nym rynsztunkiem na pole, bez wiadomości i pozwolenia hetmana nie wychodzili sami, ani też nikogo od siebie nie wyprawiali, żywnością nie zasilali, w oręż nie opatrywali. Dan 1606 r. d. 12 kwietnia oryginał tego przywileju przechowuje się w archiwum właściciela T. Zygmunta Weryha Darowskiego. Janusz ks. Ostrogski troszczył się nie tylko o wzrost samego T. , ale za sprawą jego i inne liczne, obok T, , zakwitnęły wioski. W r. 1608 zjechali komisarze na grunt i rozgraniczyli dobra Piatyhory, Tetijów, Pliskowę, Czerniawkę, Hajsyn Lipowiec i Zozów z dobrami ks, Zbaraökich, Krzysztofa i Jerzego, Pohrebyszczami, Żywotowem i Przyłuką Arch. J. Z. R, ez, VI, t. I, str. 266. Ks. Janusz Ostrogski zmarł w 1620 r. i rozległe włości jego przeszły w dom ks. Zasławskich. Za rządów ks. Dominika Zasławskiego sąsiedzi T. zaczęli się wdzierać w granice tych dóbr. Od strony dóbr ks. Zbaraskich Krzysztofa i Jerzego, był spokój, ale od Żywotowa ks. Ozetwertyńskich, ŁukaszówM wojewodziny Stefanowej Chmieleckiej, od Oratowa Oratowskich, z obu stron ustawiczną sąsiedzką trapiono się wojną. Zawiadowcą dóbr T. był wtenczas niejaki Borowioki Sumar. Arch. ks. Czetwertyńskich i hr. Krasickich. W 1648 r. w T. chwilowo gościł Stan. Koniecpolski, hetman w. kor. , który w przejeździe z Baru do dóbr swoich zadnieprskich, tu zanocował Dyaryusz Oświecima. Za czasów Bohdana Chmielnickiego Kozacy zajęli T. Zameczek, który tu zastali, umocnili; z mczka powstał więc horod, czyli zbrojna osada. Sotnia kozacka, należąca do pułku białocerkiewskiego, miała tu swoje stanowisko. Sotnikiem w 1649 r. był Feśko Fedczenko, a chorążym Staś ob. Rejestr wojsk zap, . Gdy Bohd. Chmielnicki w 1655 r. poniosł kieskę pod Ochmatowem, hufce polskie zajęły T. Anonim Raczyńskiego, I, 210. Po wojnach Chmielnickiego atoli i przepędzeniu całkowitej ludności wiejskiej z prawego brzegm na lewy, cała Ukraina zachodnia a wraz z nią i T. została obróconą w pustke, co trwa do 1711 r. , w którym dziedzice wracają do dóbr opustoszałych i na bowo je kolonizuj Ówczesnym dziedzicem T. był ks. Janusz SanguszkOj który tak T. jak i całą ordynaeyę ostrogaką wziął w spadku po matce swej ks. Lubomirskiej, córce ks. Józefa i Teofili z ks. Zasławskich Na mocy tranzakcyi zawartej w Kolbuszowie dobra tetyjowökie dostały się żonie ks. Janusza Konstancy z Denhoffów, Tetyjowszezyzna tymczasem zaludniała się coraz to nowopowstającemi wioskami, W 1730 r. w T. stanęła nowa cerkiew Uspeńska, potem druga Mikołajewska w 1732 r. W pierwszej dochował się dotąd starożytny ikonostas, ze statuetkami świętych. Gdy zaś w 1775 r. umarł ks. Janusz Sanguszko, żona jego ks. Konstancya z Denhoffów ponowiła śluby z Józefem Łodzia Rogalińskim. Dobra tetyjowskie dała w posagu Ludwice Denhoffównie, krewnej swej i wyehowanicy, poślubionej Franciszkowi Leduchowskiemu, wwdzie czernihowskiemu. Ta na pamiątkę gasnącego imienia Denhoffów założyła w dobrach totyjowskich wieś Denhofówkę dziś Denefówka. W 1764 r. , podczas buntu Gonty i Żeleźniaka, Seredynenko wpadł na czele hajdamaków do T. i wymordował szlachtę i żydów. Bunt ten krwawo był stłumiony, Pisze Kruszelnicki w swoim raptularzyku rkps, że niejaki Dziwczopolski, instygator party i ukraińskiej i podolskiej, w T. tracił hersztów i kaźnił winniejszych. Po uspokojeniu się kraju, wojewodzina czernihowska zamieszkała już stale w T. Ona to fundowała tu kościół katolicki, drewniany. W 1787 r. Stanisław August w podróży swej z Kaniowa gościł w domu wojewodziny, podejmowany z całym przepychem i ceremonią. Cudzoziemiec Muentz, zamieszkały na Ukrainie, a piszący w latach 1781 82 i 83, powiada, że T. , jako w sercu Ukrainy położony, mógłby się stać pozycyą militarną. Widać że i ówczesny rząd Rzpltej uważał T. za odpowiedni temuż przeznaczeniu, ile że w 1789 r. założono w tem mku obóz, Ictóry zrazu zostawał pod komendą vicebrygadyera Dzierżka. Następnie T. stał się miejscem głównej kwatery sztabu, która tu już stale przebywała. W 1790 r. zostawała ona pod rozkazami pułkownika i vicekomendanta Michała Bonawentury Tarnawieckiego. Chorągiew stojąca na powinności w m. Tetyjowie miała rozsadzoną pocztę czyli kresę, która rozwoziła ordynause od pułkownika brygady po chorągwiach Protokół do zapisywania ordynansów i wszelkich rozkazów, rkps. Gdy po zawiązaniu się konfederacyi targowickiej wojska ruskie wkroczyły do kraju, a ks. Józef Poniatowski cofnął się na Wołyń, Kościuszko stosując się do jego rozporządzenia, cofając się ze swą brygadą z Niemirowa, wszedł do T. i zostawiwszy tu Kublickiego i vicebrygadyera Dzierżka, sam się udał za Poniatowskim na Wołyń. Wkrótce potem dowództwo nad brygadą objął major Wyszkowski, który ustąpił i spiesznie podążył za Kościuszką. W 1790 r. wojewodzina czernihowska Leduohowska nadała annuatę roczną dla księży i sług kościelnych kościoła te tyj owakiego. Franciszkowie Leduchowscy mieli jedyną córkę Apolonię, którą poślubił Tomasz Adam Ostrowski i z jej ręką wziął dobra tetyjowskie; W skład tych dóbr wchodziły wtedy następujące mczka i wioski m. T. i przedmieście Jakimówka, Koszów, Kasperówka, Pohreby, Burkowce, Dą

Tetyjów