od rzemiosł, wyrobu piwa i wódki, wreszcie wkłada na mieszczan obowiązek dostarczania na wojnę 12 pieszych. Podstawą pomyślności miasta były jarmarki. Pierwsze dwa nadał Zygmunt I r. 1505, następnie Zygmunt III w r. 1589 ustanowił 5 jarmarków a August III dodał jeszcze 4 w r. 1757. Szereg klęsk jakie sprowadziły wojny od połowy XVII w. aż do r. 1815, zrujnował dobrobyt mieszczan. Inne przyczyny odebrały dziś osadzie jej dawniejsze handlowe znaczenie. Od Radziwiłła przeszedł Sz. wraz z dobrami na początku obecnego stulecia w posiadanie księżny Sapieżyny, która odstąpiła go rządowi. Najciekawszym zabytkiem przeszłości miasta jest kościół paraf. p. w. św. Zygmunta, wzniesiony przez Odrowążów 1432. Zbudowany z ciosowego kamienia, wysoki, z wyniosłym dachem, dachówką krytym, zamiast sklepienia ma sufit z desek, ozdobiony malowidłami przedstawiającemi króla na tronie św. Zygmunta, w płaszczu purpurowym, otoczonego gronem świętych. Wielki ołtarz z drzewa, w formie szafy. Obok ołtarza z lewej strony okazały grobowiec marmurowy Mikołaja Szydłowieckiego, wzniesiony przez brata jego Krzysztofa. W jednej z kaplic znajduje się starożytny składany ołtarz z drzewa, podobno domowy Szydłowieckich, ofiarowany następnie kościołowi przez jednego z Radziwiłłów. Naprzeciw tej kaplicy wznosi się sarkofag, w kształcie ołtarza, z marmuru czarnego, w środku którego stoi, wsparta o urnę, postać niewieścia z białego marmuru. Grobowiec ten, dłuta Jakuba Monalda, przebywającego na dworze Stanisława Augusta, wzniósł Mikołaj Radziwiłł, ststa radoszkowski, żonie swej, Gawdzickiej z domu, siostrze miejscowego proboszcza. On sam zmarł w r. 1795 i pochowany został w tymże kościele. Przechował się też zamek wzniesiony r. 1629 przez Alberta Władysława Radziwiłła, kaszt. trockiego, księcia na Nieświeżu i Ołyce, hrabiego na Szydłowcu, zapewne w miejscu dawnej rezydencyi Szydłowieckich. Zbudowany w czworogran, z wieżą, w stylu włoskim. Około r. 1860 został przerobiony na browar. Piękny ratusz starożytny, odrestaurowany r. 1829, pochodzi zapewne z XVI w. Opisy Sz. podał Tyg. Illustr. z r. 1862, t. V, 220 i VI, 224; Tyg, Powsz. z r. 1878, Nr. 2; Fr. M. Sobieszczański w dziełku Wycieczka archeologiczna w gub. radomską str. 25 i nast. . Leśnictwo rządowe szydłowieckie, z zarządem we wsi Skarzysko, dzieli się na pięć straży skarzyska, majdowska, sadecka, chronowska, huciska, Sz. par. , dek. konecki, 4312 dusz. Sz. gmina, w pow. koneckim, należy do sądu gm. okr. II w os. Chlewiska. Gmina ma 11, 941 i mr. obszaru, w tem ziemi dwor. 3735 mr. , 672 dm. 12 mur. , 5366 mk. W skład gminy wchodzą Bąków, Chustki, Ciechostowice, Ciepła, Długosz, Huta, Jankowice, KorzeniowaWola, Książek folw. , Majdów, Marywil, Mościska, Mszadła, Moskowka, Olszyny, Rybianka, Sadek, SkarzyskoKsią żęce, StaraWieś, SzydłowiecPodzamcze, Szydłowek, Świerczek, Świniów, Wysoka i Zdziechów. Br. Ch. Szydlowiec, potok, lewy dopływ pot. Babułówki, pow. mielecki. Szydlowiec, wś, pow. mielecki, śród lasów sosnowych, u źródeł Babułówki dopł. Wisły pod Baranowem. Par. rz. kat. w Ostrowie Tuszowskim; odl. o 5 klm. na wschód od Mielca, leży w równinie wzn. 182 mt. npm. Pos. wiek. Mojżesza Hermelego wynosi 42 roli, 19 łąk, 1430 lasu, 12 mr. wydm piaszczystych; pos. mn, ma 115 roli, 58 łąk i ogr. , 14 past. i 19 mr. lasu. Wś ma 24 dm. , 160 mk. 85 męż. , 75 kob. ; 153 rz. kat. i 7 izr. Najbliższą osadą na płn. zach. jest Wola Chorzelowska, na płd. wschód Toporów. Wś tę po raz pierwszy podaje spis poborowy z r. 1662 Pawiński, Małop. , 55 a, jako należącą do par. w Mielcu. Ta część puszczy sandomierskiej dopiero w XVII w. się zaludniła. Szydłowiec 1. Schidlowitz po r. 1871, wś z kośc. prot. , pow. gnieźnieński Witkowo, o 11 klm. na wsch. płn. od Powidza i 8 klm. na zach. od Wilczyna, na zach. wybrzeżu jez. Budzisławskiego, stanowiącego granicę od królestwa polskiego, par. prot. w miejscu, kat. w Powidzu, poczta w Orchowie, st. dr. żel. w Trzemesznie o 18 klm. ; 27 dm. , 233 mk. 35 kat. , 190 prot, , 8 żyd. i 435 ha 338 roli, 54 łąk. Sz. wchodził w skład ststwa powidzkiego; zabrany przez rząd pruski, wcie lony był do domeny Skórzęcin, którą nastę pnie przeniesiono do Gniezna. Par. prot. w r. 1860 liczyła w 27 osadach 1374 dusz, obok 1757 kat. Ob. Świdwowiec. 2. Sz. al. Szydłowieckie leśnictwo, niem, Huettchen, tamże, 1 dm. , 10 mk. E. Cal. Szydlowiecka Wola 1. wś i folw. , pow. łowicki, gm. i par. Bolimów odl. 5 w. , o 19 w. od Łowicza, ma 57 dm. , 500 mk. ; gorzelnia z produkcyą na 60, 000 rs. Fol. Sz. i Józefów oddzielony został w r. 1874 od dóbr Bolimów, rozl. mr. 1520 gr. or, i ogr. mr. 962, łąk mr. 175, past. mr. 127, lasu mr. 225, nieuż. mr. 31; bud. mur. 9, drewn. 31; płodozm. 12pol. , las nieurządzony. 2. Sz. W. , pow. konecki, ob. Korzeniowska Wola. Szydłowieckie Podzamcze, folw. , ob. Podzamcze 6. . Szydłowin, folw. dóbr Krynica, w pow. sokołowskim. Szydłówka, wś, pow. konstantynowski, gm. Olszanka, par. Hadynów, ma 48 dm. , 344

Szydłowiec

Szydlowiec

Szydłowiec

Szydlowiecka Wola

Szydłowieckie Podzamcze

Szydłowin

Szydłówka