boszcz przy kościele w Sartawicach, dokąd i parafianie przychodzili. W następnych cza sach został kościół w Świętem jako filialny przyłączony do Świecia. Co się tyczy włók w świętem, to było ich przynajmniej dwie, ale podówczas już zabrano je do folwarku. O ko ściele pisze r. 1686 wizytator Albinowski In statu suo miserrimo clamat haec ecclesia indies casura Miseremini mei ob. pag. 69. Około r. 1686 wytoczył kś. Dolecki, proboszcz w Ś. i zarazem dziekan świecki, proces o włó ki; r. 1693 dekretuje trybunał piotrkowski, ażeby dziedzic Stanisław Tuczyński bez zwłocznie oddał kościołowi zabrane 2 włóki w Świętem. Dekret ten jednak nie został wy konany. Dnia 29 maja 1724 rozporządza bisk. kujawski, aby wszystkie należytości kościo łowi tutejszemu zostały przywrócone, a r. 1725 przyłącza do nowo erygowanej parafii Święte M. i D. i młyn Kościelne, Stare i N. Marzy i Mniszek. Ale już r. 1745 kościół nie ma roli ani łąki, ani miejsca, gdzieby za jechał prob. ze Świecia, który często przyby wał z nabożeństwem. Nieraz też własnym ko sztem proboszczowie naprawiali kościół, jak to uczynił kś. Bolecki, który go po spusto szeniu przez Szwedów w r. 1688 z gruntu odnowił. R. 1758 prezentuje dziedzic na pro bostwo Jana Naurzyckiego. R. 1760 istnieje tu znów odnowiony i w paramenta zaopatrzony kościół, z osobną dzwonnicą i ogrodzonym cmentarzem. W naszem stuleciu około r. 1828 kościół stał jeszcze, ale już bardzo podupadł. W r. 1835 kościół rozebrano. Nieliczne pozo stałe ruchomości darowano sąsiednim para fiom, ołtarz i ambonę kościołowi w Lubiewie, organy już dawniej były wzięte do Serocka. Gminę kościelną w Ś. zupełnie rozwiązano i przyłączono do kość. filialnego w Sartawicach ob. Utracone Kościoły p. kś. Fankidejskiego, str. 276. Kś. Fr. Święte, jezioro na pruskich Mazurach, w pow. ostródzkim, ob. Kurki 3. Świętego Ducha Probostwo, wś włość, nad rz. Rypienicą, pow. rypiński, gm. Starerypin, par. Rypin, 2 osady, 10 dm. , 54 mk. , 9 mr. gruntu. Kaplica i karczma. Świętego Jerzego, góra, ob. Spiska So bota. Świętego Marcina, góra, wyniosłość z okopami szwedzkiemi, panująca nad miastem Tarnowem w Galicyi. ŚwięteMiejsce 1. al. Bartny Borek, os. we wsi Bartniki, pow. przasnyski, gm. Karwacz, par. Przasnysz odl. o 6 w. , ma kaplicę, karczmę, 2 dm. , 25 mk. , 19 mr. W 1827 r. 1 dm. , 15 mk. Ludność okoliczna uważa to miejsce za święte. 2. Ś. M. , tak lud okoliczny nazywa polankę wśród lasów sosnowych, nad brzegiem rz. Rospudy, tuż przy ujściu do niej wód jeziora Jałowe, w pow; suwalskim. Według podania, lat kilkanaście temu, dziewczynie pasącej bydło ukazała się tu, na odosobnionym dębie, Najśw. Panna. Na wieść o cudzie tłumy pobożnych zaczęły odwiedzać to ustronie. Gajowy rozgniewany, iż przychodnie niszczą drzewka i wydeptują łąki, ściął ów dąb i wrzucił do rzeki. Lecz pomimo silnego prądu rozłożyste konary leżały nieruchomie, dopóki lud, uważając to za nowy dowód cudu, nie wyjął ze czcią i nie spalił. Na pniu świętego dębu, dotychczas widocznym, postawiono krzyż, a lud corocznie w dniu św. Jana licznie się tu zgromadza. M. R. Witan. Świętki 1. pustka, pow. sieradzki, gm. i par, Klonowa, ma 6 dm. Należy do obszaru Klonowy. 2. Ś. al. Święszki, pow. szczuczyński, gm. Grabowo, par. Lachowo. 3. Ś. Wertyce, wś, pow. łomżyński, gm. Chlebiotki, par. Rutki. Wspominana w dokum. z XVII w. gniazdo Świecińskich Gloger, Ziemia łomż. W 1827 r. byłe 7 dm. , 42 mk. Świętmujskie, jezioro w Kurlandyi, ob, Swenten, Świętne, wś i os. leś. nad jez. Marszewskiem i Suszewskiem, pow. słupecki, gm. Wilcza Góra, par. Wilczyn, odl. od Słupcy w. 24; wś ma 17 dm. , 115 mk. ; os. leś i straży pogr. 1 dm. , 6 mk. W 1827 r. 8 dm. , 40 mk. Świętne, niem. Schwenten, wś z kościołem prot. i drobne osady, w pow. babimoskim, o 5 klm. na płd. od Kębłowa par. katol. , wśród kanałów Obry, na drodze do Konotopia szląskiego; szkoła, par. prot. i poczta w miejscu, st. dr. żel. w Wolsztynie o 12 klm. Par. prot. liczyła w r. 1860 w 12 os. 1533 dusz, obok 4750 katol. Przy schyłku zeszłego wieku na leżało Ś. do Bielińskich na Kębłowie, później do króla holenderskiego. Wś, tworząca odrę bną gminę, ma 108 dm. , 702 mk. 65 katol. , 637 protest. i 837 ha 612 roli, 51 łąk, 81 lasu. Drobne osady wchodzą w skład okr. dwor. Mochy. Są to dwie leśniczówki, nad leśnictwo, piła i folwark, ogółem 15 dm. , 95 mk. E. Cal. ŚwiętnyDąb, folw. dóbr Janów, w pow. częstochowskim. Świetobrość, żmujdz. Szwętibrestis, wś kość. zwana mkiem, nad Niewieżą, pow. kowieński, w 3 okr. pol. , o 66 w. od Kowna, w 1859 r. 3 dm. , 26 mk. Posiada kościół kat. p. wez. Przemienienia Pańskiego, z drzewa wzniesiony w 1770 r. przez Zawiszę, filialny opitołocki. Własność dawniej Mleczków, w końcu XVI w. przeszła w posiadanie Zawiszów przez siostrę Jana Konstantego Mleczki. Świętocha, rzeczka w gub. wołyńskiej, dopływ Horynia. Świętochłowice, dawniej Ś. Górne, Średnie, Dolne, niem. Schwientochlowitz ober, mittel i nie Święte Święte Świętego Ducha Świętego Świętego Marcina Miejsce Świętki Świętmujskie Świętne Świętny Dąb Świetobrość Świętocha Świętochłowice