w końcu do 1848 r. hr. Ksawerego Branickiego, obecnie skarbowa. J. Krz. Szpilendorf, niem. Spillendorf, wś położo na na Szląsku austryackim, w pow. bruntalskim Freudenthal, o 3 klm. od Bruntalu, wzn. 473 mt. npm. kościół W r. 1880 było 77 dm. , 550 mk. rz. kat. , Niemców. Szkoła ludowa 4klas. W. H. Szpilewka, sioło nad stawem, pow. sumski gub. charkowskiej, o 14 w. na płd. zach. od Sum, ma 119 dm. , 668 mk. , cerkiew Pokrowską, wzniesioną w 1850 r. , na miejsce dawniejszej z 1732 r. , z cudownym obrazem N. M. P. Korsuńskiej. Szpilewska Rudnia, pow. radomyski, ob. Rudnia 48. t. IX, 929. Szpilewski, zaśc, pow. bobrujski, o 1 milę ku zachodowi od mka Hłuska, w gm. i par. katol. Hłusk. A. Jel. Szpilki 1. wś, pow, lidzki, w 4 okr. pol, gm. Lebioda, okr. wiejski Skrybowce, o 24 w. od Szczuczyna, ma 12 dm. , 92 mk. w 1865 r. 39 dusz rewiz. ; należy do dóbr Małe Możejki, Brochockich. 2. Ss. al. Mędryki ob. , mylnie Szyłki wś, pow. miński, w pobliżu da wnego traktu poczt. mińskokojdanowskiego, w gm. Samochwałowicze, ma 6 osad; miej scowość falista. A. Jel. Szpilówka, przedmieście mta Niemirowa, pow. bracławski, odl. o 1 1 2 w. od Niemirowa. Szpindze, jezioro, w pow. trockim, z którego wypływa rz. Strawa pr. dopł. Niemna. Szpinalew, kol. , pow. piotrkowski, gm. i par. Kamieńsk, ma 30 dm. , 270 mk, 506 mr. włośc. i 2 dwors. Szpindzie 1. zaśc. , pow. trocki, w 1 okr. pol. , gm. Szumiliszki o 13 w. , okr. wiejski Bogdanańce, dobra skarb. Olkieniki, 4 dusze rewiz. 2. Sz. , wś, pow. trocki, w 3 okr. pol. , gm. Hanuszyszki o 11 w. , okr. wiejski i dobra, Chełstowskich, Talkowo, 19 dusz rew. Szpinek, os. młyn. i włośc, pow. konecki, gm. Czermno, par. Fałków, odl. od Końskich 27 w. ,. ma 4 dm. , 15 mk. , 35 mr. dwors. , 10 mr. włośc. Należy do dóbr Czermno. W 1827 r. 6 dm. , 39 mk, , par. Czermno. Szpital Dolny i Górny, około r. 1800 Spethal, Szpetal, w spisie z 1827 r. Szpethal, w dokum. Spetal Spital dwie wsi i folw. nad rz. Wisłą, pow, lipnowski, gm. i par. Szpital. a Sz. Górny leży na wyniosłej krawędzi doliny Wisły, naprzeciw Włocławka odl. 3 w. , o 2 1 2 w. od mostu na Wiśle, odl. 19 w. od Lipna. Posiada kościół par. mur. , kasę wkładowo zaliczkową, 29 dm. , 364 mk. W 1827 r. było 25 dm. , 230 mk. Kościół wzniesiony został w r. 1806 staraniem dziedzica Maryana Rutkowskiego. Po upadku kościoła par. w Sz. Dolnym, przeniesiono parafią do Sz. Górnego około 1816 r. . Dobra Sz. Górny składały się w r. 1886 z fol Sz. , Suszyce i Butkowice, rozl mr. 2464 fol Sz. Górny gr. or. mr. 542, łąk mr. 34, past. mr. 26, lasu mr. 229, wody mr. 27, przestrzenie nieokreślone mr. 648, nieuż. mr. 54; bud. mur. 13, drewn. 18; fol. Suszyce gr. or. i ogr. mr. 244, past. mr. 24, nieuż, i wody mr. 242; budowli drewn. 5; fol. Rutkowice gr. or, i ogr. mr. 281 łąk mr. 23, past. mr. 34, w odpadkach mr. 35, nieuż. mr. 13; bud. mur. 2, drewn. 3; płodozm. 8pol. , las urządzony, cegielnia. W skład dóbr poprzednio wchodziły wsi; Sz. Górny ob. 30, mr. 169; Zofiówka os. 3, mr. 18; Ignackowo os. 2, mr. 8; Maryanki os. 2, mr. 6; Sz. Dolny os. 7, mr. 11; Romanowo os. 2, mr. 25; Suszyce os. 5, mr. 129; os. Stanisławowo mr. 16. b Sz. Dolny al Mały, wś, leży w nizinie nadwiślańskiej, tuż naprzeciw Włocławka, odl 22 w. od Lipna, ma 13 dm. , 118 mk, 44 mr. W 1827 r. 12 dm. , 78 mk. Początkiem osady był szpital przytułek, hospitale, założony na początku XIII w. , z fundacyi niejakiego Boguszy Bogussa, woj. łęczyckiego, który za radą i zezwoleniem biskupa kujaw. Michała i krewnych, oddał fundacyę swą na własność cystersom, sprowadzonym z klasztoru w Lubiążu Vallis s. Georgii. Szpital sam poświęcony został p. w. św. Gotarda. Wkrótce po osiedleniu się zakonników napadli na osadę Prusacy i splądrowali ją a przy powtórnym napadzie zabili przeora. Zniechęceni tem zakonnicy po 20letnim pobycie opuścili to miejsce i zrzekli się prawa własności na rzecz kapituły. Wtedy opat całego zakonu polecił r. 1252 opatowi Morimundu osadzenie opróżnionej fundacyi, ten zaś przekazał zarząd jej klasztorowi sulejowskiemu pochodzącemu z Morimundu. Tymczasem biskup kujawski, uważając się za administratora opuszczonej fundacyi, zajął te posiadłości i nie chciał widocznie wpuścić do nich przybywających na nowo cystersów. Na skargę przełożonego, opat klasztoru lubiązkiego przesłał listowne zażalenie i protestacyę do Kazimierza, ks. kujawskiego i opata sulejowskiego. W liście tym nazywa księcia advocatus dotis S, Gothehardi i, fundator illius domus Dok. kujaw. Ulanów. , str. 198, 125. Dalsze dzieje tej fundacyi łączą się z niewyjaśnioną dotąd sprawą zamierzonego przemesienią klasztoru sulejowskiego do Byszewa, W r. 1255 klasztor sulejowski ustępuje kilku zbyt odległych posiadłości, jak Dobrów pod Kotem, Pieczew, Dobre pod Radziejowem na rzecz Byszewa i Szpitala św. Gotarda Kod. Wielkp. , Nr. 328. Sprawa z biskupem kujawskim i sukcesorami Boguszy, którzy zagarnęli uposażenie Szpitala, a przytem niebezpieczeństwo grożące od Prusaków, są przyczyną, że jeszcze w r. 1285 fundacya szpital Szpilendorf Szpilendorf Szpilewka Szpilewska Szpilewski Szpilki Szpilówka Szpindze Szpinalew Szpindzie Szpinek Szpital