9 zagród, 483 ha 419 roii or. . W 1885 r. 22 dm. , 41 dym. , 193 mk. 168 kat. , 25 ew. . Na wzgórzu panującem nad Wisłą, pewnie blizko karczmy Fischbude, stał zamek Świętopełka, Osiek zwany ob. Osechh wystawiony około r. 1245 podczas wojny z Krzyżakami, ale już r. 1312 nie było po nim śladów. R. 1280 nadaje Mestwin, ks. pomorski, S. Wielką i Małą Slanzam duplicem bisk płockiemu Tomaszowi ob. Perlbach, P. U. B. , str. 276. R. 1312 przeszła W. Słońca drogą zamiany w ręce cystersów peplińskich ob. Opactwo peplińskie p. kś. Kujota, str. 75. Którego zaś roku klasztor wydał S. po raz pierwszy nie wiemy. II. 1414 zmienił opat Piotr Honigfeld pierwotny porządek; urządził on 14 chałupników po 7 mr. , od których kazał płacić po 9 skojców i 2 kury; piętnasty chałupnik, który miał półósma morga, był sołtysem i używał swobód prawa chełmińsk. Dziewięć chałupnictw przekazał opat na robocizny do Garca, na czterech zaś osadził rybaków, uwalniając ich od daniny z drobiu. Ale obok tych był jeszcze jeden włościanin colonus, który miał płacić od roii i reszty pożytków 9 grz. rocznie. Oczywiście był on dzierżawcą większej połowy S. i u niego pewnie musieli robić inni chałupnicy, ustanowieni przez opata. Tych było 6; każdy miał pół morga za 2 skojce czynszu. R. 1431 kupił opat Piotr chałupnictwo sołtyskie i wydał je innemu za 11 skojców i 2 kury czynszu, znosząc prawo sołtyskie; w sprawach sądowych. nieli mieszkańcy przed samym opatem stawać. R. 1446 odnowił Mikołaj Engelke przywilej chałupników i osacził na nowo chałupnictwo sołtyskie na dawnych prawach. Pomiędzy rokiem 1564 a 1673 była S. Wielka razem z Garcem w dzierżawie. W tym czasie zaprowadził konwent nowy porządek, dając wszystką rolę gospodarzom i sołtysowi na prawie chełmińskiem, albo też według ustaw wilkierza peplińskiego z r. 1618. R. 1671 opat Ciecholewski dał Janowi Więckiemu przywilej na 3 włóki, które tenże już przed laty był kupił od swego poprzednika. Od dwóch włók sołtyskich nie płacił Wiecki podatków, tylko zamiast podwód zwyczajnych miał 2 mr. żyta sierpem żąć, przez 3 dni mierzwę i 10 wozów siana do Garca zwozić. Od trzeciej włóki zaś żąda przywilej 15 zł. czynszu i 4 kapłony rocznie. R. 1687 dostał Jan Fleta, który wziął wdowę po Więckim, przywilej na 3 włóki pod temi samemi warunkami jak poprzednik. Tegoż roku odnowił opat Łoś na 24 lat przywilej reszty gospodarzy, którymi byli Mateusz Słonina, Stanisław Noch, Jędrzej Kiej na, Wawrzyniec Zontek, Jakub Schnetz i Paweł Kwaśny. Od 20 włók, które trzymali, żądał opat po 20 zł. czynszu. Nadto mieli gospodarze od włóki dawać 1 gęś i 2 kapłony, zwozić 15 korcy żyta do Gdańska i 4 wozy siana z łąk do Garca, omierzwic pół morga w Garcu, nadto od każdych 3 włók zasianych uprawiać i zbierać zboże na 3 mr. folwar. Zamiast drzewa opałowego mieli zwozić bu dulcowe. Od łąk, które mieli przy Rybakach Fischbude, przypadało 21 zł. dzierżawy, a od 12 zł. za karczmę w Garcu także 21 zł. Piwo mogli warzyć w czasie żniw i wywo żenia mierzwy i to z 10 korcy jęczmienia. Mesznego pobierał proboszcz subkowski ztąd 10 kor. żyta i tyleż owsa ob. Wizyt. Sza niawskiego, str. 168. R. 1748 ekonom peplińsld Czarnowski wydzierżawił 2 wł. sołty skie Pawłowi Gardzieli na 3 lata za 60 zł. Dań od mieszkania opuścił konwent pod wa runkiem, że dzierżawca naprawi dom bardzo podupadły. Od łąk miał płacić tyle ile inni gospodarze. Ten sam kontrakt został prze dłużony r. 1751 i 1754i za każdą rażą na 3 lata. Ostatni kontrakt podpisał ekonom Krościński. Na polu wsi stała karczma Fischbude, nad Wisłą, gdzie najdawniejszy przywilej wyznaczył 4 chałupnictwa dla rybaków. Za chował się kontrakt dany r. 1770 Michałowi Arędzikowi na 1 rok. Między towarami, które mógł przedawac, wymieniono też tabakę. Pi wo miał brać z Peplina, wódkę zaś z Gdań ska; za to pozwolenie należało się konwento wi 40 zł. Arędzik był rybakiem, więc wziął też brzeg Wisły przy Słońcy w dzierżawę za 40 zł. i obowiązek przystawiania jednego statku do Gdańska dla ojca szafarza podczas targów na św. Dominik. Ze zbożem miał je ździć do peplińskiego młyna, a pogłównego zapłacić 2 zł. 12 sbr. Później trzymali się na dzierżawie rybitwy tutejszej Gdańcowie, z którymi jeszcze kś. bisk. chełmiński Matty zawierał ugody ob. Opactwo pepliń. przez kś. Kujota, str. 366 369. R. 1780 liczyła W. S. 151 mk. kat. ob. Wizyt Rybińskie go, str. 41. iś. Fr. Slończ, niem. Schlonz cztery osady nad praw. brzegiem Wisły, tworzące jedne gminę, pow. chełmiński, st. p. Ostromecko, par. kat. Czarze. W 1885 r. liczyła os. Słończ 4 dm. , 28 mk. ; wś S. Szlach. Adlig 4. 10 dm. , 62 mk. ; wś S. Król. Koenigl. S. 10 dm. , 60 mk. ; fol. S. Pien 9 dm, 39 mk. ; razem 189 mk. , 117 kat. , 72 ew. , 726 ha 59 łasu, 34 łąk, 289 roii orn. , R. 1667 siedzieli tu Olędrzy. S. posia dali wówczas Działyńscy ob. Wizyt. Strze sza, str. 160. Kś. Fr. Slonczewo, okolica szlach. , pow. pułtuski, gm. Gołębie, par. Syski, odl. 18 w. od Pułtuska. W obrębie jej leżą wsi i folw. , które utraciły już ogólną nazwę Słonczewo a podawane są pod drugiemi nazwami. W spisie z 1827 r, znajdujemy 8. Garłaty 8 dm. , 58

Słończ