par. należy cerkiew fil. w Monastyrku. Podobno istniał tu kiedyś klasztor bazylianów. Sulmierz, wś i fol. pow. ciechanowski, gm. Regimin, par. Niedzborz, odl. 8 w. od Ciechanowa, ma 25 dm. , 317 mk. , 1924 mr. Sulmierzyce al. Szulmierzyce, w XVI w. Szulymyrzycze, wś, fol. i dobra, pow. noworadomski, gm. i par. Sulmierzyce, odl. 18 w. od Radomska, przy trakcie do Szczercowa. Posiadają kościół par. mur. , dom modlitwy żydowski, szkołę początkową, urząd gm. , 87 dm. 22 na obszarze folw. , 990 mk. 212 na folw. . Dobra S. składały się w 1870 r. z fol. S. i Anielów, nomenkl. Wiśniów, Dygadaj i Winek, rozl. mr. 3292 fol. S. gr. or. i ogr. mr, 1099, łąk mr. 221, past. mr. 167, wody mr, 23, lasu mr. 1186, zarośli mr. 7, w wie czystych dzierżawach mr. 443, w osadach mr. 12, nieuż. mr. 67; bud. mr. 7, drewn. 34; płodozm. 10 i 12pol. , las urządzony; fol. Anielów gr. or. i ogr. mr. 247, zarośli mr. 18, nieuż. mr. 2; bud. drewn. 3; płodozm. 10pol. W 1870 r. było 2 gorzelnie, fryszerka, młyn wodny i wiatrak. W skład dóbr wchodziły poprzednio wsi S. os. 82, mr. 680; Eligiów os. 24, mr. 425; Ksawerów os. 5, mr. 102; Stanisławów os. 11, mr. 236; Puszcza os. 8, mr. 50. Prócz tego na gruntach poducho wnych powstał fol. S. Poduchowne 1 dm. , 6 mk. , 96 mr. i os. karcz. 1 dm. , 30 mk. , 1 mr. włośc. Wieś ta była gniazdem rodziny Sulimierskich. W 1552 r. Jan Sulimierski płaci tu od 27 osad. na 9 łanach, 5 młynów i 2 kar czem Pawiński, Wielkop. , II, 204. Kościół par. drewniany, p. w. św. Jadwigi, istniał tu już w XV w. Uposażenie plebana na począt ku XVI w. stanowiły 2 półłanki w każdem polu a więc 3 łany, plac z 2 ogrodami pod karczmą przy karczmie dziedzica, dwie łąki w lesie Ostrów pod karczmę. Dziesięciny z folw. , 2 1 2 łan. km. i 2 karczem szły dla ple bana; łany km. dawały na stół arcybiskupi a pleb. po trzy kor. żyta i 3 owsa z łanu za meszne Łaski, L. B. , I, 491, II, 394. Część dziesięcin kmiecych, do wysokości 3 grzyw. , Wojciech Jastrzębiec, arcyb. gnieźn. , nadał kościołowi w Strykowie. Od 1690 do 1731 r. do kościoła w S. należał kościół fil. w Stróży. Po zgorzeniu w 1800 r. starego kościółka modrzewiowego, wzniesiono 1806 r. nowy murowany. Wzrastająca ludność w parafii spowodowała rozszerzenie dobudowanie naw bocznych w ostatnich czasach. S. par. , dek. noworadomski dawniej brzeźnicki, 4894 dusz. S, gmina należy do sądu gm. okr. I w Pajęcz nie, st. poczt, i dr. żel. NowoRadomsk. Ma 10232 mr. obszaru i 3994 mk. Br. Ch. Sulmierzyce, też Sulmirzyce, dawniej Szulmirzyce, Sulimirzyce, miasto w pow. odolanowskim, dek. krotoszyńskim, o 12 klm. na płd. wschód od Krotoszyna, na trakcie kaliskowrocławskim, na pół drogi 9 klm. między Odolanowem i Zdunami, przy granicy Szląska, w okolicy wzn. 127, 7 mt. od strony Chwaliszewa, 135 mt. od Chruszczyna al. Chróślin, 130 mt. od Odolanowa i pochylającej się ku dolinie Płonki 121 mt. , przedzielone tą Płonką Schwarzwasser na Mapie niwelacyjnej z r. 1887, praw. dopływem Baryczy, od Błonia, przedmieścia, ma 239 dym. , 2630 mk. , kościół par. kat. , szkołę, st. tel. , urząd poczt, wiatraków wokoło miasta i 5 jarmarków do roku. Jest siedziba komisarza obwodowego, urzędu stanu cywilnego i lekarza. Z miasta wychodzą drogi bite do Krotoszyna, Odolanowa i Mielicza. Herb wyobraża zamczysko o trzech wieżach z strzelnicami. Pierwotny kościół p. w. W W. Św. zgorzał około 1623 r. ; odbudowany, runął w pierwszych latach bieżącego stulecia. Dzisiejszy, p. w. Wniebowzięcia N. M. Panny, z wieżą murowaną, stanął w r. 1809 staraniem Jana Kupajskiego, proboszcza. Przy kościele są bractwa Rożańcowe od r. 1639 i szkaplerzowe od roku 1640. Są tu 2 altarye św. Anny i św. rożańca. Parafię, liczącą 4927 dusz, składają Chruszczyn Chrośliny, Chwaliszewo z kościołem fil. , Sulmirzyce i Uciechów nie Miechowo. Szkoły par. znajdują się w Chwaliszewie, S. i Uciechowie. Na placu kościelnym stoi pomnik Fabiana Seb. Klonowicza Acernus Sulmiricensis, poety, który był synem miejscowego młynarza Klona i urodził się w młynie zwanym Długołęka około r. 1551 rysunek pomnika podał Tyg. Illustr. z 1862 r. , t. V, 258. Mieszkańcy trudnią się rolnictwem, chowem bydła, wyrabianiem oleju i drobnym handlem. W r. 1579 było 14 łan. os. ; burmistrz Mikołaj Urbanowski złożył z miasta 2 fl. 12 gr. soszu podwójnego; innych podatków płacono w ogóle 23 fl. 18 gr. od 5 szewców, 4 krawców, 2 rzezników, garncarzy, kołodziejów i bednarzy, od jednego kuśnierza, kowala, płóciennika, piekarza, szynkarza i przekupki, tudzież od 17 komorników. Do r. 1620 nie zmieniła się opłata soszu, ani liczba łanów osiadłych; inne podatki wynosiły 40 fl. 24 gr. , t. j. od 10 szewców, 2 kuśnierzy, bednarzy, piekarzy, płócienników i kowali, 6 krawców, 4 rzeźników i kołodziejów po 15 gr. ; od 29 komornic po gr. ; od 2 kół walnych po 24 gr. , tudzież od 14 źrzebi roli po 30 gr. Przy schyłku zeszłego wieku istniały jeszcze 2 kościoły; dymów było 219 i 1311 mk. , między którymi 9 żydów, 14 szewców, 8 młynarzy, 7 krawców, po 4 stolarzy i garbarzy, 3 garncarzy, po 2 Olejników, kowali, kołodziejów i cieśli, jeden mielcarz, tokarz i muzykant. Miasto utrzymywało 2 stróżów nocnych; dochody wyno

Sulmierz

Sulmierz

Sulmierzyce