bydlęcia den. 4 Lustr. IV, 290v i H. 88t. t Lustracya z 1566 r, podaje Domów klaszt, i św. Dominika 38, które czynsze i inne podatki płacą klasztorowi, byli przedtem zawsze pod posłuszeństwem Isurmistrza, tak jako iusi poddani król. Teraz swych poddanych osobny urząd podbieli sobie mnisi, tak iż nie są posłuszni prawa miejsk. , stróży ani szarwarków miejskich, ani od wozów króK, ani podwód równo z miastem ciągnąć chcą, a jednych wolności miejskich równo z miastem używają. Przeto się tam wielkie swawoleństwa w tych domach dzieją. Mają przywilej; że nie winni dawać podwody, bo dawają 18 łasztów owsa do zamku lY, 99. Przytykając do żyznego obszaru ziemi gostyńskiej, S. staje się ogniskiem ożywionego przemysłu. Dokumenty z X. V i XYI w. wymieniają do 22 cechów rzemieślniczych. Między innymi byli złotnicy, iglarze, miecznicy, nożownicy, rusznikarze, łukownicy, batoźnioy, kobiernicy, paśniki, siodlarze, munsztukarze itp. Lustracya z 1599 r. powiada domów miejskich osiadłych jest 329, pustych 7, komorników 40, domów klasztornych 32. Rewizorowie opisali, iż ma być tylko 8 domów żydowskich. Mieszczanie skarżyli się na nie, iż im są niepożyteczni i wykupują z rynku łoje, skóry, wełny i insze potrzeby do rzemiosła należące. Z każdego domu żydowskiego, których jest 20 a komorników 16, dają staroście na każdą wielką noc pieprzu pocztowego z domu funt a komornicy po pół funta. Zaraok na kopcu okrągłym w około murowany, stary, poresowany, we środku z drzewa budowany. Pod tym kopcem przykop i wał ze 3 stron a z czwartej rzeka Bzura. Do zamku jest most wielki, dobry do wjechania, z poręczom. W bramie jest hakownic 9 i działko żelazne. Łaźnia przy zamku. Według lustracyi z 1620 r. 22 domy żydów, dawały 22 funtów pieprzu, wartości 13 fl. 6 gr. Gdy domy te Pogorzały, nie odbudowywali z powodu dekretu króla. Przy pospolitem ruszeniu mieszczanie obowiązani są dostarczyć wóz wojenny z 4 ludźmi. Koronacyjnego dają 14 grzywien. W miarę tego jak od XVII w. upadał przemysł miejski, wzmagał się napływ ludności żydowskiej. W wojnie 1794 r. 8. był ważnym punktem zajmowanym przez wojska pruskie, które usypały tu szańce. Około 1800 r. na 1451 mi. było 972 żydów, a już w 1828 r. na 3237 mk. 2474 żydów. Zamek, pierwotnie z drzewa i kamieni zapewne, następnie z cegły w XV w. , zniszczony przez Szwedów, odbudowany w części 1790 r. przez starostę Wa lewskiego. Jeszcze około 1815 rstały dwie baszty. W pobliżu zamku stanął zapewne najdawniejszy kościół, pierwotnie kaplica a następnie kościół parafialny drewniany, który spłonął 1792 r. i nie został odbudowany. Kościół i klasztor dominikanów założony został podobno w 1244 r. przez ks. Ziemowita. Do kościoła tego przeniesiono, po spaleniu parafialnego, parafią, którą zarządzał zawsze świecki proboszcz. Obecny kościół poklasztorny pochodzi z 1784 r. Starożytny kościołek św. Ducha, przy szpitalu dla ubogich, już na początku obecnego wieku nie istniał, rozebrany z powodu ruiny. Czwarty kościół z klasztorem dominikanek, fundacyi Anny z Nieborowskich Łuszczewskiej, podkomorzyny Sochaczew. , w 1750 r. , został w 1821 r. o brócony na użytek wojskowy a zakonnice przeniesiono do Piotrkowa. Dzieje S. skreślił W. Ilip. Gawarecki Pam. hist. płocki, II, 1830, str. 140 i nast. . S. par. , dek. t. n. , 4636 dusz. Kasztelania sochaczewska pojawia się na początku XIII w. Na akcie nadającym wieś Obiecanowo klasztorowi czerwińskiemu w 1221 r. podpisał się Rfalanoa castellanus de Sochaczew Kod. Mucz. Rzyszcz. , I, 25. Wspólna zależność kościelna od biskupó poznańskich wskazuje, iż obszar okolic Sochaczewa stanowił pierwotnie jedną całość z ziemią czerską, która w miarę zaludniania się rozpadała się na części drobniejsze. Przy końcu XIII w. występuje ziemia warszawska rawska a więc musi być i sochaczewska, choć ją w dokumentach, z całym szeregiem dostojników ziemskich, spotykamy dopiero w XIV w. W akcie z 1359 r. ks. Ziemowit tytułuje się księciem Mazowsza i panem ziem czerskiej, warszawskiej, rawskiej, Sochaczewskiej itd. , w tymże akcie nawet zwie ziemię sochaczewska księstwem duoatus Kod. Wielk. , Nr. 1404. Ziemia ta następnie rozpada się na d ra powiaty sochaczewski i mszczonowski. Starostwo sochaczewskie powstało zapewne po wcieleniu S. do Korony w 1476 r. Na początku XVI w. starostą jest Krzysztof Szydłowiecki Kod. Mucz. Rz. , 11, 609, 688. Podług lustracyi z r. 1664 składało się starostwo z miasta 8. z zamkiem, wsi Czerwonki i dzierżawy Guzów. W r, 1771 posiadał je Waleryan Łuszczewski, opłacając kwarty złp. 1535, a hyberny złp. 1012 gr. 4. Na sejmie z r. 1773 1775 zatwierdzono temuż posiadanie emfiteutyczne tych dóbr. Sochaczeiozhi powiał ob. t. Xl. KONIEC TOMCJ DZIESIĄTEOO;

Sochaczew