przez Podbereskiego a 1857 r. przebudowany przez hr. Platera i parafian. Na cmentarzu kaplica drewniana p. w. św. Rozalii z 1855 r. Par. kat. , dek. nowoaleksandrowskiego, ma 3867 wiernych. Kaplica w Smołweczkach p. w. św. Maurycego. 2. S. Mole, ob. SmolweczkL Smoły wś i fol. 3 pow. płoński, gm. Błędówko, par. Kroczewo, odl. o 20 w. od Płońska, ma 13 dm. , 144 mk. W 1827 r. 4 dm. , 40 mk. FoL S. ma przeszło 400 mr. ; wś 13 os. , 75 mr. Snioniewice w dok. z 1476 r. Smonyewicze Kod. Maz. , 275, wś, pow. garwoliński, dziś zwie się Szymoniewice. Sinoniowiccj wś i fol. , pow. miechowski, gm. Łętkowice, par. Wrocimowice, odl. 18 w. od Miechowa. W 1827 r. 27 dm. , 154 mk. Fol. poduchowny S. , nabyty na licytacyi od rządu za 18, 143 rs. , posiada 1880 r. mr. 397 gr. or. i ogr. mr. 258, łąk mr. 12, past. mr. 50, łasu mr. 49, nieuż. mr. 28; bud, mur. 3, drewn. 5. W połowie XV w. wś S. , w par. Wrocimowice, własność kapituły krakow. , miała 8 łan. km. , karczmę, młyn, 4 zagr. z ro lą, z których płacono dziesięcinę, wartości 10 grzyw. , u Panny Maryi w Krakowie. Był też folw. kapitulny, z którego nie płacono dzie sięciny Długosz, L. B. , II, 279. Według reg. pob. pow. krakowskiego z r. 1490 wś S. miała 3V2 3; w r. 1581 było 6V2 łan. km. , 2 zagr. z rolą, 4 kom. bez bydła Pawióski, Małop. , 15, 440. Br. Ch. Smorczewoj wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, w 4 okr. poL, gm. Narojki, o 48 w. od Bielska. SniorderÓW, Smordyrów ob. SmoMerów, Sinordolij ob. Śmierdonie. Soiordwaj sioło nad dopł. rz. Ikwy, pow. dubieński, na płd. zach. od mka Młynowa, w sąsiedztwie wsi Ilpiboki. Pierwotne swe zaludnienie zawdzięcza prawdopodobnie fińskiemu płomieniowi Mordwa, z jeńców wojennych osiedlonych tu za czasów Witolda. Smorglin, ob. Smarglin. Sniorgoeiej mko skarbowe przy zbiegu Okieny z Gierwiatką i przy linii dr. żel. lipaworomeńskiej, pow. oszmiański, w 2 okr. poL, gm. i okr. wiejski Smorgonie, o 32 w. od Oszmiany a 76 w. od Wilna, ma 6463 mk. w 1881 r. . W 1859 r. było tu 383 dm. , 2217 mk. ; w 1866 r. 508 dm. , 2091 mk, w tej liczbie 369 prawosŁ, 515 kat. , 78 ew. i 1229 żyd. Posiada dwie cerkwie p. w. Przemienienia Pańskiego, z muru wzniesioną w 1840 r. na miejsce dawniejszej, uległej pożarowi, ze starożytnym obrazem Bogarodzicy, pochodzącym z czasów zaprowadzenia tu chrześciaństwa, i p w. św. Michała; dwie kaplice drewniane, synagogę i kilka domów modlitwy żydowskich, st. p. , tel. i dr. żeL, zarząd policyjny i gminny, komisarz włośc, urząd konskrypcyjny, sąd pokoju, inkwirent sądowy; targi co niedziela i środy, oraz trzy Jarmarki doroczne w połowie postu wielkie go, 8 i 29 września, dwa młyny drewniane kilka garbarni. Dawniej był tu kościół paraf. katol. , dekan, oszmiańskiego, p. w. św. Trój cy, z muru wzniesiony w 1553 r. , z kaplica mi w Zalesiu i Cy cynie. Mieszkańcy zajmu ją się wypiekiem słynnych obwarzaneczkow smorgońskich, wyrób których dochodzi do 2000 rs. rocznie. Przez długi czas S. słynęły szczególniejszym przemysłem mieszczan, któ rzy trudnili się hodowaniem i wyuczaniem rozmaitych sztuk niedźwiedzi, które potem oprowadzali po całej niemal Europie. Prze mysł ten dał początek ogólnie znanym przy słowiom, jak akademia smorgońska, uczeń smorgońskiej akademii, gagatek smorgoński. Par. prawosł. Przemienienia, dekan, błago czynia oszmiańskiego, ma 1396, św. Michała zaś 1160 wiernych. Szkółki paraf, znajdują się we wsiach Suknie wicze i Świry do wicze. St. dr. źel. lipaworomeńskiej, na przestrzeni WilnoMińsk, pomiędzy st. Soły o 19 w. a Zalesie o 12 w. , odległą jest o 67 w. od st. Wilejka i 107 w. od Miiiska. Gmina należy do 1 okr. pokoju do spraw włośc, 2 rewiru konskrypcyjnego, 1 rewiru sądu pokoju okr. smorgońskiego i 3 rewiru śledczego obejmu je 60 miejsc zamieszkałych, 780 osad i 7230 mk. włościan. W 1864 r. było w gminie 265 dusz rewiz, włośc, uwłaszcz. , 1971 włośc skarb, i 141 żydów rolników. Szkoła gminna w Smorgoniach w 1885 6 r. QQ chłopców i 16 dziewcząt. Gmina składa się z 7 okr. Smorgonie, Suknie wicze, Świry do wicze, Węcławienięta. Sutkowe, Łyczniki i Bielewicze. W skład okręgu wiejs, wchodzi mko S. z Ju ryzdyka, wsi Klidzinięta, Minki, Pierewiesy i Przewoź; zaśc Karnielin i kol. żydów rolników Borowy Młyn, w ogóle 507 dusz rewiz włośc, skarb, i 141 żydów rolników. W XVI w. dziedzictwo Zenowiczów, z któ rych Krzysztof, wwda brzeskolit. , założył tu zbór kalwiński, przez syna jego oddany kato likom. W 1626 r. pomnożyły się zapisy na tę świątynię. W 1668 r. Anna Zofia Zenowiczówna, kasztelanka połocka, wyszedłszy za Albrychta Radziwiłła, kasztelana wileń skiego, wniosła S. wdom mężowski. Dalej były one własnością Karola hr. Przeździeckiego, po 1830 r. skarbowe. W 1708 r. bawił tu Karol XII i tu pożegnał się z nim Stani sław Leszczyński, udając się do Malborga. Dnia 9 marca 1880 r. nawiedził miasto wiel ki pożar. J Krz. Smorgówka, zaśc, pow. miński, o 2 w. na płn. zach. od Mińska, w 1 okr. pol. miń skim, gm. Siennica, par. kat Złotogórską. Smoły Smorgó