sthawa szię mar. 2 gr. 42; thargy w ponyedzialki, iescze targowego nyewibyerayą dla tego, aby szię liudzio sposzobily yezdzicz. Mlynow 2 krol. na Wyeprzu. Czlo wodne od kazdey poyazdy ylie ych na statku będzie, dawayą kto yedno zithem kupczi per. gr. 3. Wyni winy P. Stharostha wszistki byerze, dosthawa citra ultra mar. 18. Familia predii urzędnyk, famulus posługacz, kucharek 3, stara pany, pastuch do bydła, drugi do szwiny, pysarz grodzky. Po wyjeździe Henryka Walezyusza, gdy tenże na oznaczony dzień powrotu nie stanął, złożył prymas Jakub Uchański zjazd 12 maja 1575 r. w S. , w celu przystąpienia do wyboru nowego króla. Wzniesiony na błoniach szałas, rowem obwiedziony, mieścił w sobie senat i posłów. Ponieważ duchowni i dworzanie, Henryka odstąpić nie chcieli, zjazd ten po kilku niedzielach, niczego nie dokazawszy, rozszedł się bez rezultatu. Batory w przywileju 1581 r. wyraża, ,niosąc pomoc do szczętu zgorzałemu miastu, uwalniamy je na lat 6 od wszelkich poborów, ceł, danin i podwód. Potwierdzamy oraz z dawna w użyciu będące prawo, ażeby żaden żyd nie osiadł, domów nie nabywał i handlem się nie trudnił nawet w poblizkich miejscach. Mik. Zebrzydowski, wwda krak. , na czele swego i sandom. wojew. , stanął tu w kwietniu 1606 r. ; spisane zażalenia na Zygmunta III, na sejm przesłane zostały. Król wyprawił ks. Piotra Skargę, by starał się wojewodę od naczelnictwa związku usunąć. W maju 1607 r. powtórnie na błoniach tutejszych rozłożyli rokoszanie swe hufce. Z lustr. 1630 r. okazuje się że miasto posiada 16 łanów, domów z przedmieściem 120, rzemieślnicy zaś żadnej dani nie składają. Miesczanie pieniędzy podwodnych daią na rok fl. 4 gr. 6. Woz woienny wyprawowac powinni sparą koni, z woznicą, haydukiem, z aparatami woien. y z zywnością. Zamek wszytek iest drzewiany, cancellaria w którey izba gdzie piszą, a druga gdzie sie slachta sądzi opis komor, piwnic, sernika, domu starosty. W około zamku iest parkan niedobry, cierniem z wierzchu pokryty. Salaria Podstarosciemu fl. 140, burgrabiemu 50, woznemu 10, wrotnemu 10, kucharzowi 9. W latach 1655 i 1657 złupione i spalone było miasto trzykrotnie przez Szwedów i Węgrów, przyczem morowa zaraza szerzyła się gwałtownie. Lustr. 1660 r. zastała odbudowanych 40 domów zamek nieprzyiaciel ogniem z grontu zniósł. Na tym mieiscu postawiona nowa izba, kędy iest cancellarya. Wylewy Wisły zrządzać poczęły wielkie szkody w dobytku i zbiorach żywności; zmieniając swe koryto rzeka, coraz więcej zbliżała się ku paiastu i górzysto podrywała brzegi. Lubo Stę lustr. 1765 r. nie podaje liczby domów, przekonać się można o szczupłej ludności z wyrażeń rewizorów bań gorzałczanych 4, rybaków 3, krawiec, kuśnierz, innych rzemieślników nie ma. Bywały 2 jarmarki, teraz żadnego. Żydów nie ma; targowe, cło wodne i myto ziemne zniesione prawem 1764 r. Benedyktyni sieciechowscy otworzyli tu 3 maja 1791 r. szkoły tymczasowo w ratuszu, przyjąwszy obowiązek utrzymywania swym nakładem nauczycipli i wystawienia murów szkolnych por. Sieciechów. Zgromadzenie ks. franciszkanów sprowadzone zostało 1591 r. przez mieszczan, którzy wystawili mały kościół z klasztorem i szczupłym funduszem w gruntach opatrzyli. Jerzy Ossoliński, podskarbi, w 1633 r. erygował obszerniejszy klasztor, co też Władysław IV potwierdził, dochodem z soli nadał, a mieszczanie przyczynili gruntów i dodali jezioro Demba zwane 1638 r. Gdy ukończono budowę pięknego kościoła z klasztorem, poświęcił je 1653 r. Kaz. Floryan ks. Czartoryski, bisk. pozn. Od 1737 r. poczęła Wisła toczyć swe nurty pod gmachy klasztorne, a w czasie gwałtownego wezbrania 20 czerwca 1749 r. y podebrawszy się pod fundamenta, zawaliła kościół i klasztor. Odbudowana z drzewa świątynia i mieszkania zakonników, spłonęły w nocy 25 listop. 1790 r. , przyczem trzech księży padło ofiarą. Kościołem paraf. zawiadywać począł około 1780 r. uczony exjezuita Jowin Bystrzycki, astronom król. , który od 1789 r. czynił tu przez rok spostrzeżenia astronomiczne, poczem wrócił do stolicy. S. była stolicą ziemi wytworzonej zapewne dopiero w XV w. Odbywały się tu sejmiki i sądy ziemskie. Stężyckie starostwo grodzkie, w woj. sandomierskim, pow. stężyckim, wydzielone ze ststwa radomskiego, podług lustracyi z 1634 roku, obejmowało miasto Stężycę z zamkiem i fol. i wsi Kletna, Rokitna, Łęg, Zajezierze, Wojciechów i Przewóz. W 1771 r. posiadał je Wojciech Grabiński, opłacając kwarty 2814 złp. 9 gr. , a hyberny 917 złp. 16 gr. Na sejmie z 1773 75 Stany Rzpltej nadały te dobra w posiadanie emfiteutyczne Prażmowskiemu, sędziemu czerskiemu. S. par. dek. garwoliński, 3441 dusz. Dek. stężycki b. dyec. podlaskiej, miał 10 parafii Bobrowniki, Brzeziny, Drążków, Kłoczów, Nowodwór, Okrzeja, Pawłowice, Ryki, S. , Żabianka. Prócz tego kościół i klasztor franciszkanów w 8. 2. S. , w 1628 r. Stężyska, wś i dobra rząd. majorat, nad Wieprzem, pow. krasnostawski, gm. i par. Krasnystaw, posiada szkołę początkową, cerkiew paraf. , niewiadomej erekcyi. Po spaleniu cerkwi w Krasnostawie w 1812 r. miasto należało do par. w Stężycy. W 1827 r. było 35 dm. , 271

Stężyca

Stę