Michał Ogiński, hetman w. lit. , otrzymawszy sstwo Słonimskie, osiadł tu z licznym dworem na początku panowania Stanisława Augusta. Wzniósł on w środku miasta obszerny paląc, oraz wiele innych gmachów, między któremi celowały teatr i ujeżdżalnia, oraz około 1777 r. założył we dworze drukarnię, w której wytłaczał własne wiersze i inne pomniejsze pisemka. Najwięcej jednak dla podniesienia handlu i przemysłu przyczynił się wykopawszy własnym kosztem kanał łączący Jasiołdę ze Szczarą a tem samem Niemen z Dnieprem. Stanisław August jadąc w 1784 r. na sejm grodzieński przybył tu 13 września i hojnie był podejmowany. Ekonomia Słonimska opłacała 20000 złp. , sstwo zaś 491 złp. 20 gr. kwarty w 1771 r. . Słonim posiadał liczne kościoły i zakłady religijne fara p. w. św. Andrzeja, pierwotnie z drzewa a potem z muru wzniesiona; cerkiew praw. również starożytna, nieznanej erekcyi, otrzymała przywilej w 1554 r. od Zygmunta Augusta. Z zakonów najdawniejsi są bernardyni, dla których klasztor z kościołem p. w. św. Trójcy i szpitalem w i murował i uposażył w 1630 r. Andrzej Radwan, sekretarz królewski, z żoną Katarzyną. Klasztor bernardynek, z kościołem p. w. Niepokalanego poczęcia N. M. P. fundowali w 1645 r. z Judyckich Komorowska, podkomorzyna witkomierska, oraz Aleksander Judycki; później nieco sprowadzone zostały benedyktynki. Kościoł p. w. Bożego Ciała dla kanoników lateraneńskich fundował w 1650 r. Jan Stanisław Sapieha, marszałek w. lit. , a w 1653 r. Jan Kazimierz nadał szpitalowi prowent mostowego w mieście. Zgromadzenie franciszkanek wprowadzone zostało około 1660 r. przez Konstancyę z Judyckich Komorowską, dominikanów zaś z kościołem p. w. św. Michała, przez Krzysztofa i Dorotę Pokorszewskich, wojskich lidzkich. Najpóźniejszą fundacyą byli jezuici, którym August II w 1717 r. nadał całą ulicę w mieście, od Apanasowskiej do Tatarskiej idącą. Pray rezydencyi swej jezuici utrzymywali szkoły niższe aż do retoryki włącznie, które komisya edukacyjna zupełnie zniosła. Po ostatnim rozbiorze Rzpltej S. w 1795 r. został miastem głównem gub. Słonimskiej, utworzonej ukazem ces. Katarzyny II z d. 14 grudnia t. r. , z części województw nowogródzkiego, trockiego i brzeskiego, i składającej się z powiatów Słonimskiego, nowogródzkiego, Iłdzkiego, grodzieńskiego, wołkowyskiego, prużański ego, kobryńskiego i brzeskiego. Gub. Słonimska w następnym zaraz roku d. 12 grudnia połączoną została z gub. wileńską pod nazwą gub. litewskiej a S. zamieniony został na miasto powiatowe; od 1801 r. wchodzi w skład gub. grodzieńskiej. W 1812 r. d. 20 października niespodzianie był atakowany w S. i do szczętu zniesiony pułk 3 ułanów gwardyi ce sarskiej francuzkiej przez jazdę ruską pod dowództwem gen. Czaplica, przyczem dowódca pułku gen. Konopka wzięty był do niewoli. Opis S. pomieściły Kłosy i XIX, str. 45. jSioni77ishi powiat zajmuje wschodnią część gubernii i graniczy od północy z gub. wileńską, od wschodu z mińską, od południa z pow. kobryńskim, od zachodu zaś z prużańskim i wołkowyskim. Podług pułk. Strelbickiego ma 13137 mil al. 63569 w. kw. , podług Schweitzera tylko 6061 w. kwadr. , podług zaś danych urzędowych z 1885 r. 6261 w. , to jest 652, 394 dzies. , w tej liczbie 118, 878 dzies, skarbowych. Powierzchnia powiatu w części północnej jest wyniosłą i wzgórzystą, w południowej nizinną i równą. Najwyższy punkt w powiecie, na południe od mka Zdzięcioła, we wsi Tarasowcach dochodzi do 924 st. npm. Cała ta przestrzeń wzgórzysta ma glebę piasczysta i żwirowatą i jest małoleśna. Południowa częśó powiatu, dotykająca Jasiołdy, jest znacznie niższą; najwyższe punkty dochodzą tu w Marusinie do 617 st. a w Iwacewiczach do 593 st. npm. Gleba w tej części jest piaszczystogliniasta, miejscami kamienista. Niziny, przylegające do Polesia, pokryte są obszernemi błotami, łąkami i lasami. Oprócz rozległych pokładów torfu nie ma tu żadnych ciał kopalnych. Cała powierzchnia powiatu należy do dorzecza Niemna, za wyj ątkiem nieznacznej części południowej, leżącej w dorzeczu Dniepru. Przedstawicielką systematu rz. Dniepru jest Jasiołda, płynąca przeważnie na pograniczu pow. Słonimskiego z pow. prużańskim i kobryńskim i przybierająca niewielkie rzeczułki, jak Brzostowica. Jasiołda jest spławną na całej przestrzeni. Niemen aż do ujścia rzeki Szczary stanowi granicę od gub. mińskiej; jest żeglowny, w granicach jednak powiatu nie ma na nim przystani. Ważne miejsce pomiędzy rzekami powiatu zajmuje Szczara, przepływająca powiat od wyjścia kanału Ogińskiego aż do ujścia do Niemna. Będąc połączoną za pomocą kanału Ogińskiego z Jasiołdą, pomimo swej płytkości, stanowi ważną drogę handlową pomiędzy Niemnem a Dnieprem. Przystanie na Szczarze znajdują się w Słonimie oraz we wsiach Sielec, Dobromyśl i Jugalin. Z dopływów Szczary ważniejsze Myszanką, Łochozwa, Issą, Grywda i inne. oprócz tego do systematu Niemna należą Zelwianką, stanowiąca granicę z pow. prużańskim i rz. Mołczadź, uchodząca w granicach gub. mińskiej do rz. Promszy, dopł. Niemna. Jezior dość wiele, skupionych po większej części w południowej, błotnistej części powiatu, na pograniczu z, pow. kobryńskim i prużańskim. Lasy znajdują się przeważnie we wschodniej części powiatu i łączą się z lasami Pole

Słonim