skim i uchodzącym do Głuchowy dopł. Olszy. W r. 1880 było tu dm. 65, mk. 455. W uzupełnieniu opisu Nidka t. VII, p. 37 dodać należy, że obszar Nidka dzieli się na wś Nidok 100 dm. i 752 mk. , na przys. Strzelmę 65 dm. , 455 mk. i Głuchowa 52 dm. , 360 mk. ; razem dm. 217, mk. 1567, prot. 1498, rz. kat. 30, żyd. 19; Polaków 1551, , Niemców 16. Należy do dóbr arcyks. Albre chta. Br. G. Strzelna 1. wś, os. leś. , pow. skierniewicki, gra. Słupia, par. Jeżów; ma 50 mk. , 25 mr. 2. S. , wś, pow. brzeziński, gm. Popień, par. Jeżów; ma 8 dm. , 66 mk, 293 mr. włośc. Strzelna, sioło i dobra, pow. kobryński, w 5 okr. pol. , gm. Janowo Iwanowo, o 78 w. od Kobrynia. Strzelnia, wś, pow. ciechanowski, gm. i par. Grudusk, odl. 17 w. od Ciechanowa, ma 14 dm. , 125 mk. , 600 mr. 20 mr. nieuż. . Miesz ka tu drobna szlachta. W 1827 r. 9 dm. , 138 mk. Br. Ch. Strzelnica, rzką i Strzelniczka rzka ob. Strzelenka. Strzelnik, dwór, pow. poniewieski, w 4 okr. pol. , o 85 w. od Poniewieża. Strzelniki, Strelniki, opustoszałe sioło we włości ostropolskiej, t. j. w południowej części dzisiejszego pow. nowogradwołyńskiego. W 1583 r. ks. w wda kijowski płaci od 3 dym. , 2 ogr. , 6 ogr. i 2 komorn. podsusidków Jabłonowski, Wołyń i Podole, 146. Strzelniki, urzęd. Strelniki, wś, pow. jampolski, okr. pol. i sąd Murachwa, gm. i par. katol. Krasne, poczta Rachny Lasowe, ma 137 osad, 1028 mk. , 1100 dzies. ziemi włośc. , 63 cerkiewnej, 1217 dzies. dworskiej, w częściach Mazurkiewicza, Peukera dawniej Dunina, Ledóchowskiego, Korczyńskiego, Siemiaszki i Łabędzkiego, dawniej cała Ledóchowskiego. Cerkiew p. w. św. Jana, wzniesiona w 1875 r. , ma 1090 parafian. Grunta pagórkowate, gleba urodzajna. Dr. M. Strzelniki, ob. Strzelenka. Strzelniki, wś, pow. jańsborski, st. poczt. Claussen; 1260 ha, 91 dm. , 444 mk Jerzy Ramung t. Ramek, komtur ryński, nadaje Michałowi Cwalinie Schwalina na prawie magdeburskiera, 50 włók w S. i młyn tamże wraz z 2 włókami, Dan w Rynie r. 1478. Roku 1643 nabywa Jan Lipiński z Pogorzela 3 włóki w S. od Jana Plagi. Por. Ryn t. X, 101. Strzelno, urzęd. Strelno, miasto dziś powiatowe w w. ks. poznańskiem poprzednio w pow. inowrocławskim, o 20 klm. na płd. zach. od Inowrocławia, 15 klm. na wschód od Mogilna i 12 klm. na zachód od Gopła, w okolicy wzn. 100 do 110 mt. npm. Ma kościół katolicki, kaplicę, kościół protest. , synagogę, klasztor po norbertankach, szkołę paraf. , szpital, ratusz, aptekę, 2 lekarzy, 4 jarmarki do roku, urząd poczt, trzeciorzędny i st. tel. ; jest siedzibą 2 komisarzy policyjnych, nadleśnictwa rządowego, t. zw. am tu Waldau i władz powiatowych od r. 1887. Część przyległych Bławat należała do miasta. Jedna z większych własności miejskich obejmuje 76, 22 ha. W r. 1885 liczyło S. 311 dm. i 3958 rak Herb msta wyobraża dwie na krzyż złożone białe strzały, między któremi krzyż złoty. Ludność zajmuje się rolnictwem, drobnym handlem i przemysłem. W r. 1565 1566 płaciło miasto 32 flor. soszu, 43 fl. 4 gr. czopowego, tudzież od 12, szynkarzy 9 fl. 18 gr. , od 4 szynkarek wódki po 6 gr. , od 5 przekupniów po 7 gr. ; od 2 rzemiosłu, po 4 gr. , od 7 pomocników rzemieśln. po 1 2 gr. , od wiatraka 5 gr. ; łanów uprawianych było 42 1 2. W r. 1788 liczyło S. 136 dm. i 835 mk. ; w 1811 r. 154 dm. , 1048 mk. ; w 1816 r. 157 dm. , 1183 mk. 340 prot. i 74 żydów; w 1831 r. 163 dm. , 1601 mk 862 kat. , 520 prot. , 119 żyd. ; w 1858 r. 2813 mk; w 1871 r. 258 dra. i 3315 mk Z miasta wychodzą bite trakty do Inowrocławia, Wronów i Kwieciszewa. Kościół parafialny, poklasztorny, p. w. św. Trójcy, pierwotnie św. Krzyża lub św. Anny, jest fundacyą Piotra Dunina Włostowicza. Nawę główną oddziela ośm arkad od naw bocznych, o połowę niższych. Krzyż równej wysokości z nawą główną i presbiteryum. W nawach bocznych krzyżowe sklepienie. Za ołtarzem absyda. Do nawy z prawej strony przypierają kaplice. Cztery ostrołukowe pola, sklepienia św. Barbary wspierają się na kolumnie z piaskowca. Facyatą o dwóch wieżach, równie jak wnętrze świątyni, rażą zepsutym smakiem XVIII w. ; niemniej kaplice i sam klasztor zakonnic. Po zniszczeniu przez Szwedów, odbudowano kościół przed r. 1728, staraniem proboszcza ks. Pawła Wolskiego. Następcy jego ks. Mikołaj Łukowski i Józef Łuczycki przystawiali kaplice, a wnętrze kościoła przystroili J. Łepkowski, O zabytkach Kruszwicy. .. , 177 nast. Architektonikę pierwotną badał szczegółowo Wł. Łuszczkiewicz ob. Kościoły i rzeźby Duninowskie w Strzelnie na Kujawach, Pąmiętn. wydziału filol. hist. filoz. Akad. Umiej. z r. 1876. Na ścianie płn. umieszczoną jost płaskorzeźba, na której przedstawiona św. Anna, trzymająca oburącz dziecię, po prawej stronie Piotr Dunin, oddający model kościoła pod opiekę św. Anny, po lewej zaś klęcząca zakonnica z księgą otwartą. Napis naokoło brzmi Te velut optaras hoc dono Petrus honorat virginis Anna pie mater veneranda Marie. Tablica ta służyła niezawodnie za tympanon portalu; ornamentacye jej stanowią zwoje gałęzi i liści. Kaplica św. Barbary przy kościele ma sklepienie gotyckie Strzelna Strzelna Strzelnia Strzelnica Strzelnik Strzelniki Strzelno