mi ostatniemi wsiami zasila się z prawej strony rzką Bobreliną; za wsią Borowina rozlewa się w jezioro na 1 w. długie i 3 4 w. szerokie, o 1 w. dalej pomiędzy wsiami S wiedź i Sieliszcze na znacznym drugim rozlewie ma mły ny, i przeciąwszy gośc. pocz. z Bobrujska do Mozyrza i Rzeczycy zatacza duże półkole ku wsi Świedzkie. Na tej milowej przestrzeni przybiera z prawej strony rzki Stoupieńkę i Świerchinią, poczem o 3 w. za wsią Świedzkie ma ujście. Długość biegu przeszło 3 mile wśród bagnisk. W 1878 r. skanalizowana. Świedź, wś nad rozlewem rz. Świedź, pow. rzeczycki, przy trak. poczt, bobruj skorze czyckim, w 4 okr. pol. rzeczyckim, gm. Jakimowska Słoboda; miejscowość nizinna, skanalizowana w ostatnich czasach ku Berezynie, Świedziebna, wś i fol. , pow. rypiński, gm. Dzierzno, par. Świedziebna, odl. 9 w. od Rypina i 10 w. od Brodnicy w Prusach. Posiada kościół par. murowany, szkołę początkową, urząd gm. , wiatrak, cegielnią, 28 dm. , 288 mk. W 1827 r. było 32 dm. , 228 mk. Folw. świedziebna rozl. mr. 1109 gr. or. i ogr. mr. 811, łąk mr. 249, nieuż. mr. 49; bud. mur. 7, z drzewa 12; płodozm. lOpol; pokłady torfu i glinki. Wś Ś. os. 27, mr. 29 wś Granaty os. 32, mr. 228. Jestto starożytna osada, w dawnej ziemi dobrzyńskiej. Kazimierz król sprzedaje r. 1356 Piotrowi de Brussina wsi Swedzebna, Rokitnicza, Janowo, Zeinte Księte in districtu Xenitensi na prawie niemieckim, osadzone za 50 grzyw. R. 1434 siedzi tu Stanisław h, Ogończyk Kod. Dypl. Pol, II, 722, 860. Według reg. pob. pow. rypińskiego z r. 1564 było tu 11 kmieci Krzysztofa Galimskiego na 5 łanach, 6 pół łanach i 4 zagr. ; 13 kmieci, 2 zagr. poddanych Rokitnickiego na całych łanach i 2 pół łanach. Płacono pob. 12 fl. 13 gr. Pawiński, Wielkp. , I, 306. R. 1789 własność Murzynowskich. Wysiewa 130 kor. żyta, 3 1 2 kor. pszen. ; od włościan 1529 złp. czynszu. Proboszcz ma wysiewu 24 kor. żyta, 1 kor. pszen. Od Murzynowskich przeszło S. około r. 1830 do Jackowskiego, później córki jego ks. Mirskiej, z kolei Cisowskiego i Lipskiego. Kościół paraf. istniał już w 1564 r. W wizycie z r. 1618 powiedziano Ecclesia lignea, dedicata s. Bartholomei locationis haeredum ejusdum villae Dom. Rokitniokich. Do par. należał kościołek fil. w Księtem, p. w. św. Michała. Na miejscu drewnianego wzniesiono w Ś. r. 1715 nowy z drzewa, który zgorzał 1875 r. Nowy murowany, z wieżą, został ukończony r. 1879 i konsekrowany przez bisk. płockiego Gintowta. Na cmentarzu znajduje się grobowiec Józefa Niemojewskiego, starosty szremskiego, generała b. wojsk polskich ur. 1779 1839 i jego zony Julianny. Przy poprzednim drewnianym kościelc miał się znajdować starożytny dzwon z X wieku, któ ry stopił się w czasie pożaru. Ś. paraf. , dek. rypiński dawniej golubskodulski, 3540 dusz. Br. Ch. Świedzk, pow. rzcczycki, ob. Świack. Świegnajno, niem. Schwignainen Gross i Klein, dobra i kolonia, pow. ządzborski, st. pocz. AltUkta. Świegocin, wólka do Korzenny, w pow. grybowskim, składa się z 8 dm. i 83 mk. , 78 rz. kat. i 5 izrael. Leży na płd. od Korzenny a na wsch. od lasu trzycieskiego. Por. Mogil no t. VI, 582 Mac. Świejginie, wś, pow. święciański, w 4 okr. pol. , gm. , okr. wiejski i dobra w 1865 r. Sulistrowskich Wiszniów o 5 w. , 52 dusz rewiz. Świejkówka, wś, pow, żytomierski, miała 400 dusz rewiz. Około 1848 r. nabyta przez Waleryana Uziębłę, plenipotenta dóbr hr. Branickich. Świejniany, zaśc. szl. nad jez. Wilkienicze, pow. trocki, w 1 okr. pol. , o 21 w. od Trok, 1 dm. , 13 mk. katol. Świeka 1. mylnie Świeca, urzęd. Swieca, okrąg wiejski, w pow. odolanowski, o 4 1 2 klm. ku płd. od Odolanowa par. i poczta; szkoła w Świece, st. dr. żel. na Przygodzicach o 9 klm. W skład Ś. wchodzą wś Świeka nad jez. Sobelniak odpływa do jez. Zborowiec, ma 67 dm. , 379 mk. ; Piaski, liczące 49 dra. , 457 mk. ; Schwedenschanze 7 dm. , 35 mk. i Zawidze 5 dm. , 40 mk. Cały okrąg ma 128 dm, , 911 mk. 893 kat, 18 prot. i 887 ha 48i roli, 257 łąk, 42 lasu; czysty doch. z ha roli 5, 97, z ha łąk 6 33, z ha lasu 0, 57 mrk. Zachodzący pod r. 1348 Wacław Gąsiorek de Swyka Kod. Wielkop. , nr. 1267 nie pochodził z Świeki, która później dopiero się pojawia i zdaje się być jedną ob. Regestra pob. z r. 1579 1620 z kuźnic lub młynów odolanowskich, w których wyrabiano przeważnie pałasze. Rozkopanie wzgórza pod Świeką w celu poszukiwań archeologicznych nie wydało rezultatów. 2. Ś. , leśniczówka, tamże, wchodzi w skład dóbr krotoszyńskich. E. Cal Świekatówko, niem. Gruenfelde, kolon. i nadleśn. królewskie, pow. świecki, st. pocz. i par. kat. Świekatowo; 3082 ha 168 roli orn. , 140 łąk, 2541 lasu; 1885 r. 15 dm. , 18 dym. , 109 mk. , 34 kat. , 75 ew. Leśnictwa należące tu są Świekatowko, Kohli, Rudno Sohoenholz, Seebruch, Brukniewo. 2. Ś. , niem. Schwekatowo, kol. , wybudowania po r. 1773, powstałe na obszarze Świekatowa. Kś. Fr. Świekatowo, niem. Schekatowo, dok. Sechotowo 1277, Sieczieckowo 1565, Siekothowo 1583, Siekotowo 1649, Siekatowo 1669, Siekotow 1676, Świekatowo 1686, Schwenkotowo i Swiekotowo 1789, wś kośc, pow. świecki, 26, 8 klm.

Świedź