go łanu. Właścicielem wszystkich okolicznych wsi w parafiach Myślenice, Pcim, w części Łętownia i Trzemeszna był Spytko Jordan, kaszt. krakow. Pawiński, Małop. , 45. Mac. Tęczynek, w dok. Tenczin parva, wś, pow. chrzanowski, o 3 klm. na płd. od Krzeszowic. Przez wieś, otoczoną od wsch. i płd. lasem, , Zwierzyńcem, a od wsch. lasem dulowskim, płynie potok Żabnik praw. dopł. KrzeszówkiRudawy i gościniec z Krzeszowic do Alwerni. Wś ma parafią rz. kat. , z kościołem murowanym, szkołę ludową połączoną z ochronką pod dozorem sióstr miłosierdzia, kilka fabryk, kopalnią węgla. Obszar więk. pos, dzieli się na trzy części, ma 12 dm. , gmina zaś 179 dm. , przeważnie nad potokiem, i 1209 mk. 370 męż. , 639 kob. ; 1183 rz. kat. , 1 ewang. i 25 izr. Część hr. Potockich ma karczmę, młyn, cegielnią i folw. , liczy 207 mr. roli, 67 mr, łąk, 3 mr. 1130 sąż. ogrodu, 85 mr. past. , 1549 mr. lasu, 32 mr. stawów i moczarów i 2 mr. pod budynkami; część zwana Glueckauf, obejmująca kopalnią węgla Rob. Domsa, ma 3 mr. roli, 1 mr. pastw, i 126 s. parcel budowl, ; część Zakłady Franc. Radziszewskiego ma browar, piekarnią i młyn parowy, 1 mr. roli, 2 mr, ogr. i 4 mr, parcel budow. Pos. mniejsza wynosi 441 mr. roli, 52 mr. łąk i ogr. i 66 mr. past. Gleba urodzajna wskutek starannej od wielu lat uprawy, lud pracowity i inteligentny, od dawna bowiem istniały tu różne fabryki. Wieś założył prawdopodobnie Nawój z Morawicy, kaszt, krak. , ojciec Jędrzeja, woj. krak. , pierwszego pana na Tęczynie, którego osadnicza czynność przechowała się w nazwie sąsiedniej wsi Nawojowej Góry ob. Smolka, Gniazdo Tęczyńskich, str. 54; ks. Winc. Smoczyński, Z kartki dziejów Tęczyna, Kalendarz Czecha, str. 72 nast. . Do r. 1326 nie było tu kościoła, ponieważ nie wymienia go Theiner Mon. Pol. hist. , I, 228 a pierwszą wzmiankę mamy w Długoszu Lib. benef. pod r. 1440. Kś. Smoczyński przypuszcza, że pierwotny drewnia ny kościół zbudował Jan z Tęczyna, odnowiciel zamku między r. 1366 a 1407, co mogło nastąpić około r. 1400. Kościołek ten, o trzech ołtarzach, stał do r. 1737, w którym wzniesiono teraźniejszy murowany, w części z funduszu zostawionego przez kś. Krzysztofa Swiąteckiego, w części kosztem kolatorów ks. Czartoryskich. Jest to mały ale piękny kościołek z wysoką sygnaturką i drewnianą dzwonicą, otoczony staremi lipami i murem. Ma pięć ołtarzy, grób kś. Swiąteckiego i ostatniego Tęczyńskiego, którego zwłoki przeniesiono tu z kaplicy zamkowej w r. 1783. W pobliżu kościoła, po drugiej stronie stawu, stoi dom zgromadzenia siostr św. Wincentego a Paulo z piękną kaplicą i salami szkolne. . mi, ufundowany przez siostrę Teklę Wężyk 1887 r. Do napadu Szwedów w r. 1655 nie było we wsi dworu, ale istniały zakłady przemysłowe i fabryki. Kościół dzielił wś na dwie części północną pańską, sięgająca do Krzeszowic i Gwożdzca i płd. kościelną; , sięgającą do potoku. Wś była duża i ludna; istniała w niej papiernia, piły, ślusarnia, płatnerze wyrabiający miecze, browar plebański i młyn, a nawet kopano węgle, zwane natenczas zimnemi lub ziemnemi i wyrabiano druty. Po spaleniu zamku Tęczyna w r. 1654 zbudowano tu folwark, browar, gorzelnię, piekarnię, młyn i dwór, który nosi nazwę dworu Sobieskiego. W 1709 r. od końca lipca do sierpnia srożyło się na plebanii powietrze, prawdopodobnie czarna ospa. Proboszczem był wtedy kś. Krzysztof Swiątecki z rodziny żydowskiej pochodzący. Przyjął on do swego domu dziesięć osób z Krakowa, szukających tu schronienia przed powietrzem, z których cztery sam pochował, bo nikt ciał zmarłych tykać się nie chciał. Wzruszający prostotą a ciekawe światło rzucający na ówczesne stosunki w Polsce, skreślił sam kś. Swiątecki opis tego wypadku w księdze umarłych z r. 1710 str. 58 i Księdze chrztów str. 61 opis ten kś, Smoczyński ogłosił w Kalendarzu Czecha z r. 1888. W 1720 zgorzały zabudowania folwarczne, browar, gorzelnia i piekarnia, przyczem cała rodzina dzierżawcy żyda znalazła śmierć w płomieniach, przedtem zaś zabrała woda papiernię. Odbudowano gorzelnię i browar w późniejszych czasach, ale w małych rozmiarach. Dopiero w r. 1857 zbudował hr. Adam Potocki prawie milionowym nakładem młyn parowy, gorzelnię, browar i piekarnię, które następnie objął Bank galic. dla przemysłu i handlu, a po jego likwidacyi dzisiejszy właściciel. T. graniczy na zachód z Wolą Filipowską, na płn. z Krzeszowicami, na wschód z Nawojową Górą a na płd. z Zalasem. Mac. Tęczynopol, fol, pow. sandomierski, gm. Klimontów, par. Goźlice, odl 20 w. od Sandomierza, ma 1 dm. , 4 mr. W 1827 r. 15 dm. , 32 mk. Tęczynów, kol, pow. olesiński, ob. Nowa Wieś t. VII, 212. Tęgoborz, wś i fol nad rz. Pilicą, pow. włoszczowski, gm. Irządze, par. Nakło. Leży o 3 w. na płn. od Szczekocin, przy trakcie do Nakła. W 1827 r. , wś pryw. , ma 30 dm. , 242 mk. W połowie XV w. wś T. , w par. Nakło, własność Stanisława Tęgoborskiego, miała 7 łan. km. , 2 zagr. , folwark, z których dziesięcinę płacono pleban. w Nakle Długosz, L. B. , II, 219. W r. 1581 w części Mateusza Szczepanowskiego było 3 pół łan. km. , 1 zagr.

Tęczynek

Tęczynek

Tęczynopol

Tęczynów

Tęgoborz