ce się jednak jeszcze przed ujściem Temnika, skutkiem czego tworzą kilka wysp, na któ rych jest zbudowaną część miasta. Długość biegu T. 10, 5 klm. ; poniżej Radowic porusza liczne młyny. Równina, którą przerzyna, utworzoną jest przez dyluwialne utwory, za równo jak i wzgórze Czucei 391 mt. npm. , znajdujące się w widłach między T. a Sahą. W dolnej połowie biegu T. ciagnie się wzdłuż koryta szeroki pas dzisiejszych napływów rzecznych. Tad. Wiśn. Temnikow, miasto powiat. gub. tambowskiej, na praw. brzegu rz. Mokszy, pod 54 38 płn. szer. a 60 52 wsch. dłg. , o 327 w. na płn. zach. od Tambowa. Ma 884 dm. 12 murow. , 6592 mk. 23 kat. , 4 prot. , 17 żyd. , 7 mahom. , 8 cerkwi mur. , 45 sklepów, szpital miejski, st. poczt. Własność mta stanowi 3225 dzies. ziemi i 27 sklepów; dochody w r. 1872 wynosiły 8554 rs. Mieszkańcy zajmują się po części rzemiosłami, zarobkiem w fabrykach i na miejscowej przystani, handlem i rolnictwem. W 1872 r. było 25 fabryk, zatrudniających 173 robotników i produkujących za 93155 rs. Handel nieznaczny, głównie drzewem, dziegciem, po części zbożem i konopiami. Jarmark odbywa się od 15 do 28 lipca. Miasto założone zostało w 1536 r. dla obrony od napadu Nogajców i Tatarów krymskich, niszczone niejednokrotnie, zwłaszcza zaś podczas buntu Steńki Razina, od 1708 zaliczone do gub. kazańskiej, włączone w 1732 r. do gub. woroneskiej, zostało w 1779 r. mtem powiat. namiestnictwa a następnie od 1796 r. gub. tambowskiej. Temnikowski powiat zajmuje płn. wsch. zakątek gubernii i podług wymiarów Strjelbickiego ma 97, 12 mil al. 4700 w. kwadr. Powierzchnia powiatu przedstawia nizinę równą, błotnistą i lesistą, nachylającą się ku płd. zach. Gleba przeważnie piaszczystogliniasta. Obfituje w rudy żelazne, przerabiane w miejscowych fabrykach. Wszystkie rzeki powiatu należą do dorzecza Mokszy, dzielącej powiat na dwie prawie równe części i spławnej na całej przestrzeni. Z dopływów jej ważniej sza Satis, Wad, Eramsza, Warnawa, Użewka, Juzga, Aksel i Szoksza. Jezior znajduje się dość wiele, zwłaszcza w dolinie Mokszy; błota zajmują przeważnie środkową część powiatu. Pod lasami znajduje się do 47 ogólnej przestrzeni. W 1870 r. było w powiecie bez mta T. 117, 912 mk 9 kat. , 349 rozkoln. , 14 prot. , 5990 mahom. , zamieszkujących 243 osad, mianowicie 2 miasta T. i Kadoma, 2 słobody, 70 siół i siółak, 165 wsi, 4 drobne osady. Pod względem etnograficznym przeważają Wielkorusy 69, 67, dalej Mordwini 22, 72, będący pierwotnymi mieszkańcami tych okolic, i Tatarzy 7, 60. Mieszkańcy zajmują, się rolnictwem, które zresztą w najurodzajniejsze nawet lata nie wystarcza na miejscowe potrzeby, uprawą lnu i konopi, przemysłem leśnym, wyrobem naczyń i sprzętów drewnianych. Hodowla bydła na niskim stopniu. Przemysł fabryczny dość rozwinięty, reprezentowany był w 1872 r. przez 13 fabryk, zatrudniających 1753 robotników i produk. za 1, 204, 065 rs. Temno, wś, pow. sokólski, w 2 okr, pol. , gm. Bagna, o 44 w. od Sokółki. Temnoje, jezioro na wschodnim krańcu powiatu rzeczyckiego, na wyspie wśród odnóg Dniepru, naprzeciwko mka Komarno, w obrębie gminy Jołcza; długie 1 1 2 w. , łączy się z Dnieprem przez strugi; bardzo rybne. A. Jel. Teminylad, ob. Tiemnolet. Tempelburg niem. , wyb. do Emaus, 4 klm. na zach. od Gdańska, pow. gdański górny, st. poczt. Szydlice; 1885 r. 5 dm. , 215 mk. W r. 1888 otworzono tu zakład wycho wawczy dla zaniedbanych dzieci. Dobra T. , dawniej zwane Młyn Szydlicki, zostały na początku XV w. nadane przez komtura gdań skiego Postera rajcy miejskiemu Henrykowi Bock. Po wygaśnięciu tej rodziny nadał je król Zygmunt r. 1520 swojemu faworytowi Piotrowi Brandes, którego spadkobiercy 1581 r. zawarli ugodę, że najstarszy członek po krewnych familii miał z dóbr tych mieć po żytek. Wrazie wymarcia wszystkich miały dobra zostać własnością miasta i stanowić fundusz ubogich, co też nastąpiło r. 1726. Pó źniej przeszły dobra w ręce prywatne. Głów ny gmach, pochodzący z XVII w. , dostał prze budowany na zakład wychowawczy. Według opisu z r. 1782 było całe to posiadło otoczo ne fosami, przez które prowadziły mosty zwodowe. Gdańszczanie z jezior tutejszych spro wadzali wodę do picia ob. Baudenkm. , str. 130. Zdaje się, że to była dawniej własność templaryuszów, którzy r. 1291 założyli tak że miasto Czaplinek w Pomeranii, po niem. Tempelburg zwane. Ki. Fr. Tempelburg niem. , ob. Czaplinek, miasto, w pow. szczecinkowskim, między jez. Drawsko i Czaplą ZeplinSee, na płn. zach. od Wałcza, na płd. od Drahimia. Posiada urząd poczt. III kl. i st. kol. węgorzyńskochojni ckiej; 1885 r. 486 dm. , 987 dym. , 4510 mk. 4229 ew. , 106 kat. , 175 żyd. . Wś Czaplinek istniała już przed przybyciem templaryuszów. Zamek wybudował tu r. 1291 preceptor templaryuszów Bernard von Kunsten, który okolicę nad jez. Drawskiem otrzymał od Przemysława. Od rycerzy pochodzi nazwa niemiecka miasta. Niedługo potem dostał się T. pod zwierzchnictwo elektorów brandenb. , a następnie królów polskich. Zamek został już r. 1380 zburzony przez Porno Temnikow Temnikow Temno Temnoje Teminylad Tempelburg