od Wschowy. Jest siedzibą komisarza obwodowego i urzędu stanu cywilnego; ma kościół par. kat. 5 szkołę, agencyę poczt. , 4 jarmarki, 226 dm. , 414 rodzin, 1657 mk. , 1577 kat. , 77 prot. , 3 żyd. i 18, 99 ha 1446 roli, 101 łąk, 198 lasu. Przez Ś. przechodzi żwirówka, łącząca trakt kościańskoleszczyński z wschowsko włoszakowskim. Herb miasta wyobraża św. Wita. Kościół p. n. św. Jakuba apostoła istniał już w r. 1333; w tym bowiem czasie występuje pleban Kod. Wielkop. . Po spaleniu Ś. w r. 1474 przez Szlązaków, stanął około r. 1483 nowy kościół z cegły, z wieżą, staraniem sołtysa Jerzego, z zebranej w tym celu jałmużny Pomn. Dziej. Pol. , V, 640. Kościół ten ulegał kilkakrotnym pożarom; ostatni raz odnawiany był po r. 1780; znajduje się w nim słynący cudami obraz N. M. Panny, tudzież niektóre nagrobki, opisane przez J. Łukaszewicza Kośc. par. , II, 298 299. Istnieją tu 2 altarye śś. Rożańca i Wawrzyńca, bez altarzystów; bractwa roźańcowe od r. 1660 i św. Szkaplerza od r. 1719. Księgi kościelne zaczynają się od r. 1789. Par. , liczącą 2100 dusz, składają Mączyn, Ogrody, Przybyszowe, Święciechowa, Trzebiny i Wilczy folwark czyli Wilcze Trzebiny. Filią Ś. był nie istniejący już kościół w Ogrodach, oraz kościółek szpitalny p. w. św. Walentego w Ś. , który spłonął w pożarze r. 1780. Kościółek, szpital i szkoła istniały już w r. 1610. Ludność, przeważnie polska i katolicka trudni się rolnictwem, drobnym handlem i przemysłem. W r. 1579 opłacało miasto 9 fl. 18 gr. soszu; było tu 31 łanów osiadłych, 28 komor. z bydł. i 2 prasołów; w r. 1800 było 218 dm, , 20 wiatraków i 1264 mk. , między którymi 31 płócienników, 20 młynarzy, 15 szewców, 12 rzeźników, 7 mielcarzy, 5 szynkarzy, 4 krawców, po 3 Olejników i stolarzy, 1 sukiennik, rękawicznik, kołodziej, murarz, kuśnierz, oberżysta i organista. Miasto miało 14, 122 tal. długu; utrzymywało kata i 2 stróżów nocnych; dochody wynosiły 2587 tal. a rozchody 2291 tal; około r. 1810 było tu 1300 mk. , między którymi 126 płódenników; w 1811 r. 219 dm. , 1181 mk. ; 1843 r. 246 dm, ., 1554 mk 1497 kat. , 51 prot. , 6 żyd. . Żydów nie cierpiano dawniej w mieście. Ś. była odwieczną własnością benedyktynów w Lubiniu; wymienia ją jako posiadłość klasztoru ks. Bolesław w dokum. z r. 1258; później zatwierdzali tę własność Przemysław I w r. 1294 i Henryk, syn Konrada, ks. na Głogowie w r. 1302. Ks. Przemysław pozwolił w r. 1277 osadzać Ś. i Radłów na prawie niemieckiem. Ś. była miastem w r. 1333 i miała swe wójtowstwo, o które toczyły się spory między klasztorem a wójtem Janem Warmulem; w r. 1366 Warmul sprzedał wójtowstwo kaszt. gnieźnień skiemu Wincentemu, który je odstąpił Miko łajowi Korzbokowi Kod. Wielkop. . W r. 1458 dostawiła Ś. 10 pieszych na wyprawę malborską; była przeto znaczną już osadą; w r. 1469 król Kazimierz ustanowił w Ś. in districtu poznaniensi 2 jarmarki do roku Rogaczewski, Invent. , 288; r. 1474 Szlązacy, pustosząc Wielkopolskę, spalili Ś. Reformacya znalazła tu zwolenników, których opat Stanisław Kiszewski 1604 przywrócił kościołowi katol. Pomn. Dziej. Pol. , V, 636. S. wchodziła w skład ziemi wschowskiej. Ob jaśnienia do XVIII tomu Buesching a Magazyn dziejów i t. d. wyszły w języku nie mieckim ze zmyślonem miejscem druku Schwetzka in GrosPohlen ob. Bandkie Hist. Druk. , II, 144. W r. 1780 d. 3 czerwca spłonęło prawie całe miasto. Pożar w r. 1861 również zniszczył miasto. Rząd pruski sprzedał je z innemi majątkami radcy gabi netowemu Ton Beyer. Majętność składały przed zaborem Gniewowo, Górka Duchowna, Mączyn, Ś. mto i folw. i Wonieść. Folw. kla sztorny, który stanowi wschodnią część osa dy Ś. , przezwano między r. 1874 i 1884 Reichenau. Folw. ten wraz z Mączynem 2 dm. , 17 mk, przezwanym Wiese, tworzy okrąg dworski, mający 4 dm. , 55 mk. 48 kat. , 7 protest. i 184 ha obszaru 160 roli, 57 łąk, 16 lasu. E. Cal Święcienica, wś, pow. pułtuski, gm. Zegrze, par. Serock. W 1827 r. 11 dm. , 60 mk. Święcieniec, , wś, pow, płocki, gm. Ramutówko, par. Święcieniec, odl. 13 w. od Płocka a 3 w. od Wisły, posiada kościół par. drewn. , karczmę, 6 dm. , 27 mk. , 116 mr. W 1827 r. 1 dm. , 29 mk. Zdaje się, że par. istniała tu już w XV w. Wieś zapewne powstała na ziemi nadanej kościołowi jak o tem świadczy nazwa. Przy przebudowie plebanii znaleziono na belce modrzewiowej napis odnowiona R. P. 1572. W aktach kapituły wspomnianą jest parafia pod 1518 r. Obecny kościół wzniesio ny z drzewa 1731 r. ; odnowiony około 1886 r. Piękną monstrancyą, w stylu odrodzenia, ofiarowali r. l723 Kanigowscy z poblizkiego Kanigowa. Ś. par. , dek. płocki dawniej wy szogrodzki, 909 dusz. Br. Ch. Swiącienin, wś, pow. szczuczyński, gm. i par. Radziłów. W 1827 r. 22 dm. , 135 mk. Święcina, pow, opolski, ob. Neuwedel 1. . Świącinek al. Święcinko, dawniej Święcin, urzęd Swiencinek, folw. i huby, pow. średzki, o 5 klm. na wsch. płn. od Swarzędza poczta i st. dr. żel. , po lew. brzegu Cybiny dopł. Warty, między Uzarzewem par. rz. katol. i Sarbinowem. Folw. ma 5 dm. , 86 mk. i. należy do dóbr uzarzewskich; huby 2 dm. , 11 mk. wchodzą w skład okr. wiejskiego Uza

Święcienica

Swiącienin