rzach mają być pędzla Tadeusza Konicza, a mianowicie śmierć św. Józefa w ołtarzu bocznym. W ulicy Bernardyńskiej u stóp zumku wznosi się kościół św. Bernarda z klasztorem, zbudowany przez Zbigniewa Oleśnickiego r. 1453 w miejscu, gdzie był dwór brata jego Jana z Oleśnicy, kasztel. sandom. , naprzód w drzewie; dopiero 1455 r. wzniósł się w tem samem miejscu kościół i klasztor murowany, blachą miedzianą pokryty; w skutek późniejszych restauracyi ma cechę XVII w. Znajdują się w nim trzy obrazy ks. Franciszka Leksyckiego z XVII w. , będące kopiami z Rubensa. Jest także kilka pięknych pomników. Dawniej przedmieście to miało jeszcze cztery kościoły, które rząd austryacki zniósł w czasie od 1795 do 1809 r. , mianowicie a kościół św. Jadwigi, z klasztorem kanoników regularnych miechowskich, na końcu Stradomia, przerobiony na dom celny; b św. Agnieszki z klasztorem bernardynek, nad Starą Wisłą, zamieniony na magazyny wojskowe, dziś zniszczony; c św. Sebastyana na kępie, zburzony; dziś łąka św. Sebastyana całkiem zabudowana; wreszcie d św. Gertrudy, niegdyś prebenda kolący i rajców krak. ; stał on na wyjściu ulicy Siennej, za nową bramą; zburzony. Cenniejsze zabytki przeniesiono z tego kościoła do kość. św. Mikołaja na Wesołej al. Kopernika. Były kościół św. Jadwigi, zaczęty przez Kazimierza W. 1361 r. , ukończyli kanonicy regularni, sprowadzeni z Miechowa przez Elżbietę, siostrę jego, a żonę Karola andegaweńskiego, króla węgierskiego. Po zniszczeniu przez Szwedów, odbudowany 1672, zniesiony r. 1795 Dawniejszemi czasy 1411 1795 rocznicę zwycięztwa pod Grunwaldem obchodzono uroczyście 15 lipca procesyami ze wszystkich kościołów parafialnych krakowskich do tego kościoła. Z budynków przedmieścia wspomnienia godny jest gmach komendy wojskowej i korpusu przy ul. Stradomskiej i dom towarzystwa dobroczynności z kaplicą przy ul. Koletek, zbudowany przez 10 laty. Wreszcie znajdują się dwa hotele. Ulica Dietlowska powstała nad zasypaną Starą Wisłą. Przedmieście to nosiło też nazwę Mostu Królewskiego Pons Regius, od mostu, który łączył Kraków z Kazimierzem. Zostało ono w 1419 r. obdarzone przywilejem Władysława Jagiełły Kod. m. Krakowa, I, 159. Tym przywilejem przyłączył król S. do Kazimierza w ten sposób, że dwaj burmistrze stradomscy mieli wspólnie z czterema burmistrzami naradzać się w sprawach miejskich, ale ani S. do wydatków Kazimierza, ani odwrotnie Kazimierz do wydatków Stradomia przyczyniać się nie miał. S. pozostał mimo to skromną osadą yicus, w której często wybuchały pożary grożące Kazimierzowi. Mieszkańcy S. sprzedawali złe wyroby i palili gorzałkę i warzyli piwo, czem czuli się pokrzywdzonymi mieszczanie kazimierscy. Powstały ztąd spory, które zakończył król Aleksander 30 września 1508 r. polecając, by mieszkańcy S. przenieśli się do Kazimierza. W przywileju Kod. m. Krakowa, I, 332 wyliczywszy niedogodności powstające z istnienia S. i niebezpieczeństwo dla Kazimierza i zamku wrazie napadu nieprzyjacielskiego, polecił król by do dwóch lat osiedlili się Stradomianie na Kazimierzu, który miał dosyć pustych placów. Place pod domy otrzymali Stradomianie bezpłatnie a nadto zostali uwolnieni na 10 lat od wszelkich podatków prócz czopowego, od którego dostali tylko ośmioletnią wolność. Gdy w XVII w. Wisła zmieniła koryto, przerywając stawy królewskie, położone na płd. od Kazimierza i zasilane wodami Wilgi, przedzielało Kraków od Kazimierza tylko stare koryto Wisły. Br. G. Mac. Stradom, urzęd. Straduhn, ztąd Stradun i Straduń, wś, pow. czamkowski, o 6 klm. na zach. od Trzcianki par, poczta i st. dr. żel. , na płn. wybrzeżu jez. Stradomskiego, z mły nem Stradomskim i leśniczówką Niewerder tworzy okrąg wiejski, mający 67 dm. , 505 mk. 61 kat. , 444 prot. i 912 ha 312 roli, 50 łąk, 218 lasu. S. wchodził dawniej w skład majętności Trzcianka, sprzedanej w r. 1789 królowi pruskiemu. E. Cal. Stradomia 1. niem. MittelStradam, dobra i wś, pow. sycowski, par. ew. Syców, kat. Ostrowine. W r. 1885 dobra miały 3 dm. , 35 mk. 7 kat. , wiatrak, browar, 230 ha; wś 110 mk. 34 kat. , 23 ha. 2. S. , Dolna, niem. StradamNieder, dobra i wś, pow. sycowski, par. ew. Radzowice, kat. Syców. W r. 1885 dobra miały 9 dm. , 150 mk. 63 kat. , 656 ha; wś 37 dm. , 226 mk. 24 kat. , 245 ha. 3. S. Nowa, niem. S. Neu, dobra i wś, tamże. Dobra miały 8 dm. , 209 mk. 57 kat. , 790 ha; wś 34 dm. , 221 mk. 14 kat. , 129 ha, wiatrak. Do S. należał fol. Hundegut. 4. S. Wierzchnia, niem. S. Ober, dobra i wś, tamże, par. ew. Syców, kat. Ostrowine. Dobra mają 9 dm. , 238 mk. 42 kat. , 888 ha; wś 65 dm. , 509 mk. 37 kat. , 240 ha; kaplica kat. , zamek, szkoła ew. , browar, gorzelnia. Stradomka al. Żarnów, rzeczka, lewy dopływ Warty, płynie przez Gnaszyn i Stradom i wpada do Warty nieco powyżej Częstochowy. Zapewne będzie to rzeczka opisana już p. n. Konopka ob. . Stradomka 1. znaczny strumień, powstaje w obrębie Raciborzan, pow. limanowski, z połączenia się potoków, wschod. Stróży i zachod. b. n. , napływającego od Przenoszy a zabierającego strugi z północn. stoku działu. .

Stradom

Stradom

Stradomia

Stradomka