w XVI w. Swyerczyna i Swyerczynka, wś włoś. , pow. opoczyński, gm. i par. Drzewica, odl. od Opoczna 9 w. ; ma 21 dm. , 165 mk. , 481 mr. W 1827 r. 15 dm. , 92 mk. W połowie XV w. Ś. w par. Drzewica, własność królewska, mia ła 5 łan. km. , karczmę z rolą, z których dzie sięcinę snopową i konopną wartości 3 grzyw. , płacono prebendzie kobiernickiej Długosz, L. B. , I. 363. Wspomniana bez podania szcze gółów w opisie par. Drzewica w Lib. Ben Łaskiego I, 650. Według reg. pob. pow. opoczyńskiego z r. 1577 wś królewska S. miała 5 łan. Pawiński, Małop. , 283. 6. Ś. , wś, pow. janowski, gm. Zakrzówek, parafia Bożawola. Br. Ch. Świerczyna, Swirchina w r. 1319, Swirczina r. 1323, później Swyrczyna i Szwierczyna, urzęd. Swierczyn, wś kościelna i dwór, pow. wschowski Leszno, dek. szremski, o 6 klm. na płd. zach. od Krzywinia i tyle na wsch. płn. od Osieczny, wśród jeziór; par. i szkoła w miejscu, poczta w Osiecznej Storchnest, st. dr. żel. w Lesznie Lissa i w Starem Bojanowie Altboyen o 15 Hm, Maciej z S. , brat Jana, nadał wieś Garby klasztorowi lubińskiemu, który śmierć jego zapisał w Księdze zmarłych pod dniem 26 marca r. 1308 Pomn Dziej. Pol. , V, 617; Kod. Wielkp. , Nr. i014. W dokumencie z r. 1323 zwany jest Maciej synem Jana z Ś. Kod. Wielkop. , Nr. 1036. Wspomniany w memoryale Jana z Komorowa Pomn. Dziej. Pol. , V, 203 pod r. 1468 franciszkanin Bernard z Ś. mógł pochodzić z innej Świerczyny. Między r. 1471 i 1608 posiadali S. BorkowieGostyńscy, później Malczewscy, a w końcu Modlibowscy. W r. 1580 było tu 11 3 4 łan. os. , 3 puste, 2 zagrodn. , 2 rzemieśl. , 7 rybaków i wiatrak; około r. 1793 składały majętność Berdychowo, Bielawy, Bojanice, Brzostownica, Chmiełkowo, Kleszczewo, Krzemieniewo i Świerczyna; dziedzicem był Józef Malczewski. Na obszarze dóbr, pod Berdychowem, znajduje się okop zwany Ostrówkiem. Kościół p. w. św. Łukasza istniał tu już przed r. 1412; w miejsce starego wystawił nowy z drzewa około r. 1650 Wojciech Malczewski, kaszt. lędzki; Maciej Malczewski odnowił ten kościół około r. 1720, a w r. 1853 Jan Modlibowski przystawił kaplicę z cegły, p. w. Przemienienia Pańskiego. Do kościóła zaprowadzono bractwo Niepokal. Pocz. N. M. Panny od 1720 r. , Znajduje tu się cudowny obraz N. M. P. ob. J. Łukaszewicza Kośc. par. , II, 30 2. Księgi kośc. zaczynają się od r. 1702. Par. , liczącą 3921 dusz, składają Bolęcin, Berdychowo, Bojanice, Brzostkownica, Brylewo, Chmiełkowo, Czarnysad, Dobramyśl, Drobnin, Frankowe, Garzyn, Górka, Goruszki, Górzno, Grodzisko, Hersztupowo, Karchowo, Kleszczewo, Łoniewo, Świerczyna, Trzebiec, Ustronie i Węgorzewo. Do par. afiliowany był kościół w Bojanicach. We dworze jest kaplica p. w. N. M. Panny, a na obszarze tej majętności, nad jez. Osieckiem stanęła około r. 1830 kaplica p. w. św. Maryi Magdaleny. Szpital i szkoła istniały już przed r. 1667. Szkoły par. znajdują się w Belęcinie, Drobinie, Górznie, Grodzisku i Świerczynie. Wś Ś. z częścią Berdychowa tworzy okrąg wiejski, mający 40 dym. , 296 mk. 288 kat. , 8 prot. i 388 ha 248 roli, 48 łąk, 4 lasu. Dwór z drugą częścią Berdychowa, Bielawami i Chmiełkowem tworzy okrąg dworski, mający 15 dm. , 234 mk. 230 kat. , 4 prot. i 1340 ha 528 roli, 358 łąk, 213 lasu; czysty doch. z ha roli 10, 57, z ha łąk 7, 83, z ha lasu 3, 92 mrk; właścicielem jest Karol Modlibowski. E. Cal, Świerczynek 1. wś i folw. , pow. nieszawski, gm. Czamanin, par. Swierczyn, odl. 35 w. od Nieszawy, ma 146 mk. W 1827 r. 16 dm. , 124 mk. W 1885 r. fol. S. rozl. mr. 760 gr. or. i ogr. mr. 511, łąk mr. 97, past. mr. 6, lasu mr. 112, wody mr. 11, nieuż. mr. 23; bud. mur. 11, drewn. 4; płodozm. 12pol. , las nieurządzony, wiatrak. Wś Ś. os. 20, mr. 27. 2. S. al. Świerczynka, wś i folw. , pow. płocki, gm. i par. Drobin, odl. 28 w. od Płocka, ma 4 dm. , 59 mk. ; cegielnia i karczma. W 1827 r. 6 dm. , 43 mk. W 1886 r. folw. Ś. rozl. mr. 310 gr. or. i ogr. mr. 271 łąk mr. 22, past. mr. 17; bud. mur. 6, drewn. 6; płodozm. 9pol. , cegielnia. Wś Ś. os. 8, mr. 5. Br. Ch, Świerczynki, niem. Swierczynko, dokum. Schwercen 1667 r. , os. plebańska z kośc. kat. par. , pow. toruński, st. p. , tel. i kol. Ostaszewo, 7 klm. odl. , 98 ha 90 roli or. , 4 łąk; 1885 r. 6 dm. , 14 dym. , 67 mk. , 65 kat. , 2 ew. Kościół p. w. św. Jana Chrz. , cały murowany, pochodzi z początku XIV w. ; patronat przysługiwał dawniej benedyktynkom w Toruniu. Przy kościele bractwo trzeźwości od r. 1860 i szpital dla 4 ubogich. R. 1867 liczyła parafia dek. toruński 1064 dusz, zaś 1889 r. 1240 dusz. Do parafii są przyłączone Świerczynki, Świerczyny, Pigża, Piwnice, Leszcze, Olek, Korab, Strugaj, Chrystyanowo, Lulkowo, Kuwroź al. Kowros, Kuwrozek i Kożankowo. Szkoła katol. liczyła 1887 r. 186 dzieci. Ś, należały aż do r. 1834 do be nedyktynek w Toruniu, którym zapewne r. 1415 dobra tutejsze nadał w. mistrz Michał. Kuechmeister, łącząc szpital św. Ducha w Toruniu i dobra do niego należące z klasztorem benedyktynek. Między temi dobrami znajdowały się i Ś. , choć w przywileju wymieniony jest tylko czynsz z Pigży, lecz nie ulega prawie wątpliwości, źe plebanka tutejsza należała wówczas do Pigży i dopiero później osobną otrzymała nazwę. Potwierdza to wizy

Świerczyna