Dzieżyński i Koziebrodzki; wysiewają 37 kor. żyta, pobierają czynsz 123 złp. W ostatnich czasach należały Ś. do niemca Kuentzla. Świerzbienie, wś, pow. białostocki, w 3 okr. pol. , gm. Przytulanka, o 37 w. od Białegostoku. Świerzehulkowo, folw. , pow. średzki, ob. Krerowo 2. . Świerze 1. Górne, w dok. z r. 1191 Zwir sow, u Długosza Szwyrsze, wś i folw. nad rz. Wisłą z lew. brzegu, pod 51 39 26 szer. płn. i 19 8 49 dłg. wschód. , przy złączeniu się z Wisłą łachy, ciągnącej się od Sieciechowa, przerzynającej na przestrzeni kilkunastu wiorst rozległą nizinę nadwiślańską. Ś. leżą o 10 w. na płn. od Kozienic, około 6 w. na płd. od ujścia Radomki do Wisły, pow. kozienicki, gm. i par. Swierze. Na przeciwnym brzegu leży wś Kochów, za nią Maciejowice. Wś posiada kościół par. drewniany, dom przytułku dla starców i kalek, urząd gminny, 40 dm. , 261 mk. , 370 mr. ziemi rządowej i 147 mr. włośc. W 1827 r. było 20 dm. , 200 mk. Pod wsią jest przewóz przez Wisłę. Bolesław, ks. krakowski i sandomierski, nadaje klasztorowi miechowskiemu r. 1256 prawo połowu bobrów na rzekach Wiśle i Radomirce, dotykających granic wsi klasztornej Suircevice. Potwierdzenie posiadłości klasztornych przez Kazimierza W. wymienia też tę wieś Kod. Małop. , II, 105 i III, 93. Wydawca Kod. Małop. domyśla się, iż nazwa ta oznacza Świerze. Wprawdzie moźnaby przypuścić, iż wieś ta od nazwy pierwotnego założyciela mogła przybierać zarówno miano Swierzowa jak Świerzewice i w skróceniu Świerze, ale wyraźna wzmianka o Radomce, uchodzącej do Wisły o milę na płn. od wsi, osłabia ten domysł, chyba że przypuścimy, iż nazwę Radomki przeniesiono w akcie na łachę wiślaną. W każdym razie Ś. są jedną ze starszych osad i tworzą wraz z przeciwległym Kochowem zwykłą w osadach nadwiślańskich parę targowisk, położonych przy przewozie. Jak w Kochowie tak i w Ś. znajduje się już w XII w kaplica, którą akt konsekracyi kollegiaty sandomierskiej z r. 1191 wymienia jako należącą do uposażenia tegoż kościoła capella de Zwirsow cum suis redditibus, Kod. Małop. I, 5 i 126. Dochodami temi były zapewne opłaty z przewozu. Z opisu Długosza L. B. , II, 301, 342, 343, dowiadujemy się, iż we wsi jest kościół par. drewniany p. w. św. Ja kuba, wzniesiony przez Mikołaja Drzewickie go h. Ciołek, kustosza sandomierskiego. Wieś sama składała się z trzech części. Dwie Ś. Górne i Dolna należały do uposażenia kustodyi. W nich było 10 łan. km. , z których płacono po 16 gr. czynszu, po 30 jaj, 3 kogu ty i 2 dni w tydzień odrabiano, 4 karczmy dające po 1 2 grzyw. czynszu i zobowiązane do koszenia i sprzątania łąk kustosza, warzenia mu piwa. Kustosz miał piękny dwór z folwarkiem i rybne jeziora. Trzecia część wsi należała do Piotra Bielińskiego h. Ciołek Nadana była podobno przez Władysława Jagiełłę przywilej widział Długosz i oddzielona kopcami i palami w jeziorze od poprzednich. Były tu łany kmiece i dworskie milltares. W lesie kustodyi posiadali mieszkańcy tej wsi i sąsiednich swe pasieki, z których kustosz dostawał po 10 i więcej miar urnae miodu. Ze wszystkich pól pobierał dziesięcinę miejscowy pleban. Istniała też część królewska, należąca do ststwa radomskiego. Spis pobor. z 1569 r. podaje Jan Niemojowski z części custodia Sandomir. łan. 4, komor. 3. Stefan Zaleski z części J. K. Mości i Kochanowskiego łan 1, ogrod. 2 Pawiński, Małop. , 324, 475. Obecny kościół wzniósł 1744 r. sufragan krakowski Michał Kunicki. Ś. Górne par. , dek. kozienicki, 2250 dusz. Ś. Górne gmina, ma 18, 501 mr. w tem 10, 547 mr. włośc, 653 dm. 4 mur. , 6476 mk. 810 żyd. ; sąd gminny okr. I w Kozienicach, st. poczt. w Magnuszewie. W skład gm. wchodzą Antoniówka, ChinówStary i Nowy, Chotków, ChotkowskaWola, Gozd, HolendryPiotrkowskie, Krasek nowa osada. Kraski Dolne, K. Górne, Kuźmy Niemieckie, K. Polskie, Łuczyn Nowy, Łuczynów, Majdany, Michałówka, Mostki, NowaWieś, Opatkowice, Pastewnik, Piotrkowice, Rusin, Ryczywół, Selwanówka, Stanowiska, Świerze Dolne i Górne i Wilczkowice Górne. 2. Ś. Dolne, folw. , pow. kozienicki, gm. i par. S. Górne, odl. od Kozienic 10 w. , 4 dm. , 29 mk. , 402 mr. Należy do generała Dena. W 1827 r. 20 dm. , 84 mk. 3. Ś. , os. , wś, folw. i dobra nad Bugiem, pow. chełmski, gm. i par. Świerze, odl. 25 w. od Chełma, 90 w. od Lublina, na połowie drogi między Opalinem a Berdyszczami. Najbliższa st. dr. żel. nadwiślańskiej w Dorohusku, Osada posiada przystań na Bugu, kościół par. kat. drewniany, cerkiew par. , synagogę, szkołę początkową 2klas. , urząd gm. , 6 jarmarków, 26 dm. , 480 mk. 315 żyd. . Ludność wsi wynosi zapewne dwa razy tyle, wnosząc z liczby osad 121. W 1827 r. targowisko przy przystani miało 38 dm. , 310 mk. ; wś 110 dm. , 546 mk. Na obszarze dóbr znajdują się następne zakłady przemysłowe gorzelnia przerabiająca do 20, 000 korcy kartofli rocznie, 2 młyny wodne, wiatrak, cegielnia, piec wapienny, smolarnia. Znajduje się tu kamień wapienny i pokłady torfu. Dobra Ś. składały się w 1885 r. z fol Ś. , Okopy, Zamieście, Żalin i Dobryłów, rozl. mr. 10, 639 fol. Ś. gr. or. i ogr. mr. 117, łąk mr. 955, past. mr, 503, lasu mr. 4078, w odpadkach

Świerzbienie

Świerzbienie

Świerzehulkowo

Świerze