otoczona łąkami nad Grabką, od wsch. łąkami nad Uszwią a od płd. sosnowym borem Bratucickim. Przez wś prowadzi gościniec z Cerekwi i z Bochni do Uścia Solnego, poprowadzony nad Wisłą do Uścia Jezuickiego u ujścia Dunajca do Wisły. Graniczy na zach z Uściem Solnem i Wrzępią, na wsch. z Rajskiem Małem i Wielkiem. Wraz z wólką Michale 5 dm. , 27 mk. , obszar, dwor. i karczmą Wygoda 6 dm. , 54 mk. liczą S. Wielkie 226 dm. i 1128 mk. 548 męż. , 580 kob. ; 1089 rz. kat. i 39 izr. Obszar więk. Ant. Broniszewskiego wynosi 439 roli, 341 łąk i ogr, , 255 pastw. i 1029 mr. lasu; pos. mn. 620 roli, 332 łąk i 60 mr. past. Gleba bardzo urodzajna, zabudowania dworskie piękno. Drewniany kościół par. stoi prawie w środku wsi, na wsch. brzegu stawu, na którego zach. brzegu wznosi się na cmentarzu mur. kaplica. Kościół zbudował w 1617 r. Andrzej Rawicz Gawroński, kaplicę w drugiej połowie bieżącego stulecia Antoni Boguszewski, właściciel S. Małych. Par. dyec. tarnowskiej, dekan. brzeskiego obejmuje S. Małe i Dąbrówkę Morską. Według interpolowanego przywileju kardynała Idziego z r. 1105, potwierdzającego posiadłości klasztoru tynieckiego Kod. tyniecki, wyd. Kętrzyńskiego, str. 2 istniała ta wś w XI w. p. n. Scedech. W interpolowanej bulli Grzegorza IX z r. 1229 ibid. , str. 22 S. noszą nazwę Steklecz, Steczlccz i Steczlacz, w 1391 r. posiadał S. Mikołaj Wątróbka, ststa krakowski Kod. m. Krakowa, 155 a za Długosza Stanisław Czarny h. Nowina. W 1581 r. Pawiński, Małop. , 9 część Rzorębskich miała pólianek km. , 2 zagrody bez roli, komor, z bydł. i komor. bez bydła, część Morskich 1 1 2 łan. km. , 7 zagr. z rolą, 6 czynszów, i 15 komor, bez bydła. Przed r. 1870 posiadali ją Lewartowscy. Mac. Strzelce 1. wś i fol. , pow. bukowski Grodzisk, o 2 1 2 klm. na płn. wscbód od Grodziska st. dr. żel. i poczta, nad strugą spływającą do Obry, wprost Grąblewa par. Ptaszkowo. Między r. 1388 i 1400 pisali się z S. Hejdan i Jaśko Strzeleccy. Siedziba innych Strzeleckich zachodzących w Aktach grodz, Wielkop. I i II jest wątpliwa. Około 1564 r. płaciły S. z 4 łan. osiadł 1 grzyw. fertonów biskupom pozn. ; w r. 1580 było tu 2 1 2 łan. osiadł. , 2 zagr. , 20 owiec i wiatrak; około r. 1793 należały do Bieczyńskich później do Żółtowskich, dziedziców Grąblewa. Wś obecnie ma 14 dm. , 95 mk. 88 kat. , 7 prot. i 115 ha 96 roli, 7 łąk. Fol. 6 dm. , 104 mk. wchodzi w skład okr. dwor. Grąblewo. 2. S. , wś i dwór, pow. bydgoski, na lew. brzegu Wisły, o 7 klm. na płn. od Fordonia par. i poczta; st. dr. żel. na Maksymilianowie 9 kim. . W r. 1424 król Władysław wynosząc Fordoń do rzędu miast, nadał mu wolne rybołówstwo na Wiśle od ujścia Brdy do granic strzeleckich Kod. Dypl Pol Rzysz. , II, 831. W r. 1583 siedziało na S. 3 Strzeleckich Gabryel miał 7 łan. osiadł. , 8 zagród. , 1 komor. i 4 rzomieśl; Andrzej 2 łany os. , 6 zagr. , 2 komor, i 2 rzemieśl; Maciej 2 łany os. , 3 zagr. i 1 rataja. Około r. 1840 dziedziczył S. Józef Moszczeński. S. składają się z Dolnych i Górnych. S. Dolne, urzęd. NiederStrelitz, wś, z os. Spalony Młyn tworzy okr. wiejski, mający 20 dm. , 146 mk. 30 kat. , 116 Prot. i 193 ha 130 roli, 29 łąk. S. Górne, urzęd. OberStrelitz, dwór, tworzy z Parawem okr. dwor. , mający 11 dm. , 199 mk. 107 kat. , 92 Prot. i 524 ha 408 roli, 18 łąk, 43 lasu; chów bydła holender. ; cegielnia i suszalnia buraków. 3. S. , urzęd. Strelitz, wś i dwór, pow. chodzieski, o 6 klm. na wsch. płn. od Chodzieża, nad Słomką dopł. Noteci; par. kat. , szkoła i st. dr. żel w Chodzieży Kolmar in P, ; par. prot. i poczta na Holendrach Zachodzkich Zachasberg. W r. 1577 istniały na S. 3 ślady osiadłe, a w r. 1618 1620 śladów 2 i młyn o 3 kołach. S. wchodziły w skład pow. kcyńskiego. Wś ma obecnie 2 dm. , 14 mk. 7 kat. , 7 prot. i 17 ha 9 roli, 4 łąk. Dwór z fol. Alyrode, Konstantynowo i Mirowo tworzy okr. , mający 15 dm, , 334 mk. 108 kat. , 226 prot. i 2538 ha 1050 roli, 623 łąk, 524 lasu; czysty dochód z ha roli 9, 57, z ha łąk 7, 86, z ha lasu 2, 79 mrk; chów bydła fryzyjskiego i owczarnia zaród. Rambouillet; gorzelnia, młyn i cegielnia. 4. S. Nowe, urzęd. Neu Strelitz, os. wiejska, pow. chodzieski, o 5 klm. na płn. wschód od Chodzieży, graniczy z Strzelcami; ma 22 dm. , 165 mk. 31 kat. , 134 prot. i 147 ha 70 roli, 70 łąk. 5. S. Wielkie al. Wielki Strzelcz, Strzelcze, wś kość. i dwór, pow. krobski Gostyń, dekszremski, o 5 klm. na wsch. od Gostynia, pod Piaskami, na trakcie do Pogorzeli; par. i szkoła w miejscu, poczta i st. dr. żel. w Piaskach Sandberg. S. leżą na wzn. 678 st. npm. W r. 1310 wchodziły S. w skład pow. ponieckiego, później kościańskiego. W r. 1580 było w S. W. 12 łan. osiadł. , 5 zagrod. , 1 komor. , 1 rzemieśl, 15 owiec i wiatrak; r. 1775 pisał się panem na Piaskach i S. Karol Leszczyc z Pierzchną Koszutski, ostatni kaszt, szremski. Około r. 1793 dziedziczą S. Koszutscy, Jaskóleccy. Bronisz i Rosenowa, później Zakrzewscy, w końcu Żółtowscy. Kościół p. w. św. Marcina stanął r. 1389; nowy, z cegły palonej, wystawił Uryel Górka, biskup pozn. , w r. 1487; przyozdobił go wieżą w r. 1862 Franciszek Żółtowski, dziedzic. W kościele znajdują się 2 pomniki Kacpra Miaskowskiego, poety 1622 r. 22 kwiet. i Barbary z Konarzewa Koszutskiej 1690.

Strzelce

Strzelce