W 1564 r. wchodziła w skład ststwa stężyckiego, z którego wydzieliło się gołębskie. Por, Gołąb W 1827 r. 16 dm. , 113 mk. 5. S. , wś włośc, pow. lubartowski, gm. i par. Czemierniki. Posiada szkołę począt. od 1881 r. , 38 os. i 1199 mr. Wchodziła w skład dóbr Czemierniki. W 1827 r. 39 dm. , 234 mk. Br. Ch. Skoki 1. sioło i dobra nad rz. Leśną, pow. brzeski gub, grodzieńskiej, w 3 okr. poL, gm. Motykały, o 10 1 2 w. od Brześcia. Urodził się tu w 1757 r. poeta i pisarz J. U. Niemcewicz. 2. S. , wś pryw. , pow. szawelski, o 49 w. od Szawel. Skoki, niem. ScockenSee, trzy jeziorka, Małe, Wielkie i Tylne, w pow. międzyrzeckim, na zachodniem wybrzeżu jez. Bukowieckiego, przez które płynie Paklica, dopł. Obry, leżą o 4 klm. na płd. wschód od Międzyrzecza. Skoki, niem. Schocken, dawniej Schokken, miasto i dwór, w pow. wągrowieckim, dekan. rogozińskim, o 15 klm. na płd. od Wągrowca, 34 klm. na płn. wschód od Poznania, 15 klm. na płd. wschód od st. dr. źel. poznańskopil skiej w Rogoźnie, na bitym trakcie wiodącym z Mieściska do Poznania, na wzgórzu, wśród łąk, jezior i lasów, między Wełnianką, dopł. Wełny, a jez. Rudno; ma urząd poczt. trzeciorzędny z 3 odchodzącemi dziennie i przychodzącemi pocztami, 4 jarmarki do roku, aptekarza, lekarza, 2 kościoły, jeden katolicki, drugi protestancki, synagogę, 133 dym. , 1318 mk. 660 kat. , 462 prot, , 196 żyd. ; 602 płci męz. , 716 żeń. i 241 ha obszaru 97 roli, 85 łąk; cz. dochód z ha roli wynosi 4, 31, z ha łąk 18, 80 mrk. W okolicy miasta znajdują się pokłady torfu i wapna; poblizkie jeziora obfitują w ryby i raki. Herb miasta wyobraża w polu błękitnem srebrną podkowę z złotym krzyżem w środku Lubicz, bez krzyża na podkowie. Kościół katol. par. , p. w. św. Mikołaja św. Wawrzyńca, wystawili w r. 1373 i uposażyli Jan z Podlesia i Jan Doliwa, bisk. poznański; w miejsce starego stanął następnie kosztem Mikołaja Latalskiego nowy kościół z drzewa, który, naprawiany kilkakrotnie przez późniejszych dziedziców, istnieje dotąd; Latalscy oddali go około r. 1565 braciom czeskim, w których ręku zostawał aż do r. 1645; wyrok trybunalski przywrócił go katolikom. Do kościoła tego zaprowadzono bractwa św. Krzyża w XVI w. i św. Barbary w 1757 r. Przy wchodzie do kościoła leży kamień grobowy Zofii, córki Mikołaja z Łabiszyna Latalskiego i Katarzyny z Więcborka Zebrzydowskiej, żony Andrzeja z Nagłowic Reja 1630, a w kościele nad prowadzącemi do sklepu schodami drugi kamień, którego napis już całkiem jest zatarty. Księgi kościelne zaczynają się od r. 1710. Par. , liczącą 1896 dusz, składają Borówiec, Budziszewo, Budziszewskie Holendry, Gorzuchowo, Kaszary, Kasztelany, Kolędzin, Kostusin, Kurki, Maryanowo, Nadolnik, Peda, Piła, Potrzanowo, Rakojady, Roszków, Roszkówko, Skoki, Władyszyn i Włókna. Kościół filialny stoi w Budziszewic, dawniej znajdowała się kaplica w Potrzanowie. Szkoły paraf. są w Budziszewic i w Skokach. Bracia czescy utraciwszy kościół w r. 1645, odprawiali przez pewien czas nabożeństwo w domu dworskim, za miastem, na piasku położonym; w r. 1652 zaczęli stawiać sobie kościół na dziedzińcu zamkowym; wykończeniu jego oparł się bisk. poznański i kazał rozebrać rozpoczęty budynek. Bracia czescy wrócili tedy do swego domu na piasku; podczas wojny szwedzkiej za Jana Kazimierza przerzucili się na stronę Szwedów, za co następnie ukarani zostali cięźkiemi kontrybucyami, ,, kilku nawet życie utraciło. Przez trzy blizko lata nie odprawiało się w S. nabożeństwo braci czeskich. Po r. 1660 Władysław Rej, dziedzic miejscowy, wystawiwszy w S. pałac, ustąpił go braciom czeskim i lutrom, którzy naprzemian nabożeństwa swoje odprawiać tu mieli. Ale gorszące niezgody pomiędzy duchownymi obydwóch wyznań rozłączyły ich wkrótce, a bracia czescy, odstąpiwszy całkiem pałacu lutrom, przenieśli znowu nabożeństwo do owego domu dworskiego na piasku. Około r. 1668 Rej, wojewoda lubelski, uzyskał potwierdzenie królewskie na zbór braci czeskich, który teź niebawem stanął na piasku. W r. 1719 zaszły zatargi z proboszczem miejscowym Bajkowskim, kanonikiem poznańskim, który zabronił braciom śpiewać w ich kościele; wytoczona w skutek tego przed konsystorzem sprawa skończyła się wykonanym wyrokiem zaocznym, zalecającym zburzyć zbór skocki. Kościoł braci czeskich był polski, lubo niekiedy odprawiało się w nim nabożeństwo w językach polskim, czeskim i niemieckim; gmina skocka była jeszcze na początku XVIII w. dość liczną; samych komunikujących osób było w niej przeszło 200; z biegiem czasu topniała i zlała się w końcu z lutrami. Pierwszym ministrem braci czeskich w S. był Jan Fortunat, zmarły w r. 1596, a ostatnim Samuel Dawid Hanke, żyjący jeszcze około r. 1835; poczet ich w liczbie 24 zamieszcza J. Łukaszewicz O Kośc. Braci cz. w Wielk. , 343 8, któremu powyższe zawdzięczamy szczegóły. Kościół czeski runął; pozostały nagrobki Karczewskich i innych. Par. luterska liczyła w r. 1860 w 59 osadach 2142 dusz, obok 6545 katol. Szkoła katol. istniała w S. dawnemi czasy, lecz jej nie było między r. 1728 i 1778. Bracia czescy utrzymywali swoją szkołę. Szpital katol. zastała wizyta kościelna w r, 1728. Ludnośó skocka zajmuje

Skoki

Skoki