znajduje św. Jerzy, walczący ze smokiem. Ztąd mogły powstać podania o smoku. S. par. , dek. rychtalski, w 1869 r. miała 528 katol, i 1324 ewang. Świeżo ogłoszony został drukiem zabytek wielkiej wagi dla pierwotnych dziejów biskupstwa wrocławskiego Liber fundationis episc. vratisl. z XIV w. Cod. diplom. Silesiae, t. XIV, AVrocław, 1889, poprzedzony obszernym wstępem uczonych wydawców H. Markgrafa i J. W. Schulte go. Smogorzyno, ob. Smęgorzyn. Smogulecy majętność z kość. paraf, i okr. dwor. , w pow. wągrowieckim, dek. kcyńskim, na Pałukach, na praw. brzegu strugi Smoguleckiej dopł. Noteci, o 10 klm. na płn. od Gołańczy, w okolicy wzgórzystej, wzn. na na południu do 136 mt. npm. , na wschodzie i zachodzie 103 mt. , ku północy 66 mt. ; par. , Bzkoła i poczta w miejscu, st. dr. źel. w Osieku Netzthal o 10 klm. ; ma 10 dm. , cegielnię, gorzelnię, 2 młyny wodne, 192 mk. i 2940 ha 69132 roii, 217 58 łąk, 14902 past. , 183040 lasu, 51 42 nieuż, i M2 wody; tucz bydła. Ordynacya smogulecka, utworzona d. 16 marca 1861 r. , obejmuje klucz smogulecki 3493 ha, własność Bohdana Franciszka hr. Hütten Czapskiego. W r. 1335 w Poznaniu d. 23 list. król Kazimierz pozwolił Wierzbięcie z S. , podkom, poznań. , założyć tu miasto na prawie niemieckiem. Za arcyb. Łaskiego uchodził S. za miasto; regestra pobor. z XVI w. wykazują go między osadami wiejskiemi. Wierzbięta ze S. był stronnikiem Domarata z Pierzchną, kaszt, poznań. , i czynny brał udział w zaburzeniach r. 1383. On to zapewno prawował się w r. 1389 z Andrzejem z Gryżyny kościańskiej Akta gr. pozn. . W r. 1478 odbyły się działy majętności złożonej z osad Nowawieś, S. , Żarczyn i Turzyn Ak. gr. kcyńskie. W r. 1577 było w S. 6 ślad. osiadł, i 2 zagr. ; w 1579 r. 10 ślad. , 3 zagr. , 2 rzem. i młyn. W 1722 r. pisała się z S. Apolinara Tuozyńska, kasztelanowa gnieźn. ; około r. 1793 składały klucz smogulecki Chojna, Chawłodno, Gołańcz, Jeziorki, Krzyżanki, Nowawieś, Potulin i S. Dziedzicem był Maksymilian Mielżyński, w. pisarz kor. ; później przeszły dobra w ręce Czarneckich. Na obszarze S. wykopują popielnice. O 4Va klm. ku płn. , w nizinach nadnoteckich, znajdują się szczątki zamczyska. Kościół p. w. św. Katarzyny istniał już przed r. 1415; w miejsce starego wystawił Marcin Smogulecki około 1618 r. nowy, z cegły, z wysoką wieżą i oddrzwiami marmurowemi. Par. , liczącą 1690 dusz, składają Chwaliszewo, Dobieszewo, Gromadno, Laskownica, Ludwikowo, Mieczkowo, Miejski Młyn Mejsker Muehle, Mostki, Nowawieś dawniej Mokra Wieś i Chlewiska, Parkowo, Skoczka, Słupowa, Słupówka, Słupowskie Huby, S. , Smogulecka Wieś, Szluza Gromadzka i Zamczysko. Za arcyb. Łaskiego należał do par. młyn Piekłów. Szkoły paraf. znajdują się w Lasko wicy i S. Okr. dworski składa się z osad Budki, Leśniczówka, Jeleń, Miejski Młyn, Mostki, Parkowo, Prostko wo Smolarnia i Zamczysko; ma 24 dm. , 406 mk. 399 kat. , 7 prot. i 3201 ha 854 roii, 233 łąk, 1840 lasu; czysty doch, z ha roii 7 44, z ha łąk 1097, z ha lasu 3 52 mrk. E. CaL Smogulecka struga, lewy dopływ Noteci, powstaje na łąkach krzepiszyńskich, o 2 klm, na płd. wschód od Kcyni, na granicy powwągrowieckicgo i szubińskiego; płynie od wschodu ku zachodowi na Radzimin, gdzie przecina trakt kcyńskowągrowiecki i odgra nicza wspomnione powiaty na przestrzeni 1 g klm. , mija Głogowiniec, okop panigrodzki, Rozpętek, Słupów, Chwaliszewo i Smogulec; pod hubami Słupowskiemi wchodzi do pow, wągrowieckicgo, który, od Prostkowa do uj ścia swego na przestrzeni 3, Vg klm. rozgra nicza z pow. chodzieskim; pędzi młyny Skocz ka, Miejski Młyn i Prostko wo; przyjmuje z lew. brzegu wodocieki panigrodzkie i dor bieszewskie, a z prawego pot. Grocholiński i dwa strumienie od Siernik i od Iwna. Poniżej Smogulca wydobywa się z wąwozów, wśród których toczy swe wody i łąkami smoguleckiemi wzn. 66 mt. npm. zdąża do Noteci. Uchodzi przy karczmie Jaktorowskiej, o 8 klm. na płd. od Wyrzyska; ujście wzn. 51 mt. npm. Długość około 26 klm. E, CaL Smogulecka Wieś, urzęd. SvioguUdorf wś i foL, pow. szubiński, o 10 klm. na zach. płn. od Kcyni i tyleż ku płn. od Gołańczy. Gra niczy z Smogulcem, Laskownica i Chwaliszewem; par. i poczta w Smogulcu, st. dr. żel. w Osieku Netzthal o 10 klm. i w Kcyni Exin. S. istniała już przed r. 1483 Akta gr. kcyńskie; w r. 1577 1618 było tu 11 ślad. osiadł. , 4 odn. , 6 zagr. i 2 rzeźników; przy schyłku zeszłego stulecia należała do Mielżyńskich, później do Czarneckich. Wieś z młynem Chwaliszewskim tworzy okr. wiej ski, mający 27 dym. , 262 mk. 240 kai, 22 prot. i 266 ha 167 roii, 30 łąk, 9 łasu. Fol. z Laskownica 8 dm. , 66 mk. i Wygodą 1 dm. , 12 mk. tworzy okrąg dworski, mający 20 dm. , 253 mk. i 1445 ha 485 roii, 169 łąk, 679 lasu. F. CaL Smoiłówka, wś należąca w XVIII w. do dóbr Czechowce na Wołyniu ks. Wiszniowieckich. Smok 1. os. leśn. , pow. sieradzki, gm. i par. Klonowo, odl. od Sieradza 33 w. 2. S. Sagaje os. , pow. ostrowski, gm. i par. Poręba. Smok, łąka pod Zelgoszczą, pow. starogardzki. Smokorwancinia, zaśc, pow. nowoale

Smogorzyno

Smogorz

Smokor