stwem. 2. S. 2, wś, tamże, ma 24 dm. , 129 mk. , z których 20 zajmuje się garncarstwem. 3. Ś. , sioło, pow. rohaczewski, gm. Stołbuny, ma 119 dm. , 377 mk. ; szpital wiejski. Światyłowka, sioło nad rzką Krzywą Rudą, pow. kremienczucki gub. poltawskiej, o 61 w, na płn. zach. od Kremienczuga, ma 406 dm. , 2985 mk. Śwlatyszki, wś, pow. święciański, w 3 okr. pol, gm. Janiewo, okr. wiejski Słowiki, o 31 2 w. od gminy, w 1865 r. 9 dusz rewiz. ; należala do dóbr Lasunowo Zasztowtów. Swiażk al. Swijażsk, mto powiat. gub. kazańskiej, na praw. brzegu rz. Swiagi, w pobliżu ujścia jej do Wołgi, odl. o 37 w. na płd. zach. od Kazania, zbudowane na wzgórzu, otoczone nizinami, zalewanemi podczas przyboru wiosennego wodami Wołgi i Świagi. Ma 6 cerkwi 1 drewn. , monaster męzki i żeński, 322 dm. 8 mur. , 3376 mk. , 34 sklepów, szpital, szkołę powiat. i miejską, st. poczt. i przystań statków parowych. Własność miasta stanowi 2 dm. drewn. , młyn wodny, prawo rybołówstwa na rz. Swiadze i 1698 dzies. Mieszkańcy zajmują się drobnym handlem i wychodzeniem na zarobek do Kazania. Przemysł rękodzielniczy i fabryczny słabo rozwinięty, reprezentowany był w 1868 r. przez 140 rzemieślników i 2 małe zakłady przemysłowe. Targi odbywają się co tydzień w niedziele. Mto założone zostało w 1551 r. z polecenia Iwana Groźnego dla powstrzymania napadów Tatarów kazańskich i Czuwaszów; było otoczone rowami i wałami, miało kilka wież i wrót. Od 1708 r. mto powiat. gub. kazańskiej, następnie miasto prówincyonalne prow. świażskiej, od 1781 r. mto powiat. namiestnictwa, a od 1796 r. gub. kazańskiej. Swiażski powiat leży w środkowej części gubernii, po praw. brzegu Wołgi, która od płn. i zachodu stanowi jego granicę, i zajmuje 54, 22 mil al. 2623 w. kw. Powierzchnia powiatu ma spadek od płd. zach. na płn. wsch. , jest w ogóle wzgórzysta. W powiccic znajdują się bogate pokłady wapna, spotyka się nadto gips. Pod względem geognostycznym należy do formacyi triasowej. Powiat należy do dorzecza Wołgi, z dopływów której najważniejsze Swiaga z Kubnią i Buwą. Nieznaczne jeziora znajdują się wyłącznie na lew. brzegu Swiagi. Błota, również niewielkie, spotykają się w dolinie Swiagi i niektórych z jej dopływów. Pod lasami znajduje się 21 ogólnej przestrzeni. W 1867 r. było w powiecie bez mta 103, 246 mk. 2648 rozkoln. , 20, 458 mahomet. i 64 pogan, zamieszkałych w 181 osadach 2 słobodach, 40 siołach, U siołkacb, 123 wsiach i 5 drobnych osadach. W powiecie znajduje się 44 cerkwi praw. 21 murow. i 12 domów modlitwy mahomet. Pod względem etnograficznym, oprócz Wielkorus. jest tu do 25, 6 Tatarów i 1, 2 Czuwa szów. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem, dobywaniem i wypalaniem wapna, rybołów stwem, sadownictwem, flisactwem i wycho dzeniem na zarobek. Przemysł fabryczny nieznaczny, ograniczał się w 1863 r. 2 go rzelniami, 2 młynami parowcmi, fabryką ole ju i potażarnią. J. Krz. Świące 1. al. Świecie, wś włośc. nad Bzurą z praw. brzegu, pow. łowicki, gm. Bąków, par. Zduny, odl. 5 w. od Łowicza, ma 10 dm. , 99 mk. , 295 mr. W 1827 r. 4 dm. , 34 mk. Wchodziła w skład ekonomii Zduny, w dobrach ks. łowickiego. 2. S. , os. nad rz. Moszczenicą, pow. łęczycki, gm. i par. Piątek, odl. od Łęczycy 21 w. , ma 1 dm. , 8 mk. Swiączyn 1. Swienczyno w r. 1580, niem. Friediuchseck, wś i dwór, pow. szremski, o 6 klm. na płn. wschód od Książa, na lew. brzegu Warty, między Roguskiem i Gogolewem, par. kat. Gogolewo, par. prot, i poczta w Książu Xions, st. dr. żel. na Chociczy Falkstaett o 5 klm. Zvencino w dok. z d. 6 lutego 1234 r. Kod. Wielkop. , n. 139 nie wyraża S. lecz Świątniki Schwentnig pod Wrocławiem Cod. Dipl. Sil, VII, n. 440. Co do r. 1265, 1318 i 1369 ob. Świniec lawniej Swięciec, w pow. kosciańskim. Swancza w aktach grodz. wielkop. I, n. 875 mylnie objaśniony Swiączynem, jest imieniem osobowem. Pierwszą pewną wiadomość spotykamy w reg. pob. z r. 1580, było wówczas w S. 7 półłanków os. , 2 zagr. i młyn wodny. Sejm z r. 1773 75 wyznaczył komisyę do rozsądzenia sprawy Wacława Zakrzewskiego z Skrzetuskimi o rozgraniczenie Zakrzewa, Książa, Kiełczyna i Swiączyna od Gogolewa, Zaborowa i Konarskiego Konst. , II, 283. Przy schyłku zeszłego stulecia należał S. do Ignacego Zakrzewskiego na Książu, kaszt. nakielskiego. Wieś składa się obecnie z 1 dm. , ma 3 mk. kat. i 82 ha obsz. 56 roli, 6 łąk, 10 lasu. Dwór z Dębniakiem 7 dm. , 58 mk. tworzy okrąg dwor. , mający 23 dm. , 299 mk. 231 kat. , 68 prot. i 619 ha 365 roli, 10 łąk, 150 lasu; tucz bydła; 2. Ś. , ob. Świączyńskie Holendry, F. Cal, Świączyńskie Holendry, urzęd. Swionczyn IIauland, pow. szremski, o 31 2, klm. na płn. wsch. od Książa. Graniczą z Swiączynem; par. kat. Gogolewo, par. prot. i poczta w Książu; z leśniczówką tworzą okrąg wiejski, mający 14 dm. , 74 mk. 33 kat. , 41 prot. i 282 ha 142 roli, 13 łąk, 87 lasu. E. Cal Świątki 1. al. Świętki, pustkowic na obszarze Klonowy, w pow. sieradzkim. 2. Ś, al. Świętki Rydzewo, wś drob. szlach. i włośc, pow. szczuczyński, gm. Grabowo, par. Lachowo. 3. Ś. Wertyce, wś drobnej szl. , pow. łomżyński, gm. Chlebiotki, par. Rutki, Br. Ch,

Światyłowka

Swiażk

Swiączyn