Skorzęcińska Huta, ob. Hutta 8. , S. Wola, ob. Wola Skorzęcińska. Skorzęcińskie Jezioro, właściwie Niedzięgiel, mylnie Niedziagiel i Skorzęcin, dok. Nedzangyel r. 1362, Nedzangel, Nyedzyangel, jezioro w pow. gnieźnieńskim Witkowo, na zach. płn. od Powidza. Część wschodnia ma 6 1 2 klm. długości i 1 1 2 klm. szer. , a zachodnia około 3 klm. dług. i 2 klm. szeroka. Obie części łączy cieśnina utworzona przez dwa cyple zbliżona o 0, 3 klm. , miasto Powidz leży o 3 klm. od połudn. kończyny jeziora, na wysokości Przybrodzina zbliża się wschodnie wybrzeże jego do jez. powidzkiego na 2 1 2 klm. Na połud. wschodniej części głównego jeziora sterczy wysepka Schnitzer Insel, Znicz mająca około 300 mt. kwadr. ; na wybrzeżach rozłożyły się osady Rybaki, Wiekówko, Charbin, Słoszewo, Wylatkowo i Zielątkowo; nadto oznaczają dawniejsze mapy na połudn. wschodniej kończynie Syberyę i Strączyznę Pstrączyznę. Wś Skorzęcin, leży o 1 1 2 klm. na zachód od zachodniej części jeziora; półn. wybrzeża obu części pokryte lasami, wśród których znajdują się dwa jeziora Białe pod Smolnikami bez wyraźnego odpływu i Czarne pod Popielarzami, którem odpływa zachodnia część jez. Skorzęcińskiego. Na strudze ztąd wychodzącej, która pod Kinnem łączy się z głównym odpływem, stoją młyny Piła, Piłka i Socha; wschodnia część jeziora odpływa w Zielątkowie ku północy na Okręglicę, Skubarczewo, Słowikowe, Rękawczyn, Kątno, Marcinkowo, Gębice, Kwieciszew. Kunowo, Górę i Bronisław do jez. Pakoskiego Trląg, gdzie miesza swe wody z Notecią odpływem Gopła. Odpływ ten zowie się właściwie Kwieciszewicą, Kwieciszewką, od miasta Kwieciszewa i stanowił niegdyś pewną część granicy kujawskowielkopolskiej ob. Rożanna, IX, 856; mapografowie nowsi przezwali go Małą Notecią, a obecnie Niemcy zwą wprost Notecią. Kwieciszewica zlawszy się z odpływem jeziora Czarnego w Kinnie, przyjmuje w Słowikowie spływające od Mogilna, t. j. od północy, wody długiego pasma jezior i łączy się w Rękawczynie z jez. Łosośnickiem, z którego wydobywszy się, przjmuje z praw. brzegu Rożannę, Trzciankę i inne drobne wodocieki; w Kwieciszewie zasila się z lew. brzegu Żabionką, którą spływają do niej jeziora Wiecanowskie i Mogilnickie Żabno; minąwszy Kunowo, odlewa znaczny staw między Górą a Bronisławiem i wpływa do jez. Pakoskiego o 5 klm. na płn. zachód od Strzelna; długość biegu Kwieciszewicy czyli odpływu Skorzęcińskiego wynosi przeszło 22 klm. Około r. 1362 król Kazimierz nadał proboszczom powidzkim wolne rybołówstwo na jeziorach Powidzkiem, Skorzęcińskiem, Białem i Czarnem, tudzież 2 łąki na niscepe wysepce vulgariter dicendo Domanova lanka, a w r. 1365 pozwolił Marcinowi z Piotrowic założyć wś na prawie niemieckiem w lesie Stawki, dodając mu wolne rybołówstwo na jeziorze N. i Sta wek z wielką łąką, zwaną Kleszczowym Kierzem. Na miejscu tem stanęła wieś Zielątkowo; woda Stawek ma być odpływem jez. Sko rzęcińskiego Kod. Wielkop. , n. 1551. Przy wilejem z 13 paźdz. 1392 r. oddał król jezio ro S. na własność klasztorowi lędzkiemu pra wo rybołówstwa na niem służyło proboszczom powidzkim jeszcze za arcyb. Łaskiego L. B. , I, 320. W nowszych czasach wyłowiono tu kilka kawałów bursztynu. E. Cal. Skorzęcińskie 1. nadleśnictwo, Skorzęcin, niem. Korschin, w pow. gnieźnieńskim Witkowo, o 6 klm. na wsch. płn. od Witkowa, tuż pod Skorzęcinem ku północy; par. kat. Ostrowite Prymasowskie, protest. Witkowo, poczta w Skorzęcinie, st. dr. żel. w Odrowążu o 10 klm. Powstało ono na obszarze dóbr klasztoru lędzkiego, jest obecnie własnością rządową; ma 8 dm. , 66 mk. 21 kat. , 45 prot. i 6335 ha 183 roli, 27 łąk, 5110 lasu przeważnie sosnowego; składają je leśnictwa Klausthal, Krzyżówka Kruesau, Popielarze Aschheim, Radłowskie, Skorzęcińskie Korschin, Stary Dwór Althof, Szydłowieckie Huettchen i Wyrobki Raszewskie Roschau. 2. S. , ob. Smolniki Skorzęcińskie, 3. S. Holendry, Tak zowie się także Kiernia pod Witkowem, w pow. gnieźnieńskim. Ob. Kiernie, E. Cal. Skorznice, wś włośc, pow. pułtuski, starożytna osada, wymieniona jako posiadłość bisk. płockich w dok. Konrada z 1203 r. S. wchodziły w skład dóbr Golądkowo, niegdyś biskupich, następnie rządowych ekonomia. Włościanie byli oczynszowani na mocy przywileju wydanego przez bisk. płockiego Dembowskiego, Jędrzejowi Kordek, Pawł. Olbryt i Maciejowi Węgrowskiemu, gospodarzom ze wsi S. Przywilejem tym zostali zwolnieni od prestacyi i obowiązani opłacać czynsz po 50 złp. z włóki chełm. Gdy przywilej ten spłonął, wtedy kanonik Piotr Gościcki, komisarz dóbr biskupich, upełnomocniony przez bisk. Szembeka wydaje nowy przywilej z dnia 30 września 1791 r. na imię Krzysztofa Możdżenia, Mikołaja, Jakóba i Piotra Kordków, Jana, Adama i Waleryana Olbrytów, Jacka i Pilipa Węgrowskich, Rocha i Tomasza Czyżewskich i Michała Piotrowskiego, gospodarzy wsi S. W 1819 r. siedzi tu 13 czynszowników posiadających po 40 mórg, wysiewających po 5 korcy jarzyny i tyleż oziminy i opłacających 25 zł. 10 gr. czynszu i 4 zł. 22 1 2 gr. hyberny; 1 strzelec gajowy. Znajdowało się tu wójtowstwo. Po śmierci Alberta Zielińskiego

Skorzęcińska Huta

Skorz ska

Skorzęcińskie

Skorznice