gdański Siegfried Walpot v. Bassenheim sołtysowi Bertholdowi 31 wł. w S. na założenie wsi ob. Gesch. d Kr. Neustadt von Prutz, str. 49; sołtys dostaje 2 wolne wł. , prob. 3; reszta czynszuje po 1 wiardunku i po 4 kury; za mórg łąk do każdej włóki przyłączony, płaci się 2 szelągi, bisk. pobiera po pół wiardunku, prob. po 1 kor. żyta i tyleż owsa, sołtys trzeci fenik kar sądowych; zakonowi powinni osadnicy 15 mr. łąk urządzić. Stosownie do togo wykazuje tu księga czynszowa z 1400 r. 26 włók czynszujących; karczma płaciła pół grz. Na wojenna wyprawy dostawiała wś 2 zbrojnych. R. 1552 potwierdza Zygmunt August zaginiony przywilej wsi, która swoje zboża tylko w żarnowskim młynie mleć powinna; r. 1633 konfirmuje przywilej Władysław IV. R. 1658 było 2 gburów i 5 włók pustych. Około r. 1664 leżała większa część włók odłogiem tamże, str. 239. Lustr. sstwa puckiego z r. 1678 opiewa Wś S. ma włók 30, kośc. we wsi juris patronatus Regii, dwie włóce do niego wolne. Sołtys Marcin Parzcha z żoną ma dzieci pięcioro, podwody jak i drudzy odprawuje i czynsze dajo na rok na św. Marcin fl. 1; ma wł. 3. Gburów tam było 7, teraz tylko 2; każdy gbur trzyma wł. 2, szarwarkuje jak i drudzy. Czynszu każdy daje 3 fl. 15 gr. Owsa kor. 7, jaj 30, kur 6, albo pieniędzy za nie fl. 1 gr. 6. Benedykt Modiau, gbur poddany z żoną, ma dzieci pięcioro niedorosłych. Daniel Raska, gbur poddany z żoną ma dzieci dwoje niedorosłych. Jerzy Derc, poddany z żoną ma dzieci dwoje niedorosłych, arendarz na pustym gburstwie, daje czynszu fl. 15. Bartosz Reynosz, arendarz na gburstwie, daje czynszu fl. 15. Jan Dytloff, karczmarz, z żoną, dzieci troje dorosłych, piwo i gorzałkę pańskie szynkuje. Arendy płaci od roli fl. 15. Marcin Brant, poddany z żoną, dzieci ma troje niedorosłych, arendarz, daje czynszu fl. 12. Jakub Kart, ogrodnik, poddany z żoną, dzieci ma pięcioro małych, powinność jego tak jak i drugich ogrodników. Jan Sonkała, poddany z żoną, ogrodnik, szarwarkuje jak i drudzy. Piotr Hińska, poddany z żoną, od mieszkance daje fl. 6, mieszkanie ma złe, na łosośne sieci i insze w tej wsi są sic od których prowent włoży się przy prowencie rybitwic ob. str. 10, odpis w Peplinie. R. 1686 należały do parafii Strzelno, Leśniewo, CetnowoDwór, PoczerninoDwór, Tupadły, Mieruszyno, Młyn, Ostrowo, M. i W. Karwia alias Błoto. Wizyt. Madalińskiego z r. 1687 donosi, że kościół tu był drewniany, gontami kryty, tak samo dzwonnica o 3 dzwonach. Do prob. należały 2 włóki, dusz było około 400; 2 łąki posiadał prob. na Woborach i na Kępie. Dla naucz. był dom osobny; dochód wynosił tylko 4 korc. Str żyta; prob. był Jan Axoltz, zarazem zarządza parafią swarzewską, gdzie też mieszkał; do Strzelna przybywał tylko co trzecią niedzielę str. 29. Wizyt. Szaniawskiego z r. 1710 donosi, że do fabryki kościoła należało kilka ułów, do prob. zaś 4 włóki. Mesznego płaciło dawniej S. , obejmujące 31 wł, po 1 korcu żyta i tyleż owsa; wówczas tylko 18 korcy żyta i tyleż owsa; rola proboszczowska była za 50 fl. wydzierżawiona ob. str. 55 57. Roku 1780 był kościół filią do Swarzewa i groził ruiną ob. str. 42. R. 1889 została tu otworzona nowa pomocnicza agentura pocztowa, połączona z Starzynem. Na obszarze wsi tutejszej napotykano nieraz groby skrzynkowe, znajdowano przytem zausznice bronzowe, paciorki bursztynowe i inne drobne przedmioty, które zaginęły. Trzy urny ztąd znajdują się w Muzeum Tow. N. w Toruniu ob. Objaśn. do mapy Ossowskiego, str. 64. Kś. Fr. Strzelno 1. niem. Gross Strellin, dok. Strelin, Strelino, Strelinow, wś w Pomeranii, pow. słupski, par. kat. Słupsk; 242 ha, 9 dm. , 14 dym. , 92 mk. ew. 2. S. , dobra ryc. , tamże, 577 ha, 19 dm. , 30 dym. , 185 mk. ew. R. 1277 nadaje ks. Mestwin rycerzowi Mirosławowi dobra Strelino jure hereditario ob. Perlbach P. U. B. , str. 244. R. 1281 nadaje tenże cystersom w Bukowie dziesięciny ze Strze lina Strelin; tamże, str. 285. R. 1286 na daje tenże klasztorowi w Belbuk villam Strelinow, quae quondam fuit matris nostrae piae memoriae str. 372. Kś. Fr. Strzelno, niem. Strehlen, 1292 Strelyn według Słownika geogr. Knie Strzelica, miasto powiatowe na Szlązku, nad Olawą, na obszarze dawnego księztwa Brzegu, pod 50 47 3 półn. szer. i 34 43 40 wschd. dług. od F. , wznies. 492 st. npm. i 22 st. nad poziom wód Olawy, odl, 5 mil na płd. od Wrocławia, przy linii dr. żel. z Wrocławia do Pragi. Posiada kościół par. katol. poaugustyański, kościół par. ewang. i kościół ewang. filialny dawniej polski, szkołę miejską ewang. , szkołę katol. , szpital, lazaret wojskowy, st. dr. żel. , poczt. , tel. , przędzalnie bawełny, łomy granitu, jarmarki na wełnę. W 1842 r. było 397 dm. , 32 bud. publicznych, 4260 mk. 1139 katol. , 86 żyd. ; 1885 r. było 608 dm. 8854 mk. 2529 katol. , 158 żyd. . Do miasta należy 672 ha 509 roli. Do niedawna otaczały miasto mury, z trzema bramami prowadzącemi do trzech przedmieść. Stare miasto Strzelno istniało już 1130 r. W 1292 r. Bolko, ks. świdnicki, założył przy nim Nowe miasto, któremu nadał prawo niemieckie i wójta. Książę ton otoczył miasto murami. Mikołaj, ks. ziębicki Muensterberg, nadał S. w 1349 i 1350 r. przywileje, któremi zrównał prawa S. z prawami Ziębic. W 1450 r. wcielone zostało do Strzelno Str Strzelno