wody mr. 207; os. Rybacka mr. 2, nieuż. , mr. 35; bud. mur. 15, z drzewa 11; płodozmian 8 i 9polowy; os. Wymyślin gr. or. i ogr. mr. 119, łąk mr. 5, w os. mr. 2, nieuż. mr. 19; bud. mur. 9. drzewa 5; fol. Kierz gr. or. i ogr. mr. 222, łąk mr. 104, pastw. mr. 56, w os. mr, 6, nieuż. mr. 15; bud. mur. 1, z drzewa 8; płodozmian 4 i 7polowy; fol. Rzuchowo gr. or. i ogr. mr. 289, łąk mr. 76, pastw. mr. 85, lasu mr. 60, nieuż. mr. 41; bud. mur. 3, z drzewa 14; fol. Pokrzywnik gr. or. i ogr. mr. 166, łąk mr. 41, pastw. mr 8, lasu mr. nieuż. mr. 6; bud. mur. 2, z drzewa 7; os. Suradowo gr. or. i ogr. mr. 40, łąk mr. 29, pastw. mr 2, lasu mr. 46, wody mr. 24, nieuż, mr. 5; bud. mur. 1, z drzewa 9; fol. Zajeziorze gr. or. i ogr. mr. 343, łąk mr. 86, pastw. mr. 76, lasu mr. 27, nieuż. mr. 24; bud. mur. 2, z drzewa 13; fol. Huta gr. or. i ogr. mr. 37, łąk mr. 232, nieuż. mr. 2; bud. z drzewa 7; fol. Obóz gr. orn. i ogr. mr. 146, łąk mr. 40, pastw. mr. 23, lasu mr. 194 i mr. 261, nieuż. mr. 13; bud. mur. 1, z drzewa 13; pod lasami mr. 3874. Lasy starannie urządzone. W skład dóbr wchodziły poprzednio os. miejska Skępe os. 245, mr. 2343; wś Józefkowo os. 31, mr. 107; wś Suminek os. 12, mr. 277; ws Kierz os. 5, mr. 13; wś Wólka Mała os. 3, nar. 7; wś Koziołek os. 3, mr. 40; wś Wymyślin os. 13, mr. 193; wś Huta os. 27, mr. 154; wś Rzuchowo os. 41, mr. 128; wś Suradowo os. 9, mr. 290; wś Chodorąźek os. 43, mr. 100; wś Wioska os. 7, mr. 10; wś Żagno os. 5, mr. 99; wś Rumunków Obóz os. 24, mr. 419; wś Czermno os. 33, mr. 574; wś Rumunki Wilczyńskie os. 41, mr. 957; wś Pokrzywnik os. mr. 151; wś Kukowo os. 12, mr. 74; wś Jarczowo os. 35, mr. 498; wś Wólka Duża os. 21, mr. 654; wś Rumunków Chodroń os. 29, mr. 360; wś Łowiczek i Zajeziorze os. 21, mr. 550; os. Żuchowo os. 1, mr. 7. Własność rodziny Koścleleckich h, Ogończyk, którzy uzyskali wr. 1445 od Kazimierza Jagiellończyka przywilej, wynoszący wś S. na stopień miasta. Strykowski wspomina k. 616, iż w r. 1463 Ulryk Czerwonka, dowódzca na zamku golubskim, znosi pod Skępem zastęp, który wyruszył z Brodnicy dla grabieży ziemi dobrzyńskiej. Według inwentarza z r. 1571 mieszczanie S. płacą z 230 dm. po groszu, z ogrodów po gr. 1 1 2. Zygmunt August zwalnia mieszczan z opłaty cła na gościńcu toruńskim z Litwy, oraz zatwierdza cztery jarmarki do roku. W 1627 r. uprawiali mieszczanie tysiąc morgów roli. Na czele osady stał wójt z ławnikami, dopiero w inwentarzu z r. 1726 występuje burmistrz. Było wtedy 100 placów, roli pod uprawą, mr. 556 1 2, ogrodów mr. 53 1 2 Muzeum. Świdziń. , II, 116, 117. W Kole 21 lutego 1485 r. Kazim. Jagiel. poleca Spytkowi z Jarosławia, wwdzie sandomier. i stście general. ziem ruskich, odebrac zakład 2000 złp. od Jana ze Skępego, kaszt. dobrzyńskiego, w sprawie Zofii, żony wojewody brzeskokujaw. i starosty włocławskiego, Jana z Oporowa Akt. grodz. ziem. , t. X, 10. W r. zaś 1517 występuje Mikołaj ze Skępego, woj. brzesko kujawski V, 122. Akta podskarbińskie z 1564 r. wymieniają Sebastyana Mieleckiego h. Gryf, kaszt. wiślickiego, jako wlaściciela S. Według reg. pob. pow. lipnowskiego z 1564 r. S. miało 3 poddanych na 3 łanach. Reliqui combusti liberi; 7 poddanych, karczmarz i 2 zagr. należało do Sebastyana z Mielca, kaszt. wiślickiego. Płacono poboru 1 fl. 19 gr. 2 sz. Pawiński, Wielkp. , I, 314. Z czasem dobra te weszły w dom Działyńskich, na początku zaś zeszłego wieku przeszły do Zielińskich. R. 1789 dziedzic S. Ludwik Zieliński, kaszt. zakroczymski, wysiewał na wsi S. 88 kor. żyta, na Suradowie 20 kor. żyta, 2 kor. pszen, na Sudrogach 44 kor. żyta, 4 kor. pszen. , na Suminie 131 kor. żyta i 31 kor. pszen. Czynszu mu dawały Skępe 250 zł. , Wólka 292, Wymyślin 90, obóz 202, Suradowo 20, Sudragi 297, Sumin 1190 zł. Z tej rodziny pochodził i tu przemieszkiwał zacny obywatel i zdolny poeta, Gustaw Zieliński 1881. Przy nim zamieszkiwał współtowarzysz młodości Zygmunt Komamicki, znany tłumacz kronik Dytmara i Galla. Dziś S. należy do Władysława Zielińskiego. Kościół paraf. powstał zapewne wraz z miastem. Istniał on do 1800 r. Następnie parafią przeniesiono do kościoła klasztornego. Kościół teu stoi o pare tysięcy kroków na zachód od S. we wsi Wymyślinie. Znajduje się w nim słynąca cudami statua Matki Boskiej, którą według kroniki klasztornej nabyła w Poznaniu r. 1496 Zofia, córka Mikołaja Kościeleckiego, kaszt. kruszwickiego, i przywiózłszy umieściła takową w małej kapliczce. Mikołaj Kościelecki, bisk. chełmski, wystawił w 1498 r. obszerniejszy kościół i osadził przy nim ks, bernardynów, Antoni Zboiński, woj. płocki, wraz z żoną Salomejąku końcowi zeszłego stulecia wystawili przy kościele prezbiterym, gdzie też ciała ich spoczęły 1796 r. Odnowiony 1767 r. , zatracił cechę starożytną. Ołtarze w stylu rokoko. Wnętrze wymalowane al fresco przez braciszka zakonu Kazimierza Zebrzydowskiego. W r. 1755 za pozwoleniem Benedykta XIV odbyła się uroczysta koronacya figury Najśw. Panny; ceremonii tej dokonał ks. Fabijan Pląskowski, biskup sufragan płocki. Statua ta, drewniana, wyobraża Bogarodzicę w dziecinnym wieku, z koroną na głowie, otoczoną promiennemi gwiazdami; po bokach dwa aniołki i księżyc pod nogami. Wszystko to ze srebra

Skępe