pol. , gm. , okr. wiejski i dobra Tyszkiewiczów Żyrmuny o 3 w. , 23 dusz rewiz. Szawice, dawna nazwa wsi Nerwik, w pow. olsztyńskim. Ob. Południewo. Szawkiany 1. al. Szaumiany, zaśc. nad jez. Oławką, pow. trocki, w 4 okr. pol. , o 67 w. od Trok, 1 dm. , 8 mk. katol. 2. Sz. , wś, pow. rossieński, gm. i par. Taurogi, o 65 w. od Rossień. 3. Sz. , w spisie urzęd. Szakiany, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów, par. Tenenie, o 101 w. od Rossień. 4. Sz. , źmujdzkie Szaukienaj, mko i dobra nad rzką Szoną, pow. szawelski, okr. pol. Kurtowiany, gm. i par. Szawkiany, o 33 w. od Szawel, ma 15 dm. , 706 mk. , kośc. katol, paraf. , dom modlitwy żydowski, synagoga, urząd gminny, szkoła wiejska, st. pocztowa, gorzelnia w 1859 r. , targi co środę, 4 jarmarki doroczne w dzień św. Józefa 19 marca, św. Stanisława 8 maja, na św. Trójcą i w dzień N. M. P. Rożańcowej 26 września. Kościół paraf. p. w. św. Trójcy, w 1497 r. wzniesiony z drzewa przez Mikołaja i Jana Szemiotowiczów. Parafia katol. , dekanatu wiekszniańskiego, 4772 wiernych. Filia w Warpucianach, p. w. św. Antoniego, z drzewa wzniesiona w 1792 r. przez Macieja Jeleńskiego. Gmina należy do 1 okr. pok. do spraw włośc, składa się z 3 okręgów starostw wiejskich, obejmujących 36 osad, 1472 mk. włościan. Własność dawniej Szemiottów, później Górskich. J. Krz Szawkle 1. dobra, pow. rossieński, gm. Szymkajcie, par. Rossienie, o 12 w. od Rossień; w 1863 r. własność Dowgirdów. 2. Sz. , wś, tamże, o 14 w. od Rossień. 3. Sz. , wś, pow. telszewski, w 4 okr. pol. , o 33 w. od Telsz. Szawkota, jezioro, w pow. rossieńskim, pod Szawkotami, dawniej Buszyńskich. Szawkoty 1. Białe i Dolne, dwa dwory nad jez. t. nazwy, pow. rossieński, gm. i par. Szydłów, o 29 w. od Rossień. Pierwsze z nich w 1863 r. własność Buszyńskich, drugie Cytowiczów. 2. Sz. , żmujdz. Szawkotaj, mko rząd. nad jez. i nazw. , pow. szawelski, okr. pol Szadowo, gm. Kirianowo, par. Poszuszwie, o 72 w. od Szawel, w 1859 r. 13 dm. , 125 mk. , kośc. filial. katol, dom przytułku dla 3 starców, młyn wodny. Kościół katol, p. wez. św. Trójcy, wzniesiony został w 1773 r. z drzewa przez Herubowicza. Prawo kollacyi należało do Duszyńskich. Sz. należały do Żukowskich. J. Krz. Szawlany, wś włośc, pow. sejneński, gm. Kudrany, paraf. Lejpuny, odl od Sejn na wschód o 40 w. Leży w okolicy wzn. 480 do 500 st. npm. , ma 14 dm. , 96 mk. , 7 osad, 625 mr. W 1827 r. było 3 dm. . 19 mk. , par. Liszków. Wchodziła w skład dóbr Kudrany, Szawlany 1. wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol, gm. Woropańszczyzna o 9 w. , okr. wiejski i dobra Mirskich Zajnowo, o 75 w. od Dzisny, ma 17 dm. , 127 mk. 21 prawosł. , 80 kat. , starow. , 7 żyd. . 2. Sz. , pow. wileński, ob. Szawle. 3. Sz. , żmujdzkie Szawlenaj, mko i dobra nad rz. Szuszwą, pow. szawelski, okr. pol. Szadowo, gm. i par. Szawlany, o 35 w. od Szawel, ma 61 dm. , 707 mk. w 1859 r. dm. , 224 mk. , kościół katol paraf, dom przytułku na 8 starców, dom modlitwy żydowski, wiatrak. Kośc. paraf. p. w. św. Anny, z muru wzniesiony w 1474 r, przez Butrymowicza a w XIX w. zupełnie przebudowany przez Jana Szemiota. Szemiot opatrzył kościół funduszem ziemnym 50 włók, 79 dusz męz. i kapitałem 5875 rs. Przy kościele altarya kollacyi Szemiota, mająca 2 mr. ziemi i 1200 rs. kapitału. Dwie kaplice Ukrzyżowanego J. Chr. Parafia katol, dekanatu szadowskiego, 6045 wiernych. Filia w Dowiatowie. Gmina Sz. należy do okr. pok. do spraw włośc, składa się z 3 okręgów starostw wiejskich, obejmujących 49 osad, 2493 mk. włośc. Własność Szemiotów. J. Krz, Szawle al Szawluk, jezioro, w pow. sejneńskim, leży śród lasów, na zach. od wsi Szawlany. Długość w kierunku od płn. ku płd. przeszło wiorstę, szerok. około pół wiorsty. Należy do dobr Poniemoń. W dobrach tych jest też drugie jezioro, Giedewardzis zwane. Szawle, wś, pow. maryampolski, gm. Chlebiszki, par. Preny, odl. od Maryampola 36 w. , 2 dm. , 19 mk. W 1827 r. 2 dm. , 21 mk. Szawle, żmujdzkie Szawlej, mto powiat. gub. kowieńskiej, pod 55 56 płn. szer. a 41 0 wschd. dług. wieża kościoła św. Piotra i Pawła, o 171 w. na płn. zach. od Kowna, przy dr. żel lipawo romeńskiej i tr. poczt, ryskotaurogieńskim, wzn. 427 st. npm. , na prawym brzegu jeziora Szawelskiego, przerznięta ruczajem Rudawka. W 1880 r. było cerkiew par. , kościół katol, kościół ewangielicki wszystkie trzy murowane, synagoga drewniana, 14 domów modlitwy żydowskich 2 murow. , 754 dm. 72 murow. , 12 magazynów towar. 2 murow. , 320 sklepów. 56 murow. , 15901 mk, w tej liczbie 3093 katol. , 234 ewangiel, 16699. żydów 673 Ludność miasta, zwłaszcza po przeprowadzeniu drogi żelaznej, szybko wzrasta. Około 1848 r. było tu 318 dm. , 4253 mk. ; w 1861 r. 385 dm. , 5834 mk. ; w 1870 r. 846 dm. , 13343 mk. ; obecnie liczba mieszkańców wynosi przeszło 20000. W mieście znajduje się, oprócz zwykłych władz powiatowych, gimnazyum męzkie klasyczne przeniesione tu w 1851 r. ze Świsłoczy i mające w 1887 r. 508 uczniów 865 katol, 58 praw. , 65 żydów, 4klasowa szkoła prywatna żeństwa pod opieką hr. Zu Szawice