ry, który przytyka do niego od południa i wznoszących się tuż na północ gór Klewańskich, wybitne obniżenie się granicznego działa karpackiego. Na płn. wsch. przedziera się Prut malowniczą doliną poprzeczną, na płd. zach. w przedłużeniu doliny Prutu płynie Cisa Czarna. Obie doliny tworzą w Karpatach szczerbę, którą przechodzi gościniec z Mikuliczyna nad Prutem w pow. nadworniańskim do Körosmezo Jasina na Węgrzech nad Czarną Cisą. Jest to jeden z głównych traktów łączących Galicyą z Węgrami. Od Mikuliczyna ciągnie się trakt ten na płd. doliną Prutu aż do Tartarowa. Tu uchodzi do Prutu pot. Prutec Jabłonicki, płynący od zach. i w jego dolinę przenosi się teraz gościniec. Posuwając się tą doliną a pod koniec doliną pot. Jabłonica, dopł. Prutca, dostajemy się wreszcie ciągle tym samym gościńcem na grzbiet karpacki graniczny. Po drodze mija się z obu stron lesiste szczyty, z których zasługują na uwagę między Tartarowem a Jabłonicą, na północy Chomiak 1544 mt. , górujący nad całą okolicą; na płd. Magórczyk i Magóra. Szczyty te złożone są z piaskowca jamneńskiego, który jednak nie tworzy już typowej bryłowej odmiany, rozsypując się tutaj w znaczne usypiska. Dalsze następstwo warstw jest normalne. Gościniec przecina wąski pas utworów eoceńskich, potem pas złożony z formacyi łupków menilitowych, aż wreszcie przechodzi na obszar piaskowców magórskich, w których w okolicy Jabłonicy i Korosmezo znajdują się ślady nafty. Piaskowce te tworzą główny grzbiet, którym prowadzi granica węgierskogalicyjska. Na niej wznoszą się z jednej i drugiej strony gościńca od płn. szczyt Sumarom 1042 mt. , z drugiej od płd. Jabłonica 1008 mt. . Tartaszna, rzeczka, ob. Tartak, Tartowizna, fol. , pow. ostrowski, gm. Poręby, par. Brok. W 1827 r. 1 dm. , 6 mk. , par. Poręby. Tartupie, os. , pow. maryampolski, gm. Michaliszki, par. Preny, odl. od Maryampola 33 w. , ma 3 dm. , 32 mk. Tartupskie Poszławanty, ob. Poszławanty 3. Tartutyszki, wś, pow. maryampolski, gm. Antonów, par. Gudele, odl. od Maryampola 17 w. , ma 4 dm. , 26 mk. Taruciany, wś włośc, pow. trocki, w 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Merecz o 10 w. , okr. wiejski Soleniki, 49 dusz rewiz. Tarucie 1. wś, pow. oszmiański, w 3 okr. pol. , gm, Subotniki o 5 w. , okr. wiejski Zaleś, o 40 w. od Oszmiany a 22 w. od Dziewieniszek, ma 42 mk. katol. w 1865 r. 16 dusz rewiz; należała do dóbr Jakuń, Dmochowskich. 2. T. , wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 68 w. od Nowoaleksandrowwska. 3. T. , okolica, pow. szawelski, gm. Podubiś o 23 w. od Szawel. 4. T. , wś, pow. szawelski, gm. Żagory, o 42 w. od Szawel. Tarulonki, wś nad rz. Swołną, pow. drysieński, par. Zabiały. Most drewniany i prom na drodze z Połocka do mka Oświeji. Tarusa al. Taruza, mto powiat. gub. kałuskiej, na lewym brzegu rz. Oki, przy ujściu do niej rzki Tarusy, o 70 w. na płn. wsch. od Kaługi, przy dr. do Sierpuchowa, ma 287 dm. 19 murow. , 2922 mk 22 katol. , 20 żydów, 2 cerkwie, 44 sklepy, szpital miejski, 2 szkoły, st. poczt. Do miasta należy 156 dzies. pastwisk, dom, młyn, 11 sklepów. T. niema znaczenia ani pod względem targowym ani przemysłowym, mieszkańcy przeważnie wychodzą na zarobek do Moskwy i innych miast gub. moskiewskiej. W 1876 r. było w T. 40 rzemieślników i 7 drobnych zakładów przemysłowych, produkujących za 12, 257 rs. Nieznaczne jarmarki odprawiają się 9 maja, 19 czerwca i 1 września, targi zaś co niedzielę. Niewiadomy jest rok założenia miasta, należy ono jednak do starszych osad, już bowiem w 1246 r. jest dzielnicą Jerzego, syna Michała Wsiewołodowicza, ks. czernihowskiego. W 1592 r. dzielnica taruska zostaje przyłączona do ks. moskiewskiego, poczem w połowie XV w. zajętą zostaje na pewien czas przez Litwinów, następnie staje się prywatną własnością w. ks. moskiewskich. W XVI w. jako miasto pograniczne od Tatarów krymskich i nogajskich zostaje otoczone wałem i rowem. W 1708 r. włączone do gub. moskiewskiej, od 1776 r. mto powiat. namiestnictwa a następnie od 1796 r. gub. kałuskiej. Taruski powiat leży w płn. wsch. części gubernii i podług wyliczeń Strjelbickiego zajmuje 29, 72 mil al. 1438, 4 w. kw. Część powiatu leżąca na płn. od rz. Protwy, przedstawia równą nizinę. Część środkowa, leżąca między rz, Protwą i Tarusą, jest wyniosła, poprzerzynana głębokiemi dolinami. Taki sam charakter nosi i część południowa nad brzegami rz. Oki. Pod względem geognostycznym cały powiat należy do formacyi węglowej. Gleba przeważnie gliniasta, w północnej części piaszczysta. Powiat zroszony jest Oką i jej lewobocznemi dopływami Myszygą, Złowią, Żelokowką, Piesocznią, Tarusą, Nagomną, Panikuszką, Tułomnią i Protwą. Błot nie wiele, przeważnie w dolinach rzek północnej części powiatu. Pod lasami znajduje się 1 4 część ogólnej przestrzeni. W drzewostaprzeważa jodła w północnej części. me drzewa zaś liściaste w południowej części. W 1870 r. było w powiecie bez miasta 59, 073 mk, , zamieszkujących 328 nomenklatur 47 siół, 200 wsi i 81 drobniejszych osad. Było Tartaszna Tartaszna Tartowizna Tartupie Tartupskie Tartutyszki Taruciany Tarucie Tarulonki Tarusa