składa się z 10832 mk. 1880 r. 4306 gr. kat. , 1924 rz. kat. , 82 orm. kat. , 82 gr. wsch. , 431 ewang. , 4063 izrael, i 8 bezw zn. Śtan czynny majątku miejskiego wynosił w 1887 r. 57811 złr. , bierny zaś 8926 złr. Dochód z 1886 r. 42844 złr. , wydatki 36392 złr. Prócz urzędów powiatowych jest urząd miejski z policyą i służbą zdrowia Początek rz. kat. parafii dyecezya lwowska nieznanyj ale nie podlega wątpliwości, że istniała już przed 1568 r. Obecny kościół murowany poświęcony w 1857 r. p. w. N. P. M. Patron właściciele masy kredytalnej Prota Potockiego w Śniatynie, a mianowicie właściciele dóbr Krasnostawce, Toporowce, Bełełuja, Mikulińce, Budyłów, Dżurów, Tu czapy, Głuszków, Jasienów Polny, Kułaczyn, Uście, Karłów, Załucze, Zawale, Kniaże, Drahasymow, Stecowa, Russów, Targowica i Zakrzewce. Ś. był dawniej rezydencyą biskupów bakońskich, przeniesionych tu przez Benedykta XIV w 1751 r. ; skasował ich cesarz Józef II. ostatni tej dyecezyi biskup Dominik Karwosiecki, proboszcz śniatyński, zmarł 11 marca 1788 r. W samym Śniatynie jest 1841 rz. kat. Oprócz tego do parafii należą Augustdorf 36 dusz, Bełełuja 18, Budyłów 9, Drahas3 mow 5, Karłów 3, Kniaże 18, Kułaczyn 10, Krasnostawce 3, Mikulińce 105, Orclcc 50, Podwysoka 50, Potoczek 112, Russów 9, Stccowa 56, Toporowce 64, Tuczapy 13, Tuława 7, Uście 21, Wołczkowce l; 32, Załucze 176, Zawale 14; ogółom katolików 2758, akatol. 387, prawosł. 16, izrael. 5150. Przy kościele paraf, jest kaplica, w której odbywa się nabożeństwo, na cmentarzu zaś druga kaplica. We wsi Załucze kaplica publiczna p. w. św. Mikołaja, poświęcona 1876 r. Istniał też w Ś. klasztor dominikanów, założony w 1643 r. przez Piotra Potockiego, ststę śniatyńskiego, zniesiony w 1788 r. Gr. kat. parafia dekanat śniatyński, biskupstwo stanisławowskie utworzoną została w 1802 r. z 4ch samoistnych parochii. Cerkiew p. w. św. Michała murowana; metryki ma od 1785 r. Patronat mają spadkobiercy hr. Kossakowskiej; druga cerkiew filialna drewniana, p. w. Wniebowst. Chryst. Pana, wystawiona i poświęcona 1876 r. ; metryki ma od 1775 r. Do obu należy 4685 dusz. We wsi Potoczek cerkiew filialna Podwyższenia Krzyża św. , drewniana, dusz 784; we wsi Kułaczyn cerkiew p. w. św. Jana, dusz 321; razem w całej parafii 5830 gr. katol. Szkoła wydziałowa męzka dyrektor, 3 nauczycieli starszych, 6 młodszych; szkoła etat. 4klasowa żeńska dyrektorka, 3 naucz, starszo, 2 młodsze i praktykantka; szpital powszechny na 14 chorych, założony w 1847 i przez gminę miasta; dochód z 1886 r. 1601 złr. , rozchód 1560 złr. ; dom kalek założony w 1843 r. przez gminę miasta na 15 ubogich. Jestto gród odległej sięgający starożytności; w XI już bowiem wieku najeżdżany i wydzierany bywał wzajemnie przez rozrodzonych książąt ruskich. Po wcieleniu Rusi Czerwonej do Polski w 1340 r. miasto jako pograniczne osadzone zostało przez króla Ludwika załogą węgierską. Strykowski pisze R. 1415 gdy był Jagiełło w S. , przyjechał do niego Aleksander, wojew, wołoski z wielkością bojar, a porzuciwszy chorągiew pod nogaini króla, jako był obyczaj, przysiągł hołd i posłuszeństwo. W ten czas posłowie od cesarza i patryarchy konstantynopolskiego przyjechali prosząc o wspomożenie żywnością, bo ich Turcy oblężeniem udręczyli. Przeto król z Rusi a Witold z Litwy Dnieprem, miłością chrześciańską wzruszeni, posłali im do Kacibeja, portu morza Pontskiego, zboża i żywności dostatek. Kazimierz IV przenosi mieszczan 1448 r. z prawa polskiego i ruskiego na niemieckie, wyznacza grunta, pastwiska, uposaża wójta i t. p. W 1485 r. 20 września bawi tu Kazimierz Jagiellończyk, jak o tem świadczy dokument wystawiony pod Śniatyniem Akta gr. i ziem. , IX, str, 125. Jan Olbracht, wracając z nieszczęśliwej wyprawy wołoskiej w 1497 r. , przeprawiał się tu przez Prut ze szczątkami wojska. Bielski pisze R. 1531 Petryło, wołoski wda, wtargnął z ludom swym do Pokucia, wybrał i wypalił miasteczka, takież wsi, Sniatyń i wiele innych, aż do Halicza i około wszędzie. Rewizorowie tutejszego ststwa zastali tu w 1572 r. w starem mieście 64 dm. ; było ich więcej, ale ludzie wymarli podczas powietrza 1570 r. ; domów ról nie mających 11; w nowem mieście i na przedmieściu bez ról 99 dm. , żydowskich 11 dm. Dziesięciny pszczelnej wybrano pniów 20, a baranów i owiec sztuk 12. Powołowsczyznę dają w pyączu lyath ktho yedno bidło chowa, dosthawa szie wołów 107; dwudziesczizne z wieprzów dayą kiedi żer yesth, alye iey iusz niedawaly więczey nisz od 7 liath. Sthaczynich stacyjnych iałowicz składa wszitko miastho 4 w rok; szochaczkę wibierayą od bidla łopatki, alyc tho na ziwnoscz przichodzy podstharoscziemu. Do starostwa należą miasteczka Steczowa, ma dm. 40, Za walie ludzi osiadłych 15, było ich wiecey, lecz iedni pouciekali, drudzy wimarli pod czas powiethrza. Stefan Batory, ks. siedmiogrodzki, stanąwszy tu po obiorze na króla w marcu 1576 r. , był przyjęty od panów. Imieniem wszystkich witał Marcin Mężyński, odpowiedział mu król łacińskim językiem. Gdy mu ksiądz Dymitr Solikowski przekładał potrzebę jawnego i szczerego wyznania wiary katolickiej, potwierdził Batory

Śniatyn