Olesnicki. Przy kościele przebywał prebendarz. Obecny, murowany, pochodzi z 1720 r. Podobno arcyb. Łaski założył drugi szpital z kościołkiem św. Rocha. Fundacya ta jednak widocznie wkrótce upadła. Wizytacya z 1609 r. nie wspomina nic o tym kościołku. Szkołę założył przy kościele arcyb. Jan Przerębski i na kierownika jej powołał głośnego z nauki Benedykta Herbesta w 1560 r. O dalszem jej istnieniu brak wiadomości. Przeniesienie stolicy królewskiej do Warszawy spowodowało częstsze i dłuższe przebywanie arcybiskupów w tutejszym dworze i pobudziło ich następnie do wzniesienia okazalszej i wygodniejszej rezydencyi. Wojciech Baranowski rozpoczął budowę pałacu, który ukończył jego następca Wawrzyniec Gębicki 1619 r. . Gmach ten obszerny, mieszczący kaplicę, kilka sal i kilkanaście komnat, rozszerzył i odnowił w 1762 r. Władysław Łubieński. Pałac otaczały oficyny, kuchnie, wozownie, stajnie, austerya i rozległy ogród włoski. Najświetniejszą była ta rezydencya za Stanisława Szembeka 1721, Teodora Potockiego i Krzysztofa Szembeka. S. stają się wtedy niemal stolicą państwa, na dworze arcybiskupim rozstrzygają się nieraz sprawy kraju. Panowie i szlachta zapełniają komnaty pałacu. Ostatnim z prymasów zamieszkujących ten pałac był Ignacy Krasicki, który tu na schyłku życia redagował pisemko Co tydzień 1798 r. . Klucz skierniewicki dóbr arcybiskupich w dokum. z XV w. nosi nazwę tenuta Squiernyevicensis ob. Lib. Ben. Łaskiego, II, 523, 533, później występuje już jako, , clavis ibid. , II, 549. Miał on osobnych administratorów gubernatores, capitanei. W skład klucza tego wchodziły folwarki skierniewicki, topolski, stachlewski, korabski, makowski; wsi Skierniewicka Wieś, Miedniewice, Mokre, Stachlew, Makowska Wola, Maków, Sierakowice, Samice, Kawęczyn, Zapady, Godzianów; wójtowstwa Pamiętna, Krężce; wieś Płyćwia; wójtowstwa Świętne i Nowaki; wsi Dąbrowice i Słonków. W dobrach tych było do 300 włók ziemi ornej, prócz lasów, łąk i wielkich stawów. Zabrane przez rząd pruski, zostały następnie nadane przez Napoleona marszałkowi Davoust. W 1814 r. weszły znowu w skład dóbr narodowych a następnie wcielone zostały do dóbr księstwa łowickiego, nadanego w. ks. Konstantemu i jego małżonce. Jako własność cesarska, pałac skierniewicki został oddany czasowo na pomieszkanie feldmarszałkowi Barjatyńskiemu około 1870 r. , który przyczynił się wielce do upiększenia parku. W 1884 r. we wrześniu pałac tutejszy był miejscem głośnego podówczas zjazdu trzech cesarzów Rossyi, Austryi i Niemiec, którym towarzyszyli ministrowie i różni dostojnicy. Historye S. opracował Jul. Bartoszewicz w Księdze Świata 1859, II, 45, 117. Ob. Tyg. Illustr. z 1872 r. , Nr. 225. O szkołach pisze Łukaszewicz III, 513. Skierniewicki powiat gub. warszawskiej, utworzony w 1867 r. z części dawnego pow. rawskiego, ma 13, 86 mil al. 670, 5 wiorst kwadr. Graniczy od północy z pow. łowickim i błońskim, od wschodu z błońskim i częścią grójeckiego, od połud. z rawskim gub. piotrkowska, od zachodu z brzezińskim i łowickim. Obszar powiatu leży częścią północną w pasie środkowych dolin a południową wchodzi na obszar wyżyn małopolskich. Największe wzniesienia do 700 stóp i wyżej występują w zachodniej i połud. zachod. części powiatu, w postaci piaszczystogliniastych wzgórz pooddzielanych głębokiemi wąwozami, wyżłobionemi przez wody wiosenne. Śród tego wyniosłego tarasu, z ubogą glebą i roślinnością, mieści się wieś i st. dr. żel. Płyćwia. Wody wyżyny uprowadza Skierniewka i jej dopływ Jeżówka. Środkową częśó powiatu przerzynają w kierunku z połud. wschodu ku półn. zachodowi rzeczki Skierniewka i Rawka, płynące niemal równolegle w odległości 6 do 8 wiorst. Obszar cały pokrywały niegdyś wielkie puszcze bolimowska i korabiewska. Zachodnia i połud. zachodnia częśó obszaru należała od XII w. do arcybiskupów, gnieźnieńskich, puszcze półn. wschodniej połowy były własnością książęcą. Ztąd przeważna część osad jest późnego, najnowszego pochodzenia. Gleba żytnia, piaszczysta, w okolicach Płyćwi rozległy obszar nieużytków. Prócz lasów należących do dóbr cesarskich ks. łowickiego było w 1880 r. 3496 mr. lasów prywatnych nieurządzonych, 2085 mr. urządzonych, 735 mr. wyciętych i zasianych, 901 mr. niezadrzewionych po wycięciu, 435 mr. oddanych włościanom za serwituty, 23 mr. dawnych włościańskich. Sady dworskie zajmowały 96 mr. , włościańskie 103 mr. Przemysł fabryczny słabo rozwinięty, stanowi właściwie tylko gałęź gospodarstwa rolnego. Około 1880 r. było w powiecie 4 gorzelnie z produkcyą na 230, 216 rs. , 7 olejarni z prod. na 2840 rs. i 34 młynów i wiatraków. Główną drogą komunikacyjną jest droga żel. warsz. wiedeńska, przerzynająca północnozachodnią część powiatu na długości 30 w. , ze stacyami w Skierniewicach i Płyćwi Radziwiłłów i Rogów w pobliżu granic powiatu. W Skierniewicach oddziela się od tej drogi odnoga do Łowicza, przedłużona następnie pod nazwą drogi żel. bydgoskiej. Prócz tego w kierunku z zachodu ku połud. wschodowi przecina powiat droga bita oddzielająca się od szosy warszawskołowickiej i dążąca na Łyszkowice, Skierniewice do Rawy. Przez połud. zachodnia

Skierniewice