arch. , I, 244. Istnieje plan S. in folio bez daty ob. Bibliografia Estrejchera, t. 11, str. 30. o S. pisali, oprócz Balińskiego i Łukaszewicza, Wincenty Korotyński Encykl. Orgelbranda Wielka, t. XXIII, 688 694; Michał Hausman Mińsk. Gub. Wied. , 1878 r. , Nr. 8 12, też Pamiatnaja Kniżka 1878 r. , str. 35 38 s Kirkor, Żywopisnoje obozrenije t. III, o cerkwiach i monasterach podaje szczegóły praca archimandryty Mikołaja Istory czeskoStatisticzeskoje opisanie Minskoj Eparchii str. 108 126 i 188 202. A. Jel. JSiucM powiat, położony w zachodniej części gub. mińskiej, granicz3 od północy z pow. mińskim i ihumeńskim, od wschodu z bobrujskim, od południa z mozyrskim i pińskim, od zachodu z nowogródzkim i podług obliczeń pułk. Strelbickiego zajmuje 141 57 mil albo 6852 8 w. kw. , podług zaś Schweitzera 6491 w. kwadr. Z ogólnej przestrzeni jest około 218, 000 dzies. grun. orn. , do 151, 000 dz. lasów, przeszło 150, 000 dz. łąk. Pod względem własności należy; do skarbu 15, 511 dzies. 15, 480 lasów, do duchowieństwa i monasterów 5479 dz 384 dz. katolic, do włościan 222, 200 dz. , do właścicieli posiadłości większych 393, 164 dz. w tem 131, 000 obejmują dobra poradziwiłowskie, dziś ks. Hohenlohe, 13, 700 dz. posiada 33 właścicieli wyznania prawosł, a do 250, 000 dz. 181 właśc, innych wyznań chrzęść, do właścicieli drobnej posiadłości do 50 dz. 4698 dz. , do miast należy 1043 dz. i wreszcie 1 kupiec posiada 180 dz. Pod względom położenia powierzchnia powiatu przez dawną szosę moskiewskobrzeską podzieloną jest na dwie części większą płn. zachodnią i mniejszą południową. Część płn. zachodnia jest wyższa, pagórkowata, małoleśna, dobrze zaludniona, z glebą urodzajną i wybornemi łąkami, natomiast część południowa i wschodnia jest niziną, pokrytą lasami i błotami, słabo stosunkowo zaludnioną i noszącą wybitny charakter Polesia. W części płn. zachodniej powiatu przechodzi dział wodny pomiędzy dopływami Niemna i Prypeci. Dział ten, mający stoki na północ i południe, wstępuje w granice powiatu z pow. ihumeńskiego, przechodzi w pobliżu mka Hrozowa, Kopyla i Kiecka i wchodzi do pow. nowogródzkiego. Wznosi się średnio do 660 stóp npm. ; najwyższy punkt przy wsi Ku szczycą, w pobliżu Kiecka, dochodzi do 753 st. , przy wsi Jodczyce 689 st. a przy wsi Bułatniki 676 st. W części płd. wsch. wzniesienie dochodzi zaledwo do 500 st. npm. Gleba w części północnej gliniasta i gliniastopiaszczysta, z podłożem gliniastem, w południowej zaś przeważnie piaszczysta, miejscami tylko gliniastopiaszczysta. Powierzchnia zroszona jest dopływami Niemna i Prypeci, które nie wchodzą w granice powiatu. Dopływy Niemna biorące początek w płn. zach, części pow. są Turyą, Wynią, U za i Szczara. Pozostałą częśó powiatu zraszają dopi ywy Prypeci, z których główniejsze Słucz z Moroczem i Mozą, Łań, Cna i Bobryk. Pomijając drobniejsze rzeczułki, zraszają powiat w porządku alfa betyczńym Białka, Czestynka, Cna, Howiczna, Jewsiejka al. Wiesia, Kunoska, Lusieńka, Łań, Łoknieja, Łotwa, Ława, Miortwa, Miełka, Moza, Morocz, Nacza, Plesa, Syczowka, Starucha, Suszanka, Sze wielo wka, Słucz, Śliwka, Szczara, Siwielga, Turyą, Usza, Wdowa, Wyźnianka, Wuswą, Wynią, Wiedźma i Żeleźnica. Wielkich jeziór nie ma w powiecie. Najważniejsze Luteń Lucyń, Luszeń, na 4 w. długie i Yi w. szerokie, rozlane w zakrętach niby struga. Nadto znajdują się tu jeziora Pionierskie i Panieńskie pod Nieświeżem, przez które przepływa rz. Usza, Sakowickie, Swiatoje Święte, Szynno, Łoszą, Mniuto, Cierechowo Terichowo, gt; Bóchnowo, Skrodeńskie, Pauczno i Kaczaj. skie, Błota i bagniste lasy południowej części pow. słuckiego są przedłużeniem błot pińskich i spotykają się przeważnie po obu brzegach rz. Cny, Łani, Moroczy i Słuczy. Najważniejsze z błot są część Hryczyna, Hardziel, Hadzin, Hałe, Jasień, Kaleda, Odryno, Pleskacz, Stryż, Wierch. Słucz i Żarnowo. Nadto we wschodniej i południowej części powiatu znajduje się wielo błot torfiastych, które w suche lata wypadkowo lub umyślnie zapalone, wypalają się na całą grubość torfu i następnie napełniają się wodą w czasie topnienia śniegów, tworząc małe jeziorka, zwane przez mieszkańców wyżarami i będące siedzibą kaczek i piskorzów. Lasów, przeważnie liściastych, jest jeszcze dość wiele około 151, 000 dz. , chociaż w ostatnich dwudziestu latach wiele ich wyniszczono, zwłaszcza w dobrach ks. Wittgensteina dawniej Radziwiłłów, obecnie ks. Hohenlohe i w ogóle gospodarstwo leśne stoi na niskim stopniu a właściwie wcale go nie ma. Zwierza grubego, jako to łosi, niedźwiedzi i dzików bardzo mało zostało; lis, wilk, zając znajdują się w znacznej ilości rzadszemi są borsuk, kuna, sarna; łasice, tchórze i wiewiórki często się spotykają; w okolicach Nieświeża wiele jest susłów. W rzekach południowej, poleskiej części powiatu spotykają się jeszcze bobry. Ptactwa wodnego i błotnego wielka obtosc, leśnego, jak głuszczów, cietrzewi i jarząbków, wiele ubyło z wyniszczeniem lasów. Kuropatw i przepiórek nie wiele; w okolicach południowych powiatu spotykają się dropie, ale bardzo rzadko. Klimat w ciągu ostatnich 30 lat, w skutek wyniszczenia lasów, znacznie się zmienił, tak że obecnie niepodobna pw m

Słuck