły odbywać się w miejscu, płació będą 2 razy do roku po fertonie; sołtysi jeden tyl ko ferton płació mają. Kmiecie 3 razy do ro ku radlić będą na obszarze dworskim i kosić siano. Zagrodnicy, którzy osiądą na T. , pła ció winni po 4 gr. rocznie Kod. Wielkp. , n, 1673. W r. 1580 trzymał tę wieś Krzysztofor Sokołowski; było tam 11 łan. os. , 6 zagr. i 2 kołodziejów. Dalsze losy dzieliły T. ze ststwem rogozińskiem. E. Cal. Tłukomy al. Tluhom Elsingen po r. 1870, wś i dwór, pow. wyrzyski, o 6 klm. na płn. wschód od Wysokiej par. prot. i poczta, 10 kim. na zach. płd. od Łobżenicy, nad jeziorkiem wzn. 102 mt. npm; par. katol Bługowo, st. dr. żel. w Krajence Krojanke o 12 kim. W r, 1678 należały T do Tłukomskich Jan posiadał 10 łan, os. i 4 zagr. ; Stanisław 4 łany i 2 zagr. a Piotr 1 łan i 2 zagr. ; r. 1618 było na oałyoh 1. 14 łan. os, 4 zagr. i wiatrak; przy sohyłkn zaszłego wieku dziedziossył T, sa Czaj ozem Paweł Łakiński; w nowszych czasach siedzą tu. różni Niemcy. Na obszarze T. wykopano popielnicę twarzową, tetradraohmę wyspy Thasos i zapinkę żelazną, obitą blaszkami złotemi J. N. Sadowski. Po r. 1830 rozdzielono T. na Wielkie i Małe a T. Wielkie, Gross Elsingen, wś i dwór. Wś ma 19 dm, , 180 mk. U4 katol. , 66 prot. i 222 ha 179 roli, 32 łąk. Dwór z cegielnią i Małemi Tłukomami tworzy okrąg dworski, mający 14 dm. , 243 mk. 143 kat. , 100 prot. i 910 ha 64035 roli, 97, 45 łąk, 40, 96 past. , 99, 92 lasu, 21, 86 nieuż. , 10, 35 wody; czysty doch. gruntowy 12089 mrk; cegielnia, go rzelnia parowa; chów bydła; właścicielką jest fundacyą brandenburska Neuzelle, b T. Ma łe, KleinElsingen, folw. , wchodzi w skład ob szaru dwór. T. Wielkich. E. Cal. Tłumacka Mogiła 334 mt. npm, punkt tryang. Wzgórze dyluwialne nad Jackówką, o 3 klm. na płd. wschód od Tłumacza. Por. Munda. Tad. Wiśn. Tłumackie, przedmieście Tyśmienicy, pow. stanisławowski. Tłumacz, al. Tłumacki potok, prawy dopływ Dniestru, wypływa kilku strugami w Hostowie, w pow. tłumackim, zdąża krętym biegiem na płn. przez Tarnowiec Polną, Hryniowce i Kolińce do Tłumacza. Zboczywszy nieco na wschód płynie dalej ku płn. płn. zach. przez Pałahicze do Oleszowa, gdzie zwraca się nagle pod kątem prostym ku wsch. i przez Antonówkę zdąża do Dniestru, do którego uchodzi pod Niżniowem. Parę kim. poniżej Pałahicz spuszcza się w dolinę pot. Tłumackiego tor drogi żel. transwersalnej, prowadzącej tędy do Husiatyna. Po drodze przyjmuje potok T. liczne dopływy, z tych najważniejsze z lew. brzegu potok od Krzywotuł Nowych, uchodzący pod Tarnowicą Polną, dalej pot. Ruda, uchodzący między Tarnowioą aHryniowcami u stóp Krasnej góry, następnie w Kolińcach pot. Chrustów, pot. Ruda, płynący od Nadorożnej a uchodzący pod Tłumaczem, pot. Brzezina wpadający w samym Tłumaczu, wreszcie pot. Pod Kamieniem w Oleszowie; z praw. zaś brzegu uchodzą pot. Dustrów, poniżej Tamowioy Polnej, i Seletyn w Tłumaczu tworzył tu dawniej staw tłumacki. Długość biegu 46 kim. Dolina pot. T. wznosi się pod Tarnowicą Polną do 271 mt. npm. , przy ujściu zaś 191, 5 mt. , zniża się przeto na przestrzeni wynoszącej 25 klm. w linii powietrznej, a 46, 6 w rzeczywistej długości, o 79, 5 mt. Aż po Tłumacz płynie potok T. obszarem trzeciorzędnych iłów i piasków, dopiero poniżej Tłumacza odsłaniają się wzdłuż stromego praw. brzegu pokłady białej kredy z czarnymi krzemieniami Turon i trzeciorzędne warstwy słodkowodne, Baranowskie, wyżej gipsy a wreszcie wapienie nadgipsowe, przykryte gliną wyżynową; pod samym Niżniowem wrzyna się dolina potoku tak głęboko, że prócz utworów cenomańskich odsłaniają się tu jeszcze wzdłuż obu brzegów wapienie górnojurajskie, znane pod nazwą niżniowskioh, u samej góry zaś występuje ciekawy utwór żwirów dyluwialnych. Na brzegu lewym pokazują się odsłonięcia dopiero poniżej Oleszowa, zresztą jest to dziedzina iłów i 1 piasków trzeciorzędnych. Taki sam kontrast

Tłukomy

Tłukomy

Tłumacka Mogiła

Tłumackie

Tłumacz