Nowy Sosnowiec kolonia obejmował 340 mr. włośc. Inna grupa kolonii Sosnowice attynencya ma 200 mr. a S. Milowice 12 mr. Ogółem Sosnowice i Sosnowiec mają 781 mr. 1880 r. . Rozwijająca się na tym obszarze działalność przemysłowa ogarnia stopniowo przyległe osady i folwarki, jak Pogonią 845 mr. , Srodula 219 mr. , Radocha 32 mr. , Trzciniec, wreszcie Sielce, Gzichów, Milowice, Małobądź. Ogółem około 7000 mr. Właścicielami tego obszaru są; sukcesorowie Kramsty, hr. Renard i cały szereg cudzoziemskich przemysłowców. Mała część tylko została w ręku włościan polskich. Gmina Gzichów w 1867 r. przy obszarze 11, 540 mr. liczyła 6583 mk. , obecnie zapewne potroiło się zaludnienie. Podwyższenie ceł od wyrobów zagranicznych skłoniło niemieckich przemysłowców do zakładania fabryk na obszarze królestwa polskiego a przedewszystkiem w tak dogodnym nadgranicznym punkcie, jakim jest S. i jego okolica. Od 1879 r. zaczyna się szybki rozwój przemysłu fabrycznego w S. i przyległych osadach. Jedną z najdawniejszych jest fabryka wypalania kości Lamprechta, istniejąca od 1864 r. Produkcya jej w 1870 r. doszła do 81, 550 rs. , zatrudniała 46 robot. Do dawnych zakładów należą dwie huty cynkowe Kramsty w S. i Zagórzu, które około 1870 r. zatrudniały 233 robot. i produkowały za 220, 900 rs. ; 1877 r. wydały 159, 000 pud. cynku; 1886 r. jedna wyprodukowała za 133, 600 rs. 80 robot. , druga za 178, 000 rs. 32 robot. ; walcownia blachy Kramsty wyrobiła za 677, 939 rs. 62 robot. , w tem 31 cudzoziem. . Prócz tego istnieją fabryka gwoździ Bernarda z prod. 43, 000 rs. 40 rob. ; fabryka rur żalaznych Hulczyński Niemiec w Sielcach, z prod. na 300, 000 rs. 160 rob. , 60 obcych poddan. ; fabr. żelaza Aleksander w Milowicach Towarz. akcyjne z prod. na 825, 000 rs. 370 rob. , w tem 220 obcych; fabr. cementu w Grodźcu Ciechanowski Stanisław z prod. na 270, 000 rs. 277 rob. istnieje od 1857 r. ; huta szklana Pawła Ebsteina z prod. na 200, 000 rs. , zatrudnia 200 rob. ; fabr. świec parafinowych Reicher, Kernbaum i Oppenheim w Radoszy z prod. do 600, 000 rs. , zatrudnia 120 rob. ; olejarnia Strahl Paweł i Krins w Małobądziu, z prod. za 296. 533 rs. 69 rob. ; browar w Grodźcu Ciechanowski, z prod. na 32, 000 rs. 18 rob. . Największą produkcya przedstawia wielka przędzalnia wełny Dittel z Saksonii, przerabiająca na 12, 000 wrzecionach 36 do 40, 000 pudów wełny, przy pomocy machin ogrzewanych miałem węglowym 7 kop. kosztuje korzec i 600 robotn. Wyrobiona tu przędza wartości do 2, 105, 000 rs. idzie do Łodzi i Moskwy przeważnie. Druga przędzalnia Schoen w Sielcach, z prod. na l, 200, 000 rs. Istnieją jeszcze fabryka wyrobów che micznych, gwoździ i drutu, śrutu, tkanin wigoniowych, wyrobów miedzianych, bieli cyn kowej, tektury smołowcowej, papiernia, bro war, piekarnia, młyn parowy i inna drobniej sze zakłady. W 1880 r. było w samych 8. 11 fabryk; wartość budynków i maszyn do chodziła 747, 000 rs. , produkcya wynosiła 1, 387, 429 rs. ; 1886 r. jest 36 fabryk, wartości 8, 210, 609 rs. , z prod, na 12, 082, 267 rs. , zatrudniających 5051 robotn. Prócz robotni ków było jeszcze 4267 mk. z niestałymi, w tej liczbie 2821 katol. , około 100 prawosł, 321 ewang. , 102 żyd. Domów z kolejowemi 200, prócz budowli fabrycznych. Mimo sta rań mieszkańców S. nie uzyskały dotąd praw miasta, ztąd brakuje tu władz i urządzeń miejskich. Niedawno stanęła w 8. cerkiew, staraniem naczelnika komory, ze składek fa brykantów wzniesiona. Katolicy posiadają dotąd kaplicę filialną; budowa kościoła nowe go, w stylu romańskim, z kamienia ciosowego, ma się wkrótce rozpocząć. Prócz szkół po czątkowych rządowych i prywatnych nie ma innych zakładów naukowych. Resursa i teatr amatorski zaspakajają towarzyskie potrzeby dość licznej inteligencyi miejscowej. Prócz sześciu domów komisowych jest kilka wię kszych sklepów kolonialnych i galanteryj nych, dwa hotele, księgarnia z drukarnią i litografią Jarmułowicz i Bergman, trzech lekarzy, apteka. Prócz ogrodu kolejowego, piękny park w Sielcach. O rozwoju przemy słu fabrycznego w S. i okolicy pisał dr. Janżuł, prof. uniwersytetu w Moskwie, w rozpra wie Przemysł fabryczny w krolestwie polskiem polski przekład wydany w Peters burgu, 1887 r. . 2. S. , wś, i S. Nowy, kol, pow. brzeziński, gm. Bratoszewice, par. Stry ków, ma 18 dm. , 207 mk. , 334 mr. włośc, 5 mr. dwor. ; S. Nowy, kol. , 10 dm. , 340 mr. W 1827 r. był 1 dm. , 10 mk. 3. S. , wś i fol. , pow. jędrzejowski, gm. i par. Sędziszów. W 1827 r. 9 dm. , 53 mk 4. S. fol. , pow. konstantynowski, gm. Pawłów, par. Janów, ma 3 dm. , 10 mk. , 1642 mr. Należy do zakładu rządowego stada w Janowie. 5. S. , wś szlach. , pow. łomżyński, gmina i parafia Miastkowo. Br. Ch. Sosnowiec, zaśc, pow. borysowski, w po bliżu granicy pow. dzisieńskiego i lepelskiego, w 3 okr. berezyńskim. A. Jel. Sosnowiec, nazwa średniego biegu pot. Kamionki; ob. Kamionka 8. , t. III, 794. Sosnowiec 1. niekiedy Sosnowice, urzęd. Sossnitz, posiadłość, pow. mogilnicki, o 6 klm. na płn. wschód od Mogilna poczta i st. dr. żel. , graniczy z Dębowem, Dąbrówką, Dobytowem i Kołodziejewem; par. Trląg; 4 dm. ,

Sosnowiec

Sosnowiec