jak ewangielickim. Wydrukowano w Tyrnawie kalendarz na październik, listopad i grudzień, w którym po 4 paźdz. następował 15 paźdz. Pewną liczbę tych kalendarzy rozdano urzędnikom eraryjnym. Ówczesny proboszcz spiski Jerzy Bornemissa objaśnił tę zmianę i polecił stosować się do niej duchowieństwu, a że wówczas duchowni protestanccy podlegali proboszczowi spiskiemu, przesłał też kilka egzemplarzy tego kalendarza Cyryakowi Kochowi, pastorowi w Podegrodziu Spiskiem, który je udzielił seniorowi XXIV Regalium pastorum. Ponieważ większa część hrabstw węgierskich była zdania, aby sprawę oddać sejmowi do rozstrzygnięcia, gdyż sam cesarski rozkaz, bez wysłuchania i zezwolenia sejmu, jest naruszeniem praw i swobód państwowych, spiskie hrabstwo przyłączyło się do większości i podpisało 15 czerwca 1584 odezwę do proboszcza spiskiego, by się wstrzymał z wprowadzeniem nowego kalendarza aż do uchwały sejmu. Dopiero w trzy lata w 587 r. oświadczył się sejm w Pożoniu Preszburg za nowym kalendarzem. Rozpowszechnienie jego napotykało mimo to na Śpiżu na liczne trudności, dopiero kary do wysokości 1000 talarów przełamały opór. Jeszcze w r. 1595 arcyksiąże Maciej był zmuszony dekretem z 16 września t. r. upomnąć Lewoczan do porzucenia starego kalendarza a używania nowego, zreformowanego. Anal. Scep. , Pars I, p. 30, 99. Bibliografia. 1 A. H. Beitrag zur Geschichte u. gegenw. Verfassung der ung. Sachsen in der Zips, 1791. 2 André Chr. C Ueber Fossilien der Zips und naher Gegenden Molls Ephem. , III. 3 Andrian T. Bericht ueber die Uebersichtsaufnahmen in Zipser u. Gömörer Com. im J. 1858 Jahrb. der geolog. Reichsanst. , 1866. 4 Tenże Erzlagerstaetten V. Zips u. Gömör tamże, 1859. 5 Tenże Die Schiefergebirge der suedl. Zips tamże, 1859. 6 A szepesi XVI város története, Löcse, 1852 Hist. 16 miast spiskich. 7 Augustini ab Hortis Sam. Topogr. Beschreibg des Flusses Poprad in d. Zips, 1772. 8 Béla in der Zips Alm. v. Ung. , 1778; Prot. Jhrb. , II, 1855. 9 Bredetzky Sam. Reise ueber Jaworow, Bochnia, Sandec, die Karpathen durch das Zipser Komitat nach Eperies u. Kasehau, 1809. 10 Tenże Beitraege zur Topographie v. Ungarn, 1805. . 11 Déscription du royaume de la Hongrie et des choses y arriveés, Col. , 1686. 12 Die Zips Neues Ung. Magazine, 1794. 13 Doeller Ant. BodenAmeliorirungen in d. Oberzips im J. 1877 Zipser Bote, 1877, Nr. 25. 14 Engel J. Chr. Etwas ueber die den Gesundbrunnen bei NeuLublau in d. Zips u. ueber die Gegend desselben, nebst einer kurzen Nachricht vom Bartfelder Sauerbrunnen, 1803. 15 Tenże Etwas ueber die Communication zwischen Zips, Gömör, Saros, Abaujvar, Liptau u. s. w. u. zwischen Pressburg und Wien, u. ueber d. Strassenbau in Ungarn ueberhaupt, 1802. 16 Faller G. Beschreibg einiger wichtiger Motallbergbauę der Com. Zips, Gömör u. Abaujvar, Schemnitz, 1868. 17 Froehlich 1. Der uralte, deutschungarische, zipserische u. siebenbuergische Landsmann, 1641. 18 Haberehrn Naturund Lebensbilder aus der Zips Zipser Anzeiger, 1866. 19 Helm E. Die periodische Quelle v. Kapsdorf in der Zips, 1861. 20 Hoefer H Die Aufnahmen an der Grenze des Saroser u. Zipser Comitates, 1868. 21 Hrádszky J. Die Einfaelle der Mongolen in Ungarn u. der Zufluchtstein in der Zips, 1875. 22 Kalchbrenner K. Adatok a szepesség virányahoz, BudaPest, 1863. 23 Tenże Adatok Szepesvármegye ismerteteséchez tamże, 1862. 24 Tenże A szepési érczhegység növenyzeti jelleme tamże, 1868. 25 Tenże A szepesi gombák jegyzéko tamże, 1867. 26 Tenże A. szepesi moszatok jegyzéke tamże, 1866. 27 Tenże Der Koenigsberg in der Zips, 1876. 28 Tenże Die Zipser Travertino im Allg. u. der Drewenyk insbesond. , 1863. 29 Tenże Jelentés Szopesmegyében 1863, evben tett térmeszettudomanyi utazasról, Budap. , 1865. 30 Tenże Ueber einige Thierarten der Zipser Alpen, 1866. 31 Tenże Welche Rangstufe nimmt die Zips in der klimatolog. Scala Europas ein, 1865. 32 Koevi Einige Heilquellen der ZipsLeibitzer. Schwefelbad, Baldócz, Schwarzenberg, 1878. 33 Krones Dr. F. Deutsche Geschichts und Rechtsquellen aus Oberungarn, 1865. 34 Tenże Zur Gesch. des deutschen Volksthums im Karpathenlande mit besond. Ruecksicht auf die Zips u. ihr Nachbargebiet, 1878. 35 Kunz D. Das pittoreske Oesterreich, Nr. 5; Die Zipser Gespannschaft in Oberungarn. 36 Kurzer Auszug aus den Acten der galizischungar. GrenzberichtigungsCommission, insoferne dieselben Zipsen betreffen, 1803. 37 Lodin R. II. M. Memoire sur los filous du Comitat do Zips, 1875. 38 Mauksch Thomas Ueber die Witterung in dos Zips, Wien, 1798. 39 Tenże Ueber einige Karpath. Gebirgsseen im Zipser Comit. , 1830. 40 Tenże Verzeichnis des Zipser Pflanzen bis 1797 gesammelt. 41 Tenże Wegweiser durch die Zipser Karpathen manuskr. w bibliotece akademii umiejęt. w Budapeszcie. 42 Melzer J. Das Zipser Comitat. 43 Tenże Der ung. Zipser Sachse in seiner wahren Gestalt, 1806. 44 Tenże Szepes vármegye geographiaihistor. és stat. tudósitások, 1818. 45 Muennich Al Die Haligóczer Kalkhohle in Zipsen Zipser Bote, 1877.

Śpiż