Skwiram, ob. Chwirama i Quiram. Skwirańce, wś włośc. nad rz. Mereczanką, pow. wileński, w 5 okr. pol. , gm. Ilino, okr. wiejski Pawłowo, o 26 w. od Wilna, ma 4 dm. , 43 mk. kat. Należy do dóbr Wilkiszki, Dmochowskich. Skwiranka, opustoszałe sioło na prawym brzegu Teterewa, we włości iwankowskiej, t. j. w dziejszym pow. radomyskim, na połud, od mka Iwankowa. Wchodziła w skład dóbr iwankowskich, Koniecpolskich ob. t. III, 314. Skwirce, wś, pow. dzisieński, w 4 okr. pol. , gm. , okr. wiej. i dobra Bernowiczów w 1864 r. Czerniewicze, o 24 w. od Dzisny, ma 9 dm. , 98 mk. w 1864 r. 38 dusz rewiz, . Skwirka, u Pochilewicza mylnie Skwira, rzeka w pow. skwirskim, lewy dopływ Rosi, do której uchodzi między rz. Berezanką a Ra stawicą, pod wsią Skwirką. Płynie w kierun ku wschodnim od Krzywoszyiniec, przez Capówkę, Selezenówkę, Skwirę, Kamienną Gro blę, Pustowarówkę i Jabłonówkę. Długa około 40 w. , przybiera, oprócz pomniejszych rucza jów, od praw. brzegu w Skwirze strumień od Kazimierzówki i Domontówki Dowmontówki i pod Pustowarówką strumień od Tchórzówki, od lewego zaś brzegu strumień Urwichwost od Zacharyny i pod Kamienną Groblą stru mień od Zołotuchy. J. Krz. Skwirka al. Skwirki, wś przy ujściu rzki Skwirki do Rosi, pow. skwirski, na pograniczu pow. wasylkowskiego, w 1 okr. pol. , gm. Skwira o 22 w. , ma 468 mk. Podług Pochilewicza w 1863 r. było tu 443 mk. i 2200 dz. Posiada cerkiew murowaną, p. w. Archanioła Michała, wzniesioną w 1821 r. , na miejsce dawniejszej z 1730 r. i uposażoną 75 dz. ziemi, O dawniejszej cerkwi czytamy w wizyt. dziekana tetyjowskiego z 1741 r. , że była dębowa, snopkami pokryta. Do par. należy wś Horodyszcze. O dawności osady świadczy znaczna liczba do 100 mogił, rozrzuconych po polach, oraz ogromne wały, w wielu miejscach uszkodzone. Podług miejscowego podania wały te miały do 400 sażeni długości i uwieńczone były dębowym częstokołem; z zamczyska przeprowadzone było przejście podziemne do rz. Skwirki, wykute w skale. W środku wałów miała znajdować się cerkiew drewniana i studnia, ślady których okazują. Nadto około 1840 r. znaleziono we wsi w ziemi dwie urny, z resztkami kości ludzkich. S. wchodziła dawniej w skład ststwa skwirskiego. Na początku XVIII w. wymieniona jako wchodząca w skład klucza Wołodarka ks. Wiszniowieckich. W 1781 r. wymieniona jest w liczbie dóbr pojezuickich kolegium bracławskiego, przeszłych na fundusz edukacyjny. Posesorem jej był wówczas Antoni Wieczfiński, podsędek kijowski; intraty czyniła 2179 złp. 26 gr. ciążyła na niej suma 18, 000 złp. , oparta na dobrach Fi lipów w pow. żytomierskim wojew, kijow skiego. Przy sprzedaży w 1814 r. zawaro wano opłatę roczną po rs. 100 na utrzymanie szkół. W 1863 r. S. należała do Jana Pod górskiego. J. Krz, Skwiroszewo, pow. gnieźnieński, ob. Skiereszewo. Skwirtne, wś, pow. gorlicki, leży w górach nad potokiem uchodzącym do Zdyni dopł. Ropy, zbudowana w zwartej dolinie, na wznies. 460 mt. npm. Dolinę zamyka od zach. pasmo wzgórz tworzące dział wodny między Ropą a Zdynią, ze szczytami Międzyryczna 628 mt. i Hańczowa góra 321 mt. , od wsch. zaś niższe wzgórze ze szczytem Baszne 594 mt. . Dział poboczny między Skwirtnym pot. a Regetowką, na płd. od wsi sięga 522 mt. i tworzy granicę połudn. między tą wsią a Regetowem Wyżnym. Najbliższemi osadami są na płn. Kwiatoń, na zach. Hańczowa a na wsch. Smerekowiec. Par. gr. kat. w Regetowie Wyżnym. Wś składa się z 60 dm. i 408 mk. , 397 gr. kat. i 11 izrael. Pos. mniej. ma 709 roli, 243 łąk, 203 past. i 185 mr. lasu. Gleba tu jest zimna, nieurodzajna i kamienista. Skwirzowa al. Skwierzowa, 1510 r. Squerzowa, 1578 r. Sekwierzowa, wś i fol. nad rz. Koprzywianką, pow. sandomierski, gm. Ło niów, par. Sulisławice, odl. 21 w. od Sando mierza, posiada młyn wodny, 18 dm. , 138 mk. W 1827 r. 7 dm. , 94 mk. W 1887 r. fol. S. rozl. mr. 236 gr. or. i ogr. mr. 115, łąk mr. 21, past. mr. 36, lasu mr. 42, nieuż. mr. 22; bud. mur. 1, drewn. 11; las nieurządzony, Wś S. os. 11, mr. 97. Długosz nie wymienia S. w opisie par. Sulisławice. W 1578 r. Wol ski płaci tu od 2 osad. i 1 2 łanu Pawiński, Małop. , 168. Br. Ch, Skwirzyna al. Skwierzyna, Skwierzna, niem. Schwerin an der Warthe, w dok. Squeryn, Skwerin, Skwierzim i Zwerin w r. 1312, Nowa Squerin r. 1313, Zweryn r. 1315, Swyryn r. 1390, Skwirzyna r. 1458, Skwyrzyna r. 1493, miasto powiatowe przed r. 1887 w pow. międzychodzkim, na lew. brzegu Warty, przy ujściu Obry, o 29 klm. na zachód od Międzychodu, o 95 klm. na zach. północ od Poznania. Leży w nizinie, wznies. 29, 8 mt. npm, , na bitym trakcie poznańskoberlińskim, ma 2 kościoły katolicki i protestancki, synagogę, gimnazyum, ratusz, st. tel. , urz. pocz. pierwszorzędny, 4 lekarzy, aptekę, weterynarza, adwokata, 531 dm, 6403 mk. i 4 jarmarki do roku. Jest siedzibą władz powiatowych, urzędu stanu cywilnego, sądu okręg. , komisarza polic, urz. celnego i nadleśnictwa królewskiego. Z miasta wychodzą bite trakty 1 na Pniewy do Poznania, 2 na Międzyrzec Skw do Świebodzina i 3 na Kistrzyn al. Kościerzyn do Berlina. Najbliższa st. dr. żel. o 17 1 3 klm. w Santoku. Stary gościniec wiedzie do Murzynowa Morrn. Na Warcie stoi most. Herb wyobraża lwa w skoku, trzymającego w przednich łapach klucz; przed r. 1722 był lew bez klucza. Miasto posiada znaczne lasy, młyn Oberski, folw. Czajkę Kijawice w r. 1564, Kiweiz r. 1313, Kiewitz i os. Raki Krebse, która powstała na osuszonych błotach, zwanych w r. 1313 Craweicz a w r. 1564 Krawicami. Mieszkańcy S, mają opat i budulec z lasów miejskich; trudnią się rolnictwem, uprawą tytuniu 15 ha, drobnym handlem i przemysłem. W mieście znajdują się fabryki tabaki, fabryka cygar, waty i ram pozłacanych, kasa oszczędności, towarzystwo pożyczkowe 359 członków i towarzystwo bartników. Dawniej istniały pod miastem wapiarnie. Przy schyłku zeszłego stulecia było w S. 319 dym. , 8 bud. publicznych i 2655 mk. 738 żydów; w 1811 r. 391 dym. , 3311 mk; 1837 r. 5123 mk. 1543 żyd. ; w 1843 r. 412 dm. , 5103 mk. 886 kat. , 2649 prot. i 1568 żyd. ; inne źródła podają 4988 i 5678 mk. ; w 1858 r. 6142 mk. ; 1871 r. razem z młynem, os. i folw. miejskim 512 dm. , 6368 mk. 2960 męż, 3408 kob. ; 1824 kat. , 3903 prot. , 640 żyd. . W r. 1564 opłacało miasto 20 zł. soszu i 19 zł. czynszu, a w 1580 r. 10 grzyw. soszu; od 22 łanów osiad. po 30 gr. , od szynkarzy, młyna o 1 kole i młyna Oborskiego o 3 kołach po 24 gr. , od 18 rzemieśln. po 15 gr. , od 12 komorn. i 6 beczek śledzi po gr. , od 150 owiec po 2 gr. , razem 58 złp. 24 gr. podatków; czopowego zapłacono za 3 kwartały od 157 warów po 53 gr. 6 den. Później płacono 20 dukatów soszu; z każdego łanu po dukacie; sukiennicy za folusz 50 tynfów, rybacy miejscy 116 tynf. , każdy piwowar rocznie 20 tynf. i od waru po 5 tynf. , piekarze rocznie 20 tynf. , kahał żydowski 373 tynf. i przy każdej zmianie przewódzców 60 złp. W r. 1747 wynosiły dochody miejskie 19, 576 tynf. 27 gr. Około r. 1770 płacili żydzi 984 złp. pogłównego. Jarmarków odbywało się 7 do roku. Po r. 1795 było tu 44 piwowarów, 26 szewców, 23 kupców, 20 rybaków, 19 sukienników, 16 krawców, 13 kuśnierzy, 9 piekarzy, 8 stolarzy, po 6 rzeźników i bednarzy, po 5 kowalów i kołodziejów, po 3 murarzy, furmanów i aptekarzy, po 2 kapeluszników, rękawiczników, ślusarzy, garbarzy i golarzy, jeden puszkarz, grzebieniarz, guzikarz, farbiarz, mydlarz, szklarz, powroźnik, kominiarz i muzykant. Dochody miejskie wynosiły wówczas 3151 talar. a długi 2000 tal. ; miasto utrzymywało 3 stróżów. Kościół katol. p. w. św. Mikołaja istniał już w r. 1328. Około r. 1540 Stanisław Myszkowski, ststa między

Skwiram

Skwiram

Skwirańce

Skwiranka

Skwirce

Skwirka

Skwiroszewo

Skwirtne

Skwirzowa

Skwirzyna

Skw