1921 mt. , Jeżowa 2045 mt. , Szeroki Upłaz 1991 mt. , Hlina 1883 mt. , Klinik 1502 mt. , Wielka Kopa 2054 mt. , Krzyżne 2040 mt. i Cicha 1947 mt. Ramiona wschodniej połaci Tatr, odpowiadają także, pod względem swej budowy geologicznej granit i swej postaci, w zupełności głównemu grzbietowi tych gór, lecz różnią się od niego tem, że w nich właśnie mieszczą się, jak widzieliśmy, najwyższe szczyty całego łańcucha, a mianowicie Gierlach 2663 mt. i Łomnica 2634 mt. wysokie. Idą zaś najwyższe szczyty tych ramion od zachodu ku wschodowi w następującym porządku Krywań 2496 mt. , Hruby Wierch 2437 mt. , Koprowa 2369 mi, Kopki 2297 mi, Kończysta 2535 mi, Gierlach 2663 mt. , Staroleśna 2453 mt. , Pośredni rozdzielający doliny Wielkiego i Małego Kolbacha 2440 mt. , Łomnica 2634 mt. i Kesmarski 2559 mt. Stosunki geologiczne płn. strony T. , mianowicie potężne pokłady skał wapiennych, które północnym dolinom, jak widzieliśmy, tak odmienną nadały postać, nie mogły pozostać I bez wpływu na rozwój ramion, przyczepionych z tej strony do głównego grzbietu tych gór; jakoż chociaż nie wzniosły się one nigdzie do tej, co granity wysokości, to nadały pomimo to i ramionom T. i pojedyńczym ich wierzchołkom właściwą, od formacyi gnejsowych i granitowych zupełnie odmienną postać. Rozpoczynają się te wapienie Siwym Wierchem 1806 mt. na Orawie a kończą Bujaczym Wierchem Stirnberg 1947 mt. nad spiskiem miasteczkiem Bela, nie ulegając na całej tej linii żadnej przerwie, z wyjątkiem przełomów erozyjnych, zdziałanych przez potoki tatrzańskie. Stykają się one w wyjątkowych tylko razach bezpośrednio z granitami lub gnejsami, a są od nich zazwyczaj oddzielone pokładem starszych kwarcytów, łupków i piaskowców czerwonych, zapadają zaś u stóp Tatr pod młodsze piaskowce wzniesienia Gubałowskiego. Barwa wapieni tatrzańskich bywa różna biała, siwa, ciemna, czerwona, w ogóle jednakowoż jaśniejsza od barwy granitów. Oprócz właściwych wapieni biorą udział w rozwoju tej formacyi i inne składniki, jak dolomity, margle i okruchowce, lecz te zewnętrznym swym wyglądem od wapieni po części nie wiele się różnią dolomity i okruchowce, po części zaś w tak ograniczonych występują rozmiarach, iż na postać gór stanowczego nie wywarły, wpływu margle. To samo można powiedzieć i o wieku tych wapieni; chociaż bowiem należą do różnych formacyi geologicznych, do tryjasowej, lejasu, jurajskiej, kredowej i trzeciorzędnej, to pomimo to są one tak do siebie podobne, a góry wytworzone przez nie mają tyle wspólnych znamion, iż muszą one wszystkie, pod względem geograficznym przynajmniej, być uważane za jedną całość, za formacyę skał wapiennych. Z togo też powodu nie można twierdzić, ażeby formacya ta była wyłącznie przywiązaną do T. , ażeby Siwy Wierch i Skalne Wrota wyznaczały jej granice, gdyż w rzeczywistości wapienie te się. gają tak na wschodzie, jak i na zachodzie o wiele dalej. W ostatnim kierunku zachodzą one na Orawę, z nich bowiem składa się nie tylko całe pasmo Hal OrawskoLiptowskich, lecz one nadają także szczególny charakter przełomowi rzeki Orawy, a olbrzymia piramida Rosudźca, położona po zach. stronie tej rzeki, a należąca do grupy Małej Fatry, jest cała z wapienia złożona. Tak samo i na wschodzie, pomiędzy Popradem i Dunajcem, chociaż pokłady wapieni są tam pokryte piaskowcem karpackim młodszego wiek. u, to pomimo to przebiły się one na niezliczonych punktach i wydobyły na powierzchnię ziemi, zmieniając charakter gór, a w jednem miejscu, w uroczych Pieninach, wytworzyły nawet samodzielną grupę, otoczoną ze wszech stron innemi formacyami. Skały wapienne płn. strony T. trzymają się w zasadzie zdala od grzbietu tych gór, w skutek czego i ramiona T. są tu w części z granitu lub łupków starokrystalicznych, w części zaś złożone z wapieni. Wyjątkowo wdarł się wapień na grzbiet T. , na przełęcz Liliową, siodło, rozdzielające wsch. połać tych gór od zachodniej, i przechodzi tutaj nawet na płd. ich stronę, do doliny Wiercichy. Zresztą przedstawia postać gór wapiennych na różnych punktach T. doniosłe różnice i wymaga opisu szczegółowego. Ramiona zach. połaci T. zrastają się ściślej z głównym grzbietem i zbliżają się do niego zewnętrzną swą postacią. Są one w ogóle więcej równe, wierzchołki sterczące z nich tu i owdzie naśladują swym kształtem gnejsowe i łupkowe kopuły głównego grzbietu, a obniżają się ku dolinom spadzistemi, lecz równemi skłonami; ostateczne zaś kończyny, jakiemi te ramiona zbiegają się ku zagłębieniu, oddzielającemu T. od wzniesienia Gubałowskiego, przedstawiają również łagodnie zaokrąglone, lasem porosłe wierzchołki, w skutek czego nazwy takie, jak Kopa, albo Kopieniec powtarzają się wiele razy na całej tej przestrzeni. Skal sterczących po bokach gór jest tutaj mniej a doliny zachodnie, mianowicie Zuberska, Bobrowiecka i Chochołowska sa w ogóle mniej malownicze i mniej urozmaicone. Ramiona tej części T. są z głównym ich grzbietem w ten sposób połączone, że granica pomiędzy wapieniami a formacyami głównego grzbietu gnejsy i łupki starokrystaliczne jest w ogóle mniej wyraźną, nieraz trudną do wyśledzenia. Od tego ogól

Tatry