Stupska Wólkfts pow. radzymiński, ob. ; Słopsk. Stwpskg niem. Stolp, dok. Sckluptsche Slup pahj Slupsech, Słupska Slupszhe Skipz, Stolpz Zlupensis Ztolp miasto powiatowe w Pomeranii, niegdyś hanzeatyckie, dawna stolica książąt pomorskich, pow. słupecki. Leży nad spławną Słupa, od której ma swą nazwę, odl. 172 klm. od Bałtyku, pod 54 28 płn. szer. i 34 42 wschod, dług. St. kol. berlińskoszeze cińskogdańskiej i bocznej linii łączącej Ujść Stolpmuende z Miastkiem, Białemborkiem i Szczecinkiem. Posiada gimnazyum z realną szkołą połączone, 2 szkoły wyższe dla dziewcząt, władze powiatowe, bank państwowy, trzy szwadrony huzarów, dom dla inwalidów, urząd pocz. I klasy. Obszar miejski, do którego należy jeszcze 7 osad, obejmuje 3886 ha 100 lasu, 513 łąk, 2656 roii orn. . W 1885 r. było 1329 dm. , 5041 dym. , 22, 442 mk. , 20, 915 ew. , 542 kat. , 114 dyssyd. , 867 żyd. Ludność trudni się rękodzielnictwem, przemysłem i handlem, zwłaszcza morskim, który ułatwia port w Ujściu, do Słupska należący. W 1877 r. 5 kupców posiadało flotę liczącą 27 okrętów, obejmujących 1900 ton. R. 1875 przybiło do portu w Ujściu 246 statków, mieszczących 17620 ton, opuściło go zaś 249, o IyBSI tonach. Wywożą drzewo do Danii, Szleswiku i Holsztyna; skóry, wełnę, spirytus i zboże do większych miast wybrzeżnych, mianowicie do Gdańska, Szczecina i Królewca; tuczone bydło, wędzone łososie i półgęski do Berlina, wyroby bursztynowe do Włoch, Afryki i do osad kąpielowych nadmorskich. Handlem bursztynowym trudnią się tu trzy wielkie firmy. Przywozu przedmiotem są towary kolonialne z Hamburga i Królewca, nieobrabiany bursztyn z Królewca i Braesterort, żelazo ze Szwecyi i śledzie z Norwegii. Z zakładów fabrycznych istnieją 3 gisernie z fabr. machin, 3 tartaki parowe, 1 tartak wodny, 6 browarów, 2 wielkie garbarnie, 1 parowa fabryka czopów i sztyftów i warsztat do naprawiania machin i sprzętów kolejowych. R. 1872 położono staraniem stowarzyszenia św. Bonifacego kamień węgielny pod nowy kość. katolicki. Miasto posiada wprawdzie starożytne i wspaniałe kościoły fundacyi ks. pomorskich, lecz te przeszły w ręce protestantów, posiadających dziś 6 świątyń. Od XVI w. nie było tu ani księdza ani nabożeństwa katolickiego. W 1888 r. tutejsza stacya misyjna obejmowała 1190 dusz; należy zaś do niej cały powiat słupski i niektóre części pow. sławnińskiego, w ogóle 28 mil kwadr. Największa odległość od kościoła wynosi 6 mil. Katolicy posiadają szkołę około 60 dzieci. Pod względem starożytności i sztuki ozdobą miasta jest zamek z początku XIV w. , dziś zamieniony na arsenał; piękny ołtarz i kazalnica w kościele Maryi Panny; starożytna brama młyńska, r. 1872 kosztem rządu odnowiona, wreszcie wieża czarownicza Hexenthurm. Głośny obecnie generalny dyrektor poczty niemieckiej t. Stephan tu się urodził w 1831 r. i tu r. 1848 rozpoczął swoją kary erę. Powiat shtpshi należący do obwodu regen cyjnego koszalińskiego obejmuje 40Va mili kw. ; 1885. r. liczył 9855IO mk. , między tymi 96, 087 ew, 1080 kat. , 1117 żyd. , 208 dyssyd. , 18 bez wyraźnego wyznania. Składa się z 1 miasta, 160 gmin, 182 obwodów dominialnych. Za czasów książąt pomorskich był S. siedzibą kasztelanów słupskich. Takimi byli r. 1247 Marcin, 1275 Swenza, 1288 Wawrzyniec ob. P. U. B. T. Perlbach, str. 692. Ks. Fr. Słupska ob. Kuźnica Słupska i Zniesiona Siupska, Słupski Młyn, niem. Waldmuehle, pow. krobski Rawicz, o 3 klm. od Słupi, nad Orlą dopł. Baryczy, pod Kubeczkami, nie jest wykazany w nowszych spisach. Stupski Młyn, os. nad Ossą, przy ujściu Łasinki, pow. grudziądzki, st. p. Łasin o 6 klm, st. kol. Mełno, 110 ha 16 łąk, 62 roii orn. . W 1885 r. 4 dm. , 12 dym. , 85 mk. , 67 kat. , 18 ew. Po obu brzegach Ossy leżą tu szańce, wedle podania przez wojsko polskie usypane ob. Objaśn, do mapy Ossowskiego, str. 8. Młyn tutejszy istniał już r. 1388. R. 1747 posiadał go prawem emfiteutycznem Wojciech Rzepnikowski, któremu wiceadmi nistrator rogoziński Andrzej Jaskulski dodał 1 włókę roii. R. 1759 przedłuża Michał Rexin, administrator zamku rogozińskiego przywilej na młyn na lat 46. W 1803 r. zamienił rząd pruski Jakubowi Rzepnikowskiemu prawo emfiteutyczne na dziedziczne ob. Froehlich Gesch. d. Graudenzer Kr. , I, 321. Ks. Fj Stupsko, w 1521 r. Słupska, 1552 Słubska w spisie urzęd, z 1881 r. Służko, wś i fol. , pow. wieluński, gm. Mokrsko, par. Chotów, odl. 10 w od Wielunia, ma 45 dm. , 296 mk. W 1827 r. było 19 dm. , 260 mk. Fol. S. al. Brzeziny, w r. 1883 oddzielony od dóbr Mokrsko, rozl. mr. 1300 gr. orn. i ogr. mr. 395, łąk mr. 284, past. mr. 71, łasu mr. 508, nieuż. mr. 42; bud. mur. 1, z drzewa 11; las nieurządzony. W 1521 r. Słupska, wieś częściowej szlachty, kmiecie za dziesięcinę dają pleb. w Chotowie cztery rączki miodu, sołtys płaci 6 gr. Łaski, L. B. , II, 139. Według reg. pob. pow. wieluńskiego z r. 1552 wś S. , własność Elżbiety Potockiej, miała 6 osad. , 4 łan. , 1 łan sołtysi Pawiń. , Wielkp. , II, 292. Br. CL Słupsko dobra ryc. i wś, pow. toszeckogliwicki, par. kat. Poniżowice. W 1861 r. 57 dm. , 484 mk, 2 ew. . Dobra ryc. obejmują

Słupska Wólka