szkoły ślusarskiej w S. na wzór takichże szkół istniejących w Austryi górnej, Styryi i Czechach. W r. 1887 wysłało ministeryum do S. inżyniera Miera, by zbadał miejscowy przemysł i opracował plan szkoły, na kiero wnika której wybrano asystenta politechniki lwowskiej Kazim. Bruchnalskiego. W r. 1888 otwarto szkołę ślusarską, mającą w r. 1891 otrzymać murowany budynek, na który preliminowano 30 tysięcy złr. Obecnie, według urzędowego sprawozdania dyrekcyi z roku szkolnego 1889 i 1890 Kraków, dzieli się szkoła ta na dwa oddziały teoretycznopra ktyczny z dwuletnim kursem od 15 września do 1 sierpnia i praktyczny dla hospitantów od 15 września do 1 września, którzy są sa moistnymi majstrami, trwający pięć miesięcy. Szkoła jest zaopatrzona w najpotrzebniejsze maszyny i motor parowy, ma prócz kierowni ka nauczyciela, katechetę, dwóch werkmistrzów i pomocnika. Jakkolwiek nie długo szkoła istnieje wpłynęła już na ulepszenie przemysłu w S. , ponieważ dotychczas wyk ształciło się w niej 15majstrów, którzy, prócz kłódek, wyrabiają także zamki i okucia do drzwi i okien, przez co przemysł znów się po dnosi. Wyszukano nowe drogi zbytu, mianowi cie nawiązano układy co do wysyłania wyro bów do Indyi. Ś. nie mają przyjaznych warun ków dla rozwoju przemysłu ślusarskiego, Swiątniczanie nie odznaczają się pracowitością, ro bią zazwyczaj tylko 3 do 4 dni w tygodniu, chociaż uprawą dosyć lichej roli sami się nie zajmują ale wyręczają najemnikami. Że mimo to przemysł utrzymał się dotąd, a teraz zna cznie się podnosi, tłumaczy się tradycyą i tem, że dawniej przerobiony materyał zwięk szał trzydziestokrotnie wartość, a i dzisiaj jeszcze ma wartość dziesięciokrotną. Ponieważ przemysł ten uprawia ludność wsi sąsie dnich Konar, Olszowic, Sieprawia i Rzeszotar, można spodziewać się, że wszystkie te gminy z czasem utworzą związek ślusarski. Według urzędowego sprawozdania wartość produkcyi samych Swiątniczan wynosi prze szło 300000 złr. , całej zaś okolicy prawie dwa razy tyle. Oprócz szkoły fachowej istnieje w Ś. szkoła ludowa i urząd pocztowy. Siostry, serwicyanki mają tu siedzibę i ochronkę. Dnia 23 paźdz. 1889 zgorzało w Ś. 60 dm. , wskutek czego 300 osób zostało bez dachu. Ś. graniczą na płn. z Konarami, Ochojnem i Rzeszotarami. na płd. z Olszowicami i Łyczanką. Mac. Świątniki 1. Villa Sanctuariorum w r. 1357, Szwyathenyky około r. 1523, urzędow. Gross Swiontnik wś, pow. gnieźnieński, o 8 klm. na wschód od Kłecka, Graniczy z Mącznikami, Bojanicami, Sokolnikami, Świątniczkami, Dębłowem, Modliszewkiem i Modliszewem; par. Słownik Geograficzny T. XI. Zeszyt 129. Modliszewko, szkoła w miejscu, poczta w Zdziechowie, st. dr. żel. na Mącznikach; ma 44 dm. , 334 mk. 321 kat. , 13 prot. i 432 ha 389 roli, 10 łąk, 2 lasu; cz. doch, z ha roli 10, 57, z ha łąk 18, 41, z ha lasu 0, 39 mrk. Ś. były odwieczną własnością kapituły gnieź. , potwierdzoną przez króla Kazimierza w r. 1357 Kod. Wielk. , n. 1354; zabrane przez rząd pruski, wcielono zostały do domeny Gniezno. Za arcyb. Łaskiego L. B. , I, 97 składały się z samych łanów km. , z których dawano pro boszczom w Modliszewku mesznego po 2 kor. zboża i owsa; w regestrach pobor, z r. 1580 1620 nie wykazane. 2. S. , urzęd. Swiontnik, wś, pow. inowrocławski Strzelno, o 2 klm. na wschód od Kruszwicy, na zach. wybrzeżu jez. Trzyszczyn; par. , poczta i st. dr. żel. w Kruszwicy; ma 7 dm. , 88 mk. , 78 kat. , 10 prot. i 89 ha 57 roli, 23 łąk. Ś. miały oko ło 1560 roku 1 1 2 łan. osiadłych; zabrane przez rząd pruski, wcielone były do domeny Strzelno. 3. S. , urzęd. Swiontnik, wś, pow. szremski, na praw. porzeczu Warty, o 9 1 2 klm. na zach. od Bnina i 7 klm. na wsch. płd. od Mosiny; par. Rogalinek, poczta na Holen drach Radzewskich Hohensee, st. dr. żel. w Mosinie; 40 dm, , 299 mk. 296 kat. , 3 prot. i 281 ha obszaru 171 roli, 35 łąk, 14 lasu. W r. 1580 było na Ś. 6 łan. os. Między tą wsią a Holendrami Radzewskiemi istniała nie gdyś wś Dobiertki. Ś. wchodziły dawniej w skład dóbr rogalińskich. 4. Ś. , ob. Wielka Wieś pod Bukiem. E. Cal. Świątniki 1. niem. Schwentnig, 1148 Suecina, 1223 Villa Sanctuańorum, 1353 Olzeschno, 1360 Swentnik, folw. , pow. wrocławski, par. kat. u św. Maurycego, ew. u św. Krzysztofa we Wrocławiu, ma 141 ha 8 roli, 101 łąk, 20 lasu, 1 dm. , 8 mk. 2. Ś. , niem. Schwentnig, 1369 Śwentenik, wś i dobra nad rz. Czarna Wodą, pow. niemczyński, par. kat. Naselwitz, ew. KleinKniegwitz. Wś ma 155 ha 122 roli, 49 dm. , 257 mk. 31 katol. . Dobra mają 315 ha 230 roli, 8 dm. , 114 mk. 22 kat. , młyn wodny, olejarnia, browar, gorzelnia, zamek i park. Świątno, pow. babimoski, ob. Świętno. Świątoniowa, wś, pow. łańcucki, na praw. brzegu Wisłoka, 7 klm. na płn. zach. od Przeworska, w urodzajnej ale podmokłej okolicy. Ma 82 dm. , 488 mk. rz. kat. Pos. więk. uposażenie probostwa rz. kat. w Przeworsku wynosi 83 mr. roli, 9 mr. łąk, 29 mr. pastw. , 14 mr. lasu i 2 mr. nieuż. ; pos. mn. 391 mr. roli, 72 mr. łąk, 157 mr. pastw. i 29 mr. lasu. S. należała dawniej do klasztoru Miechowitów, którzy mieli zarząd parafii przeworskiej. Po suppresyi zakonu przeszła na fundusz religijny i dopiero w nowszych czasach została zwrócona probostwu. Graniczy na płd. z Grze41

Świątniki