czan należy 2638 mr. ziemi w tem 596 mr. lasu urządzonego i stanowiącego wspólną własność, ziemia orna, o żytniej glebie, rozdzielona jest na mnóstwo działków. Dolina w której się rozłożyła osada była zapewne kiedyś jeziorem, którego pozostałość stanowiły błota istniejące jeszcze w XVIII w. Na początku XVI w. znajdujemy tu liczne sadzawki, młyny i łąki. Pierwotna osada mieściła się na wzgórzu po za miastem, gdzie dziś cmentarny kościołek św. Idziego. Część ta nosi nazwę Podgórza a w dokum. zwana jest Stary Szadek. Prawdopodobnie z chwilą gdy Sieradz staje się siedzibą książąt, osada książęca Szadek w pobliżu leżą Szadkowice, położona w dolinie nad wodą, stała się dogodnym punktem dla wypraw myśliwskich. Wzniesiono tu zapewne dworzec drewniany a przy nim drewnianą kaplicę św. Idziego na początku XIII w. . Położona między dolinami Neru i Warty osada, nadawała się na centr sądowy i handlowy dla zaludniającego się obszaru. Władysław Łokietek nadaje r. 1295 niejakiemu Wilczkowi dwa łany wolne w Wielkiej wsi juxta civitatem nostram Szadek Kod. dypl. pol, II, 136. Miasto rozwijało się w dolinie opodal Starego Szadka i otrzymało wcześnie w końcu XIII w. parafią i kościół p. w. Wniebowzięcia N. M, Panny i św. Jakuba. Najazd krzyżacki z r. 1331 dosięgnął Sz. Spłonęła wtedy osada wraz z drewnianym kościołem. Według Domalewicza, arcyb, gniezn. Janisław miał konsekrować nowy kościół w 1335 r. W drugiej połowie XIV w. od 1361 r. odbywają się w Sz. roki sądowe ob. Kod. Wielkp. , Nr, 1472, 1630, 1692; archiwum sieradzkie obecnie w Warszawie posiadało księgi sądowe Szadkowskie najdawniejsze z sieradzkich od r. 1407. W 1373 r. . odbywa się w Sz. colloqium et perlamentum t. j. zjazd dostojników i szlachty sieradzkiej. Uczestniczą w nim; Świętopełk wojewoda sieradzki, Jan Kmita starosta, Janusz podkomorzy i kasztelanowie Mateusz rozpierski, Mścisz rudzki, Zbigniew sieradzki. Kazimierz W. bawi w Sz, r. 1370 i wydaje tu przywilej na lokacyą Grójca wielkiego w sieradzkiem na prawie niemieckim. W r. 1401 Władysław Jagiełło w Brześciu Kujawskim wydaje przywilej przenoszący Sz. z przedmieściem Podgórze z prawa polskiego na magdeburskie; r. 1409 uwalnia od dostarczania podwód dla króla. R. 1485 Kazimierz Jagiellończyk uwalnia mieszczan od ceł w wojew. sieradzkim a zmniejsza im o połowę cła w innych województwach. R. 1493 bawi tu Jan Olbracht i w gronie kasztelanów sieradzkich potwierdza przywileje miasta. Ważny przywilej otrzymuje Sz. w r. 1511 na sejmie piotrkowskim. Zygmunt I ze względu iż przez zbyt wysokie opłaty ludność zaczęła się zmniejszać i wiele domów stoi pustkami, ogranicza wysokość szosu do 50 grzyw. po 48 groszy, drugim zaś aktem nadaje Ulrykowi d Elzendorf dziedziczne wójtowstwo w Sz. z łaźnią, młynem, stawem, łąkami i polem w Prusinowicach, trzeci denar od kar w mieście i wsiach Prusinowice i Wielka wieś, czynsz z jatek szewckich i rzeźniczych po groszu i pozwala mu wybierać z łona mieszczan po dwu rajców. R. 1520 król pozwala rajcom używać na własną korzyść opłat słodowych obracanych dotąd na potrzeby miasta; 1537 r. uwalnia Sz. z powodu pożaru na 8 lat od opłat, stacyi kontrybucyi i pozwala mieszczanom dla odbudowania się brać drzewo z lasów królewskich w Prusinowicach. Pożary często bardzo niszczą to drewniane miasto. R. 1561 król z powodu pożaru zwalnia na 8 lat od podatków; 1669 znów na 4 lata; 1574 r. otrzymuje Sz. z tegoż powodu uwolnienie na lat 4 od szosu, czopowego, małdrów, miar słodowych, karbowego, mielenia słodów, wyprawiania na wojnę i innych wszelakich staroscich i młynarskich dochodów i pożytków ale zwolnienie to ściąga się tylko do zniszczonych przez pożar. Dla odbudowania się otrzymuje miasto r. 1568 królewski las Osiny. Ważny bardzo przywilej wydaje r, 1578 Stefan Batory. Potwierdziwszy na nowo nadania zniszczone przez ogień, pozwala mieszczanom za wzorem Sieradza, wybierać urzędników miejskich. Co rok nazajutrz po św. Agnieszce mają przedstawiać 3 kandydatów na urząd burmistrza a 4 na urząd radziecki. Z nich wybierał starosta dostojników którzy przed nim składali przysięgę. W razie gdyby starosta nie dopełnił wyboru miasto samo może to uskutecznić. Przywilej królewski stanowi, iż każdy posiadacz nieruchomości miejskich, ulegać musi prawom miejskim i ponosić ciężary. Dalej określa stosunki starosty z mieszczanami. Słody z młyna królewskiego mają być dawane mieazozanom o 2 gr. drożej nad cenę targową, lecz od wyrobionegoznich piwa nie będzie pobierane czopowe. Następnie naznaocza targi tygodniowe na wtorki i jarmarki na św. Jakób, Podniesienie św. Krzyża, św. Szymona i Jude, nadaje wolność pastwisk, w lasach królewskich, wolny wręb na budulec w lesie Kolwiąg i opłatę na rzecz miasta od palących wódkę i szynkarzy. Przywilej ten wywarł wielki wpływ na losy osady i był do końca XVIII w. kartą konstytucyjną Sz. W r. 1624 Zygmunt III zabrania żydom osiedlać się w Sz. i w całem obrębie juryzdykcyi starosty. W r. 1640 Jakub Zadzik bisk. krakowski jako kanclerz akademii, wydaje w Bodzentynie przywilej dozwalający burmistrzowi i rajcom

Szadek