uboga. Zawiązkiem osady były zapewne karczmy przydrożne, na trakcie z Kielc do Sieradza, i kuźnica założona w lasach królewskich, przy ujściu rzeczki Pisi do Widawki, około 4 w. na płn. zach. od osady dzisiejszej. Obecni jest w tem miejscu osada zwana Fryszerka. Przy kuźnicy powstała wś Szczerców dziś Szczercowska Wieś. Przemysł leśny i położenie w punkcie wypoczynku dla koni po przebyciu piaszczystej drogi, stały się podstawą bytu i rozwoju drobnej osady. Należała ona pierwotnie do par. w Widawie jak o tem świadczy oddawanie dziesięcin do Widawy jeszcze w XVI w. . Po utworzeniu w XIII w. parafii w pobliskim Restarzewie, przyłączono tam osadę. Założenie miasta na obszarze przyległych do wsi lasów nastąpiło zapewne za Kazimierza W. , jak o tem świadczy, współczesne zwykle, utworzenie parafii i uposażenie jej przez króla aktem z 8 września 1367 r. , w Szczerowie wydanym. Aktem tym nadał król kościołowi dziesięciny z ról dworów królewskich we wsiach Strzałków par. Radomsk, Piekary par. Sulmierzyce, Uszczanowice dziś Łuszczanowice w par. Sulmierzyce i we wsi Stary Szczerców Szczercowska wieś, w par. Restarzew; z łanów miejskich osiadłych dziesięcinę pieniężną po 6 gr. z łanu, a z pustych, o ile będą uprawiane, snopową, też z ogrodów. Place miejskie mają dawać po groszu księdzu a kościelnemu po pół grosza. Ksiądz może założyć w mieście jedną lub dwie jatki rzeźnicze i stawiać jazy na Widawie dla połowu ryb. Posiadać będzie trzy łany roli i 4 łąki. Prócz tego pobierać będzie dwa cła jedno na trakcie do Krakowa, z tego dziesięcinę tygodniową, drugie na trakcie do Wrocławia i drodze do Sieradza z Opoczna, Piotrkowa, Wolborza, Inowłodza, tak zwane przeczne cło. Od bydlęcia każdego, pędzonego przez miasto, po 2 denary, od wozu ładownego pół grosza. Nadanie to spisał obecny przy królu Jan, archidyakon gnieźn. , podkanclerzy Janko z Czarnkowa kronikarz. Erekcyą parafii wydał Jarosław Skotnicki, arcyb. gnieźn. Łaski, . B. , I, 456, 457. Zygmunt I potwierdził to nadanie r. 1511. W 1564 r. Sz. z przyległym obszarem trzymają w dzierżawie Piwowie. Miasto daje owsa kor. 91, piwa beczck 6. Za wołu płacą co rok fl. 2. Mieszczanic mają obowiązek blankow oprawować w Sieradzu koło zamku, tych przęsł, które mają wymierzone i z basztami a teraz nie oprawują Lustr. , Y, 132. Szosu płaci Sz. fl. 22 gr. 12, ma 7 rzemieśln. Pawiński, Wielkp. , II, 309. Szczerczowskie starostwo niegrodowe, w pow. piotrkowskim, podług lustracyi z r. 1662 powstało z dawniejszego sstwa piotrkowskiego, przez wydzielenie zeń mczka Szczerczów i wsi Stary Szczerców z fol. i Chrząstowa z wójtowstwem. W r. 1771 posiadał je Aleksander Szembek, wojewodzie inflancki, opłacając kwarty złp. 932 gr. 9, a hyberny złp. 383 gr. 9. Na sejmie z r. 1773 75 Stany Rzpltej nadały te dobra w posiadanie emfiteutyczne Tymowskiemu, stolnikowi piotrkowskiemu. W 1642 r. spło nął kościół drewniany, p. w. św. Piotra i Pa wła wzniesiony. Przy nowo wzniesionym za łożył r. 1737 ks. Aleks. Pilszecki, kanonik chełmski, rektor akademii zamojskiej, rodem ze Szczercowa, bractwo rożańcowe i uposażył je kapitałem 6000 złp. Na początku obecnego wieku wzniesiono kościół murowany, który w r. 1868 zgorzał. W r. 1880 pożar zniszczył prawie całe miasteczko. Po spaleniu kościół został odbudowany w r. 1870 do 1872. Sz. parafia dek. łaski ma do 2000 dusz. 2. Sz. Poduchowny, wś włośc. na obszarze dawnego folw. proboszczowskiego, ma 3 dm. , 29 mk. , 45 mr. Br. CL Szczercowska Wieś, kol, folw. , donacya rząd. nad rz. Widawką, przy ujściu strumie nia zwanego Pisia al. Rudzisko, pow. łaski, gm. Dzbanki, par. Restarzów, leży o 4 w. na płn. od Szczercowa, przy trakcie do Widawy; kol ma 23 dm. , 315 mk. , 479 mr. włośc; fol 8 dm. , 88 mk. , 286 mr. ; karcz. 1 dm. , 3 mk. , 1 mr. W 1827 r. było 18 dm. , 167 mk. Na początku XVI w. Scyerczowska wyesz, w par. Restarzew, daje dziesięciny kościołowi w Widawie a pleb, w Restarzewie tylko ko lędę, po groszu z łanu Łaski, L, B. , I, 463. Zdaje się że ta wieś a może tylko sam fol wark królewski z fryszerką nosił nazwę Sta rego Szczercowa w XVI w. W r. 1564 wraz ze Szczercowem w dzierżawie Piwów, którzy z 4 zrebij płacą po gr. 3, owsa po kor. 4, kurow po 3, jajec po 12, dranic albo desk po 30 Lustr. , V, 133. Br. Ch. Szczercz, właściwie Szczereu lub Szczorez, 1280 scezer, 1293 Sceres, 1581 Sczerisz, wś, pow. nowosądecki, w okolicy podgórskiej, 3 7 klm. na płn. wschód od Łącka paraf. rz. kat. a na zach. od Olszany. Ma 37 dm. , 231 mk. ; 226 rz. kat. i 5 izrael. Osada powstała przed r. 1280; wymienia ją pod nazwą Scezer akt fundacyi klasztoru klarysek w Sączu Kod. małop. , II, 145 i potwierdzanie posiadłości klasztoru przez Marcina IV z 5 lipca 1283 r ibid. , 154, tudzież w dyplomie ks. Gryfiny, wdowy po Leszku, ksieni sandeckiej, z 2 Listop. 1293 Sceser super Olsanam ibid. , 192. W tym czasie był młyn na Olszanie, który Gryfina darowała swemu kapelanowi Maciejowi W 1581 zapisano tę wś klasztor ną jako należącą do paraf. w Podegrodziu. Miała 2 łany kmiece i łan sołtysi. Teraz na leży do paraf. w Łącku. Mac. Szczerczewo, wś, pow. prużański, w 3 Szczercowska Wieś Szczercowska Szczercz Szczerczewo