wioska, ma parafię gr. kat. , urząd poczt, i tel przy stacyi kolei. Składa się z 116 dm. 9 na obszarze wiek. pos. , w dolinie gęsto zabu dowanych. Dolinę zamyka od zach. pasmo Bukowica, tworzące dział Wisłoka i Osławicy, tudzież Osławicy i Jej praw. dopływu Tarnawki. Góry te już na granicy obszaru wsi sięgają 589 mt. Z 691 mk. 349 męż. , 342 kob. jest 627 gr. kat. , 33 rz. kat. par. Bukowsko i 31 izr. Rz. katolicy i izraelici są narodowości polskiej. Na obszarze wiek. pos. Michała Groblewskiego znajdują się 2 karcz my, młyn, tartak i cegielnia. Pos. ta wynosi 253 roli, 47 łąk, 5 ogr. , 335 past. , 540 lasu, 2 nieuż. i 2 mr. parcel budowl, razem 1187mr. ; pos. mn. ma 1107 roli, 77 łąk i ogr. , 342 past. i 2 mr. lasu. Do pos. mn. wliczono upo sażenie probostwa gr. kat. , składające się z 89 roli i 6 mr. łąk. Z powodu biednej gle by pobiera proboszcz dodatek w kwocie 128 złr. rocznie. Cerkiew paraf, drewniana. Par. należy do dyec. przemyskiej, dek. jasielskie go i obejmuje Kulaszne z cerkwią drewnianą. O przeszłości wsi wiadomo, że istniała już w r. 1433 A. G. Z. , XI, 78. Była to już ludna osada, licząca więcej niż 13 kmieci i kniaziów, używająca prawa wołoskiego A. G. Z. , 28 wrześ. 1451, str. 375, zapis. 3039 i str. 405, zapis. 3256 z r. 1455, albowiem według tego prawa odpowiadają przed sądem grodzkim sanockim. Wchodziła w skład dóbr ststwa mrzygłodzkiego ob. Mrzygłód, Grani czy na zach. z Przybyszowem, na płd. z Rzepedziem, na płn. z Płonną a na zach. z Kulasznem. Mac. Szczawnica Niżna, Miedziuś i Sz, Wyzna, dwie wsi ze znanym zakładem zdrójowoką pielowym i klimatycznym, w pow. nowotarskim, pod 38 9 dług. geogr. od F. a 49 25 płn. szer. Sz. Niżna leży u ujścia Ruskiego pot. , zwanego też Grajcarkiem praw. dopł. Dunajca i nad pot. Skotnicą dopł. Ruskiego pot. . Najniższy punkt tej wioski wzn. 427 mt. npm. Droga bita, poprowadzona na zachód praw. brzegiem Ruskiego pot. , wiedzie w dolinę Miedziusia, w którym znajduje się dolny zakład kąpielowy. Około ogrodów i domów drewnianych, parterowych i piętrowych, w stylu szwajcarskim, dochodzi się tą drogą do górnego zakładu kąpielowego, dalej zaś ku wschodowi spuścić się można w kotlinkę Szczawnicy Wyżnej, mającej kościół paraf. drewniany i piękny pałacyk z zabudowaniami gospodarczemi wiek. posiadłości. Sz. Wyżna rozsiadła się u ujścia pot. Sopotnicy do Ruskiego pot. wzn. 470 mt. npm. . Dolinę obu wsi i zakładu kąpielowego otacza na zachód urocze pasmo Pienin, na płd. pasmo wysokiego Beskidu między Dunajcem a przełomem Popradu, tworzące granice między Galicyą i Węgrami; od płn. zasłaniają ją gniazda górskie bez zbiorowego nazwiska, pokryte świerkowymi borami. Gniazda te rozłożyły się między Dunajcem i Popradem, zamykając od południa kotlinę sądecką. Najwyższemi punktami w nich, idąc od zachodu ku wschodowi, są Blisur 833 mt. , Zwonkówka 984 mi, Obidzna 892 mt. , Skałki 1198 mt. , Prehyba Wielka 1195 mt. , Radowa 1265 mt. , Wielki Rogacz 1182 mt. , Niemkowa 1026 mt. . Szczyty te, wznoszące się w znaczniejszem oddaleniu 4 do 6 klm. od Sz. , zasłaniają to miejsce od wiatrów północnych i wpływają na złagodzenie klimatu. Na płd. od Sz. ciągną się ku wschodowi, od góry zwanej Siodełkiem, strome góry porośnięte świerkami, z pomiędzy których w niższych miejscach przeglądają jaśniejszą barwą lasy liściaste. Wzgórza te, zasłaniające Miedziuś od płd. , są zakończone kopulastą górą Polanicą, Z góry tej przedstawia się piękny widok ku północy na Szczawnicę i góry sądeckie, na płd. na wioski po stronie węgierskiej. Na wschód od Polanicy piętrzy się wyższa od niej Jarmuta 817 mt. , od niej zaś ku płd. wschodowi Rabsztyn 899 mt. , o kształtach przypominających ruiny zamczyska. Na wschód od Rabsztyna a na płd. od wsi Jaworki ciągną się wapienne góry Skałki 1052 mt. , nazywane przez lud okoliczny Małemi Pieninami. Bliższą górą w stronie płn. jest Bryj arka, pochodzenia wulkanicznego, ze szczytem wznoszącym się stromo, pokrytym złomami skały. Szczyt ten, z każdego punktu zakładu widzialny, uwieńczono staraniem kś. kan. Kazim. Skrzyńskiego olbrzymim żelaznym krzyżem w r. 1865. Widok na zachód zasłania Sokolica, wznosząca się po lew. brzegu Dunajca. Sz. Niżna miała w 1880 r. 132 dm. i 732 mk. 345 męż. , 369 kob. ; 692 rz. kat. a 21 żydów. Sz. Wyższa wraz z obszarem wiek, posiadłości 387 dm. , 1441 mk. 708 męż. , 733 kob. ; 1318 rz. kat. , 16gr. kat. i 106 izrael Ludność chrześciańska należy do szczepu góralskiego i nosi strój góralski, malowniczy, podobny do ubiorów w Szlachtowy. Obszar wiek. posiadłości Władysława i Tytusa Szalayów ma 1772 mr. Z tego jest 122 mr. roli, 161 mr. łąk, 3 mr. ogr. , 10 mr. past. , 1471 mr, lasu. Pałacyk murowany piętrowy, pawilon drewniany w stylu szwajcarskim i dwór wiejski otacza nie wielki ale starannie utrzymany ogród. Na małej przestrzeni znajduj się tu sadzawka z wodotryskiem, wodospad sztuczny i wiele pięknych i rzadkich w naszym klimacie drzew, doprowadzonych do znacznych rozmiarów jawor platanus occidentalis, tulipanowiec liriodondron tulpifera, życiodrzew thuja occidentalis wielkości sosny, sumak perukowaty rhus cotinus, buk

Szczawnica

Szcz