prymski; Mikołaj I, 1347 56; Benedykt III, 1357 79; Jan III, książę opolski, 1379 82, później biskup poznański i gnieźnieński, wreszcie wrocławski; Mikołaj II, 1383 92; Jerzy I, 1392 1405; Dominik, 1406 8, później bisk. czanadzki; Jerzy II z Pławca, 1408 1419, później arcybis. ostrzyhomski; Jerzy III z Kieżmarku, 1419 33; Jan IV, 1433 1464; Kasper Back, 1464 1493; Jerzy IV, 1494 1505; Władysław I, 1505 10; Jan V, 1511 44; Stanisław Karallyi, 1545 48, później biskup z Peczucha; Błażej Petervarady, 1549 60, uczony matematyk; Petrus Paulinus, 1560 61, później arcyb. ostrzyhomski; Jerzy Bornemissa, 1561 84, poprzednio bisk. czanadzki i wielkowaradyński; Marcin Pethe de Hetes, 1587 1605; Władysław II Hoszuthóty, 1606 48; Maciej II Tarnóczy, 1648 55; Jan VI, 1655 63; Jerzy V Barsony, 1663 75; Joachim Luzensky, 1676 81; Andrzej Sebesteny, 1681 1683; Mikołaj III Balogh, 1683 89; Władysław III Matyaszowsky, 1689 96, później bisk. nitrzański, kanclerz węg. ; Jan VII Sigray, 1696 1718; Emeryk Pongracz 1718 1724; Jan VIII, 1725 1740; Franciszek hr. Barkoczy 1740 44; Aleksander Mariassy, 1744 55; Józef Karol Zbisko 1755 74, ostatni proboszcz. W r. 1776 Marya Teresa podniosła spiską kolegiatę dotąd należała do dyecezyi w Ostrzyhomi do godności kościoła katedralnego, a probostwo spiskie do biskupstwa spiskiego. Odtąd poczyna się szereg biskupów Karol de Salbeck 1776 1787; Jan Réva 1787 1806; Michał Brigido 1807 1816; Jan Władysław Pyrker 1818 23; Józef Belik 1823 47; Wincenty Jekelfalussy 1848 49; Władysław Zaboysky 1850 70; Józef Samassa 1871 1873; Jerzy Esaszka od r. 1874. Dyecezya spiska dzieli się na trzy archidyakonaty spiski, liptowski i orawski. Archidyakonat spiski rozpada się na dystrykty kapitulny 2 par. , właski 12 paraf. , lewocki 12 paraf. , szczawnicki 11 paraf. , wielicki 10 paraf. , kieżmarski 12 paraf. , niedzicki 10 paraf. , starowiejski 8 paraf. , lubowelski 10 paraf. . Archidyakonat orawski rozpada się na dyskrykty trzciański 13 par. , namiestowski 12 paraf. , podzamocki 8 paraf. , kubiński 7 paraf. . Wreszcie archidyakonat liptowski rozpada się na dystrykty górnoliptowski 8 par. , średnioliptowski 14 par. , dolnoliptowski 14 parafii. Według szem. duch. tejże dyecezyi z r. 1878 na archidyakonat spiski przypada dusz rz. kat, 99, 415, gr. kat. 11, 364, ewan. augsb. 26, 636, ewan. helw. 40, nieun. 12, 714, żyd, 4896; na orawski rz. kat. 71, 739, ewan. augsb. 7, 384, nieun. 7, 835, żyd. 3, 038; na liptowski rz. kat. 43, 832, gr. kat. 1, ewan. augsb. 33, 972, nieun. 4, 932, żyd. 3, 448; razem rz. kat. 214, 986, gr. kat. 11, 365, ewan. augs. 67, 992, ewan. helw. 40, nieun. 25, 481, żyd. 11, 382, razem 331, 246. Liczba kościołów paraf. 163, filialnych 99, kaplic 118; kościołów ewan. augsb. 60, synagog 10. Do par. Kapituły Spiskiej należą Jabłonów z kość. fil. , Baldowce z kośc. fil. , Buglowce, Łuczki, Nemeszany, Siwabroda; cała parafia liczy rz. kat. 2091, gr. kat. 12, ewan. 8, nieun. 233, żyd. 37, razem 2381. Czyt. Weber, Zipser Geschichtsbilder, 1880; Józef Hradszky, Szepeshely XI t. Jahrb. des ung. KarpatenVereins, 1884, 1 53. Br. G. Spiska Sobota, ob. Sobota Spiska. Spiski Zamek, ob. Podegrodzie Spiskie. Spital, ob. Szpital. Spitalówka al Szpitalówka, karczma w ob rębie Brzeska, pow. brzeski. Br. G. Śpitalskie al. Śpitalne, jezioro, niem. SpitalSee, pow. tucholski, leży pod Gostoczynem, między szosą tucholską a Brdą; ciągnie się z płn. na płd. , wzn. 89 mt. npm. Łączy się z jez. Średniem al. Weśrednikiem MittlereSee i Rudziankiem. Wymienione już w przywileju Łyskowa z r. 1369. Kś. Fr. Spitowszczyzna, wś, należy do miasteczka Kurkle ob. . Spitrany, wś i folw. , pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny, par. Uciany, o 70 w. od Wiłkomierza. Należała niegdyś do ststwa uciańskiego; nadana exulantowi smoleńskiemu Anforowiczowi, następnie własność Małeckich, dziś rozkolonizowana. Spittehnen, wś, pow. iławkowski, st. p. Bartoszyce; 975 ha, 74 dm. , 449 mk. Spittelhof, dawniej Surweyte, majętność wraz z młynem i cegielnią, pow. elbląski, st. poczt. i par. kat. Elbląg o 3 klm. , 394 ha 304 roli. W 1885 r. . 8 dm. , 28 dym. , 145 mk. , 16 kat. , 121 ew. , 8 dyssyd. Zdaje się, że jestto dawne Sutweite, które przed 1255 r. zostało darowane szpitalowi św. Ducha w Elblągu. W 1778 r. szpital puścił folw. w wieczystą dzierżawę; kanon wynosi 770 tal. ob. Der Elbinger Kreis v. Rhode, str. 129. Spittelhof, folw, dóbr Gr. Friedrichsberg, pow. królewiecki wiejski. Spittelkrug, folw. dóbr Gr. Friedrichsberg, pow. królewiecki wiejski. Spittelndorf, st. dr. żel. z Wrocławia do Lignicy, o 13 klm. od Lignicy. Spittels, dobra, pow. pr. holądzki, st. p. i tel. Pr. Holąd; 159 ha, 9 dm. , 50 mk. Spitzberg, pol. Czubata góra, wzgórze, w pow. międzychodzkim, w lasach wiejeckich. Spitzberg 1. góra pod Chwiramą, pow. wałecki. 2. S. , ob. Spiczasta góra. Spitzberg, wzgórze na płd. od Jaworza Spiska Sobota Spiska Sobota Spiski Zamek Spital Spitalówka Spitowszczyzna Spitrany Spittehnen Spittelhof Spittelkrug Spittelndorf Spittels Spitzberg