Dmosin, odl. 14 w. od Brzezin. Wś ma 9 dm. , 192 mk. ; fol. 4 dm. , 19 mk. W 1827 r. było 14 dm. , 92 mk. W 1886 r. fol. Sz. rozl. mr. 448 gr. or. i ogr. mr. 413, łąk mr. 13, past. mr. 6, lasu mr. 5, nieuż. mr. 11; bud. mur. 3, z drzewa 10; płodozm. 5 i 11pol. Wś Sz. os. 9, mr. 224. Fol. Sz. wchodził w skład dóbr Osiny. Na początku XVI w. były tu same tylko łany kmiece, które dawały dziesięcinę kanonii łęczyckiej a pleb. w Dmosinie jedy nie meszne, po groszu z łanu, i za kolędę pół grosza Łaski, L. B. , II, 343. 3. Sz. , wś i fol. na stokach wyżyny lubelskiej wzn. do 900 st. npm. , opadającej kn rozległej nizinie schodzących się dolin Sanu i Wisły, pow. ja nowski, gm. i par. Gościeradów, odl. 4 mile od Janowa a około 6 w. na płd od Gościera dowa. Fol. Sz. 417 mr. należy do dóbr Go ścieradów. Wś ma 72 osad, 632 mk. rz. kat. i 1140 mr. Gleba piaszczysta; kamień wapien ny. W 1827 r. było 48 dm. , 313 mk. Wy dawcy Kod. dypl. pol. t. I, 79 objaśniają mylnie wieś Tczcino w akcie uposażenia klasztoru w Zawichoście przez ks. Bolesława Wstydliwego r. 1257 za dzisiejszy Szcze cin, kiedy jest to niewątpliwie Tuczyno, wś której nazwę nosi rzka Tuczyn, płynąca pod Gościeradowem. Wieś sama, jak to zresztą objaśnia Długosz L. B. , III, 329, zmieniła nazwę na Mniszek w sąsiedztwie Szczecina Inne nazwy wsi poblizkich, nieodgadnione przez wydawców Kodeksu, dadzą się łatwo objaśnić Kostrów jestto Ostrów, Postrusnicy Pstrągi dziś nie istniejące, znane w XVI w. a Hośno jestto Kosin. Według reg. pob. pow. lubelskiego z r. 1581 wsi Szczecin i Kliczkowice, w par, Opole, miały 2 łany i młyn. W r. 1676 Sz. , w par. Gościera dów, należy do Wacława Góreckiego i Koseckiego, którzy płacą od 101 poddanych, 8 służ by dwor. i 5 osób szlach. Pawiński, Małop. , 356 i 22a. Br. Ch. Szczecin, niem. Stettin, ,, totius Pomeraniae metropolia jak się wyraża stary kronikarz, miasto stołeczne Pomeranii i szczecińskiego obwodu regiencyjnego, oraz powiatu t. n. , leży pod 53 25 płn. szer. i 32 13 wsch. dług. od F. , nad Odrą, dzielącą się tu na 5 ramion, właściwą Odrę, Parnicę, M. i W. Reglicę i Duńczycę, wpadającą do jez Damskiego. Schodzą się tu trzy koleje szczecińskoham burska, berlińskoszczecińsko gdańska i szczecińskokostrzyńsko wrocławska. Główne ramię Odry dzieli miasto na 2 części, z których każda składa się z starej i nowej dzielnicy. Na lew. brzegu Odry leży na północ stare miasto Altstadt, na południe nowe Neustadt; prawy brzeg zajmuje stara część miasta Lastadie od lastadium, miejsce, gdzie towary ładują i nowa Silberwiese zwana, przedzielone zielonym rowem Gruener Graben al. Pladrin, który łączy Odrę z Parnicą. Sz. ma 6 przedmieści Unterwiek, Oberwiek, Sommerensdorf, fort Prusy Fort Pręussen, Neutorney i Gruenhof; siódme Westend powstaje między Neutorney a Gruenhof. Ulice, do których są zwrócone szczyty domów, biegną w części po pagórkach. Mimo urządzeń sanitarnych błotnista gleba, wązkie ulice, ciasne podwórza, przepełnione ludnością wysokie domy, przyczyniają się do rozszerzania chorób epidemicznych, to też cholera panowała tu już 14 razy. Obszar miasta wynosi 6039 ha 711 roli orn. , 3047 łąk, 1072 lasu; 1871 r. było tu 76149 mk; 1885 r. 3712 dra. , 21657 dym. , 99543 mk. , między niemi 3954 żołnierzy, 93233 ew. , 2881 kat. , 923 żyd, 2501 dyssyd. W 1890 r. liczył Sz. 116, 139 mk; zajmował 22ie miejsce między miastami rzeszy niemieckiej. Paraf. katol. misyjna, należąca do dyecezyi wrocławskiej, liczyła 1888 r. 4450 dusz i obejmowała miasto Sz. i powiaty Randow, Greifenhagen i WolinUse dom. R. . 1888 przy ulicy św. Elżbiety założony został kamień węgielny pod nowy kościół katol. Herb miasta przedstawia tarczę przedzieloną, po prawej stronie niebieskie i srebrne pole, po lewej mieści się w niebieskiem polu głowa gryfa w koronie. Sz. odl. 8 mil od Baltyku a 18 mil od Berlina, którego jest portem. Wzrost olbrzymi tego miasta oddziaływa na Sz. Handel Sz. już w średnich wiekach był dosyć znaczny a od r. 1720, t. j. od zajęcia przez Prusy Sz. liczył 6081 mk. , powiększał się coraz więcej. R. 1740, kiedy Fryderyk W. wstąpił na tron, było tu 85 kupców i 12740 mk. Dopiero przez odnowienie kanału Finowskiego 1742 46, przez zniesienie lub zniżenie cła na Odrze, podniósł się znacznie handel spedycyjny. R. 1754 założono giełdę, r. 1768 kommandytę berlińskiego banku pożyczkowego i poręczającego, dzisiejszy główny bank państwowy. Po r. 1772 Wisła z Odrą została połączona kanałem bydgoskim, co ułatwiło wywóz drzewa i zboża polskiego. Płody naturalne i fabryczne Szląska i Brandenburgii idą głównie do Szczecina. Pod tym względem Sz. znajduje się w daleko korzystniej szem położeniu niż Gdańsk i Królewiec, którym przez podział Polski odcięto główne źródła dowozu. Handel morski Sz. obejmuje Hollandyą, Anglią, Francyą, Hiszpanią, Portugalią, Włochy i większą część Ameryki. Statków handlowych posiadało miasto 1872 r. 215, o 49777 tonach, a 1876 r. 206, o 45253 tonach. Do portu przybyło 1872 r. 2882 okrętów, o 507 793 tonach, w 1876 r. 2889, o 560320 tonach. Wypłynęło zaś z portu 1872 r. 2911 okrętów, o 512720 tonach, a 1876 r. 2838, o 557723 tonach.

Szczecin

Szcz