wynosił w 1858 r. 1125 rs. S. była zdawna wsią bisk. poznańskich. W 1282 r. bisk. Jan, zamieniając wieś biskupią Ratyń z klasztorem lądzkim za wieś Skarboszewo, dodaje jeszcze klasztorowi we wsi biskupiej Słupca kawał brzegu rzeczki Wierzbice, odgraniczającej wś Słupcę od Skarboszewa i stojącego na drugim brzegu młyna. W 1290 r. Przemysław II, ks. Polonie et Cracovie, potwierdza lokacyą w S. miasta na prawie niemieckiem, dokonaną przez Jana, bisk. pozn. Lokacya ta nie powiodła się widocznie, gdyż biskup Jan, odkupiwszy od Mikołaja filio Oblini, pierwotnego sołtysa, nadaje powtórnie sołtystwo Hermanowi ze Stawiszyna by osadził Słupcę na prawie nowotarskiem Novi fori, podobnie jak były osadzone Pyzdry. Na lokacyą miasta oddano prócz wsi Słupcy osady wsi Wszelewo, Bednarzowo i Jankowo. Sołtys otrzymał szósty łan wolny mansum Flammingicum. Kapelan otrzymał na uposażenie dwa łany i meszne z łanów. Biskup zastrzegł z osadzonych łanów czynsz po 4 miary pszenicy, 4 żyta i 4 owsa i jeden ferton. Osadnicy mieli wolne pastwisko i wręb w lesie. W obrębie mili nie mogła po za miastem istnieć żadną karczma, jatka mięsna czy szewcką. Trzeci denar z kar sądowych i 6ty ogród należał do sołtysa, który miał przywilej na łaźnią, prawo polowania zające i kuropatwy i dochody targowe, podobnie jak sołtys w Pyzdrach Kod. Wielk. , 517, 662, 757. W 1314 r. Władysław rex Polonie wydaje w S. Andrzejowi, bisk. pozn. , prawo bicia denarów w tem mieście. W 1315 r. tenże król chcąc post varia disturbia terS e Polonie hactenus perpessa dopomódz do podniesienia miasta, nadaje S. jarmark trzydniowy i uwalnia mieszkańców od opłaty ceł w całem państwie ib. , 979. Krzyżacy niszczą S. w czasie napadu na Wielkopolskę w 1331 r. W 1346 r. król Kazimierz potwierdza w Pyzdrach przywilej Łokietka z 1315 r. , przedstawiony przez Mikołaja, zwanego Wodiczca, mieszczanina słupeckiego ib. , 1251. W 1340 r. Mikołaj, wójt słupecki, sprzedaje część wójtowstwa, zastawioną za 6 grzyw, dziedzicom Piotrowic obligaveram paupertate nimia oppressa. Na akcie opatrzonym pieczęcią miejską i spisanym per manus Heynrici scriptoris Slupzcenis, podpisał się jako świadek Petrus pleban i kilku ławników i mieszczan z niemieckimi poczęści nazwiskami Percold, Wecel, Neze ib. , 1200. Mikołaj z Kurnika, bisk. pozn. od 1374 r. , otoczył podobno S. murem z trzema bramami. Jeden z obrazów kościoła parafialnego przedstawia S. otoczoną murami. Najpomyślniej rozwija się miasto w ciągu XY w. Podstawą dobrobytu jest przemysł rękodzielniczy i handel. Przez S. idzie droga handlowa łącząca Poznań z Warszawą. Liczne fundacye pobożne świadczą o zamożności i liczbie znacznej mieszczan. W kościele były specyalne ołtarze i altarye szewców, tkaczów, łuczników, ławników, bractwa św. Ducha, kaplica za murami do bractwa tegoż należąca, dwa szpitale, szkoła. Ludność, jak świadczą nazwiska, stała się polską. Jeszcze w 1578, r. S. jest ludniejszą i bogatszą niż Pyzdry, Środa i Krotoszyn. Według reg. pobor, płaci 96 zŁ szosu in duplo, role miejskie mają 12 śladów. W mieście opłatę wnoszą 12 szynkarek, 2 słodowników, 18 szewców, 4 kowali, 20 komor. , 3 przekupki, 20 sukienników, 3 kołodziejów, 3 siodlarzy, 4 powroźników, 2 rymarzów, 11 krawców, 5 garncarzy, farbiarz, kotlarz, murarz, 3 ślusarzy, 9 czapników, 3 piekarzy, 2 płócienników, 6 kuśmierzy, 8 rzeźników, 2 bednarzy, igielnik, malarz, postrzygacz Pawiń. , Wielk. , I, 218. Cechy tutejsze otrzymały swe ustawy i przywileje w XY w. szewcy w 1436 r. , kuśmierze 1478Stowarzyszenie strzeleckie łucznicy pierwotnie, zaprowadzone zostało w 1431 r. Otrzymywało przywileje i potwierdzenia w 1459, 1523, 1564 i 1637 r. Karol XII, wracając po skończonej wojnie z Saksonii, w 1707 r. zatrzymał się w Słupcy. Prowadził on ze sobą Patkula. Do ostatnich czasów stał w S. domek modrzewiowy o jednej izdebce, w którym mieszkał król szwedzki. Jako miasto biskupie S. nie posiadała wcale żydów. Około 1800 r. według Holschego S. leżała w pow. pyzdrskim i mieszkało tu dość wielu Niemców. Ludność trudniła się rolnictwem i rzemiosłami; żydom nie wolno było mieszkać. Miasto zabudowywało się i wzrastało. Według Flatta w 1807 r. było iSOO mk. Mury miejskie już w części zostały wtedy rozebrane. Kościół parafialny p. w. św. Wawrzyńca zawdzięcza zapewne swą fundacyą biskupom poznańskim. Akt lokacyi miasta w 1290 r. mówi o kapelanie, któremu wyznaczono 2 łany. Na akcie wydanym przez Gerwarda z Koszut w 1296 r. nadanie młyna podpisał się Walter, pleban z S. Kod. Wielk. , 747. Akt, którym comes Michał, wojew, kaliski, nadaje wieś Piątkowo kościołowi poznańskiemu w 1306 r. , pisał Gerlibus rector ecclesiae w S. ib. , 901 Na akcie z 1399 r. podpisał się Nicolaus, decanus slupcensis ib. , 2006. Naturalnie ze wzrostem miasta pierwotna kaplica czy też mały kościołek drewniany ustąpił miejsca obszernej ostrołukowej świątyni, która powstała zapewne w XY w, , moze za staraniem bisk. Andrzeja z Bnina. Na początku XVI w. stoi już kościół murowany, przy nim jest proboszcz i trzech wikaryuszów. Jest także i szkoła. Mieszczanie ze swych łanów dsiją

Słupca