sia mińskiego; części zachodnia i północna są prawie bezleśne. Lasy zajmują 198, 983 dzies. 96887 skarb, i 102, 096 pryw. , t. j. 30 57o ogólnej przestrzeni. Przybierają one miejscami charakter puszcz i moczarowatych borów. Przestronniej sze ich obszary należą do dawnych dóbr koronnych i sapieżyńskich, należących obecnie do skarbu, mniejsze zaś do dóbr Pusłowskich i hr. Potockich. W 1885 r. było 182 368 mk. , t. j. 29 na 1 w. kw. , w 1878 r. liczono 161, 155 mk. Co do zaludnienia pow. słonimski zajmuje ostatnie miejsce w rzędzie pow. gub. grodzieńskiej najlepiej zaludniony białostocki, mający 62 mk. na 1 w. kw. . Bez miasta było w 1878 r. 145, 764 mk. 70999 męż. i 74765 kob. , w tej liczbie 109, 432 prawosł, 19358 katol, 59 protest. , 16, 870 żydów i 45 mahom. Podług stanów było 1269 szlachty, 342 duch. praw. z rodzinami, 5 katol i 22 żydów. 17094 mieszczan, 52545 włościan skarb. , 684 kolonistów, 67, 719 włościan i właszczonych, 5831 stanu wojennego, 166 cudzoziemców i 87 osób innych stanów. Pod względem administracyjnym powiat dzieli się na 5 okr. pol stanów Kossów, Różanna, Dereczyn, Zdzięcioł i Byteń, obejmujących 23 gmin Kossów, Borki, Giczyce, Pieski w 1 okr. ; Różanna, Dziewiątkowicze maryńska, Mieżewicze, Źyrowicze w 2 okr. ; Dereczyn, Kuryłowicze, Stara Wieś, Kostrowicze, Czemiery w 3 okr. ; Zdzięcioł, Pacowszczyzna, Kozłowszczyzna, Robotna, Dworzec w 4 okr. , Byteń, Dobromyśl, Szydłowicze, Derewna i Luszniewo w 5 okr. pol. Miejscowości zaludnionych najwięcej z całej gubernii, bo 1035, w tej liczbie 16 miasteczek, 534 wsi mających mniej niż 25 mk. , 355 od 25 do 100 mk. , 141 od 101 do 500 mk. i 5 od 501 do 1000 mk. Miasteczka, oprócz pow. miasta Słonima, są Byteń, Busiaż, Dworzec, Dziewiątkowicze Stare, Dereczyn, Derewna, Hołynka, Jeziernica, Kossów, Mołczadź, Różanna, Wężowiec, Zdutów, Zdzięcioł Djałtowo i Źyrowicze. Urzędy rekruokieznajdująsię w Słonimie, Kossowie i Zdzięciole, sądy pokoju zaś w Słonimie, Ma1 latyczach. Albertynie i Kossowie. Pod wzglę1 dem kościelnym powiat słonimski dzieli się na 4 dekanaty błahoczynia prawosławne słonimski, kossowski, byteński i zdzięciolski i obejmuje 50 parafij. Dekanat słonimski ma 12 par. praw. Słonim św. Trójcy, Dereczyn, Derewna, Górka, Jeziernica, Łukonica, Milkanowieze, Ostrowo, Porzecze, Synkowicze, Szczara i Szydłowicze, monaster w Żyrowiczach, cerkiew soborna w Słonimie Przemienienia Pańskiego, 12 cerkwi paraf. , 7 filialnych, 2 kaplice cmentarne i 36763 wiernych. W ogółe w 1878 r. było w powiecie 36 cerkwi murow, i 37 drewn. , 1 monaster murowany, 6 kaplic murow, i 11 drewn. Wszystkiej parafie katol pow. Słonimskiego tworzą jeden tylko dekanat t. n, obejmujący 5 parafij Słonim, Zdzięcioł, Dworzec, Różanna i Kossów, mający 4 kościoły murow, i 1 drewn. , oraz 7 kaplic murow, i 3 drewn. Dawniej było w powiecie 12 parafij; oprócz wymienionych jesz czę Rendzinowszczyzna z filią w Skrundziach, Mołczadź z kapl Wyszów, Luszniew, Kozłowicze i Łotwicze, Łukonica, Dereczyn kapl w Starej Wsi, Robotna fundacyi Wołłowiczów, z kapl. w Rohotence, Dziewiątkowicze Nowe fundacyi Tekli z ks. Czetwertyńskich Siiźniowej, podkomorzynej Słonimskiej, z filią w Rudni i z kapl w Rudopolu, Regino wie i Olszew fundacyi Bułhaków, z kapl w Pieskach, Sokołowie i Sporo wie. Oprócz Słonima znajduje się w powiecie 3 synagogi murow, i 4 drewn, oraz 5 domów modlitwy Zydow, murow, i 18 drewn. Główne zajęcie mieszkańców stanowi rolnictwo i uprawa lnu oraz przemysł leśny. Chodowla bydła dość rozwinięta. W 1877 r. było w powiecie 16099 sztuk koni, 58209 bydła rogatego, 63704 owiec zwyczajnych, 13358 rasy poprawnej, 24350 świń, 375 kóz i 1 osioł. Przemysł fabryczny dość ożywiony. W 1870 r. było w pow. 106 fabryk, produkujących za 850, 713 rs. ; w 1877 r. 85 fabryk zatrudniało 1037 robotn, i produkowało za 1, 107, 554 rs. Ważniejsze z nich 7 fabryk sukna 793 robotników i 848, 492 rs. produk. , 12 gorzelni 79 robot. i 205, 181 rs. , 21 terpentyniarni 68 robotn, i 23973 rs. , 1 huta szklana 9 robot, i 11, 416 rs. , 13 garbarni 26 robot, i 9496 rs. , 4 browary piwne 9 robot, i 7404 rs. . Handel skupia się w Słonimie i na jarmarkach w miasteczkach. Corocznie odbywa się w powiecie 28 jarmarków, obroty na których wynoszą w ogóle od 40 do 50 tys. rs. Południowo wschodnią część powiatu przerzyna linia dr. żel moskiewskobrzeskiej, ze stacyami Kossów i Domanowo, przez środek zaś przechodzi linia dr. żel. poleskich, na przestrzeni Baranowicze Białystok, ze stacyami Źerbiłówka, Słonim, Jeziernica i Zelwa. Na wszystkich tych stacyach są urzędy pocztowe i telegr. Nadto przerzynała powiat dawna szosa moskiewskobrzeska i trakty pocztowe z Połonki, przez Słonim, Różannę, Wołkowysk do Grodna oraz od Demanowa, przez Byteń, Słonim, Wężowiec i Zdzięcioł do granicy pow, nowogródzkiego. Dawny powiat słonimski należał do wwdztwa nowogródzkiego. Podług przywileju Zygm. Augusta z d. 30 kwiet. 1565 r. wydanego w Piotrkowie granice zaczynały się na północ od ujścia rz. Zelwy do Niemna i szły nurtem jej w górę, a potem rz. Różanką, dalej drogą wiodącą do Berezy, skąd przez rz. Jasiołdę do jez. Sporowskiego dotykały; ztamtąd do źródeł rz. Połonki i następnie korytem

Słonim