Michała Jana Zienkowicza synowcowi jego Andrzejowi, instygatorowi w. ks. litew. , następnie własność Sulistrowskich, dziś Boczkowskich. ŚpiBieda, folw. do Dobrojewa, pow. sza motulski, o 7 klm. na zachód od Ostroroga poczta, par. Biezdrowo; niewykazany w naj nowszym spisie gmin; właściciel Stefan hr. Kwilecki. E. Cal. Spice 1. wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrów, par. Nowe Miasto, o 102 w. od Rossień. 2. S. , wś, pow. szawelski, gm. Szawlany o 21 w. od Szawel. Spickowszczyzna, folw. , pow. oszmiański, w 1 okr. pol. , gm. Polany, okr. wiejski Berwienciszki, w 1865 r. własność Kryczyńskich. Spicy al. Specy, ob. Szpyci. Spicymierz, w dok. Spitimir, Spicimir, wś i os. prob. nad Starą Wartą odnogą Warty, pow. turecki, gm. Kościelnica, par. Spicimierz, odl. od Turka 21 w. , od Uniejowa na płd. zach. o 3 w. Posiada kościół par. drewniany, szkołę początkową, 71 dm. , wraz z os. Spicymierz al. Malczew 535 mk. W 1827 r. 50 dm. , 434 mk. , par. Uniejów. Włościanie mają osady liczące średnio po 18 mr. , wielu zaś ma 24 do 40 mr. Ponieważ jednak posiadają część pól z drugiej strony rzeki, muszą utrzymywać własnym kosztem aż trzy mosty. Jestto starożytna osada, rozłożona nad łęgami doliny Warty, o 2 w. od jej koryta głównego. Znajdują tu często groby z popielnicami. Oparty o pas rozległych lasów osłaniających osadę od zachodu, gród tutejszy miał bronić wschodniej granicy ziemi sieradzkiej. Dokoła grodu, w pewnej odległości, potworzyły się osady naroczników Kobylniki, Skotniki, Psary, Kowale, Tokary. Wedle Paprockiego, powołującego się na privilegia dawne, założycielem osady przy grodzie był niejaki Spicimir, protoplasta Leliwitów, który nadał tę wieś arcybiskupom gnieźnieńskim za Władysława Hermana. Z opowieści Gallusa o walkach Bolesława ze Zbigniewem dowiadujemy się, że zamek ten należał do dzielnicy wydzielonej Zbigniewowi, że w skutek knowań tegoż z Czechami i Pomorzanami Bolesław zajął Spicymierz. Marcin, arcyb. gnieźnieński, przyjazny Bolesławowi, ściągnął na siebie gniew i zemstę Zbigniewa. Gdy w 1107 r. w przejeździe przez S. wstąpił do tamecznego kościołka u Gallusa ecclesia, u Kadłubka i Baszkona oratorium, by wysłuchać mszy i odprawić spowiedź, wpadli goniący za nim Pomorzanie, lecz przez pomyłkę pochwycili przybranego w szaty obrzędowe archidyakona, podczas gdy arcybiskup, starzec już, zdołał się schronić pod strychem. Wedle Gallusa napastnicy dotknięci wielką chorobą konwulsyami, wypuścili następnie archidyakona i zwrócili zabrane z kościoła naczynia. Sbuczimir w akcie uposażenia klasztoru mogil skiego z opłatą 7 grzywien jest zapewne Spicimierzem. W potwierdzeniu posiadłości arcyb. gniezn. 1136 r. wymieniono Spitimir jako centr okręgu, mieszczącego kilkanaście wsi w liczbie tych jest Uniejewo. Przy ak cie Konrada, ks. Mazowsza i Kujaw, dzielącym w 1236 r. dziedzictwa synów, był obecny, między innemi, V. , kaszt. spicimierski Kod. Mucz. Rz. , II, 16. Przy akcie Konrada, ks. Łęczycy, z 1247 r. był świadkiem Bogussa kasztelan de Spitimir. W tymże roku, po śmierci ks. Konrada, syn jego Kazimierz, wówczas gdy brat Ziemowit zajęty był po grzebem ojca, zabrał S. , Rozprzę i Łęczycę, należące do jego dzielnicy Kronika Bogufała, rozdz. 83. W akcie Kazimierza, ks. Łęczycy i Kujaw, z 1252 r. występuje jako świadek Stresco, kaszt. de Spicimir Kod. Wielk. , Nr. 3, 7, 277, 304. W 1245 r. , obok kaszte lanów Łęczycy, Sieradza i Rozprzy, wystę puje jako świadek Panzeslaus, kaszt. spicymierski, i obok niego Benico, wojski spicym. , choć w akcie z 1255 r. wraca znowu jako kaszt. ,, Stresco Kod. Mucz. Rz. , II, 52, 58. W 1264 r. jest kasztelanem Boksa a wojskim Świętosław ib. , 69. Z kolei spotykamy ka sztelanami Jana 1286 95, Piotra 1354 1469, Jana de Grondy 1450 i Rafała z Leszna, ststę łęczyckiego 1484 88. Zdaje się, iż wbrew wątpliwemu podaniu Paprockie go S. pozostawał posiadłością królewską aż do 1347 r. , w którym Kazimierz W. zamienił z arcyb. gniezn. S. z Wieszczycami na dobra arcybiskupie Przedecz, Żarów i Manice Kod. Wielkop. , Nr. 1257. Zapewne zamek sam pozostał przy królu. Kasztelania spicymierska należała następnie do kategoryi mniejszych. Kościółek tutejszy drewniany, zamieniony na parafialny zapewne przez arcybiskupów, zo stał w końcu XV w. wcielony przez arcyb. Zbigniewa Oleśnickiego do kollegium mansyonarzy w Uniejowie. Jeden z mansyonarzy spełniał posługi duchowne w maleńkiej parafii Spicimierz, Człopy i fol. Zielin. Na począt ku XVI w. na gruntach kościelnych siedział jeden kmieć czynszu 1 2 grzyw. , 30 jaj, 3 wozy drew, 2 koguty i trzech rybaków, pła cących po 16 gr. i obowiązanych przywozić i odwozić łodzią mansyonarzy w święta. Dziesięcinę z S. dawały plebanom tylko łany folw. , kmiece zaś arcybiskupom Łaski, L. B. , I, 355, 357. Po zniesieniu kollegiaty uniejowskiej, S. należał jakiś czas do par. w Uniejowie a następnie otrzymał swych pro boszczów. Około 1865 r. kościół został odno wiony. Par. S. dek. turecki liczy obecnie przeszło 1000 dusz. Br. Ch.

Śpi-Bieda

Spice

Spickowszczyzna

Spicy

Spicymierz