obszaru. Zabudowane parterowemi domami, regularnie, liczy 202 dm. i 1243 mk. 577 męż. , 666 kob. ; 1155 rz. kat. , 1 gr. nieun. , i prot. i 86 izrael. Majątek miasta wynosi około 75, 600 zł. , w części w papierach wartościowych, w części w ziemi, wraz z innymi dochodami przynosi rocznie 12, 000 zł. w. aj dochodu. Miasto utrzymuje urząd gminny i lekarza. W S. znajduje się parafia rz. kat. . sąd powiatowy, notaryat, urząd pocztowy i szkoła ludowa trzechklasowa. Jest tutaj apteka i kilka sklepów z towarami mieszanymi, dla zaspokojenia codziennej potrzeby, albowiem bliskość Krakowa przeszkadza rozwinięciu się handlu, zwłaszcza towarami bławatnymi. Celom humanitarnym posługuje dom ubogich, założony w r. 1571 dla 9 podupadłych mieszczan a posiadający w realnościach i kapitale 5690 złr. Mieszkańcy trudnią sie uprawą roli, garbarstwem i sadownictwem. Miasto zostało założone przez Kazimierza W. w r. 1364 na 9 łanach, na których były przedtem trzy wsie opactwa tynieckiego Babice Stare i Nowe i Pisary. Miasto obdarzone prawem niemiecckiem, było otoczone murem i miało zamek. w którym mieszkał wójt. Według świadectwa Długosza L. B. , I, 190492 i II, 121 należało wójtowstwo do opata tynieckiego, który je w r. 1394 sprzedał Michałowi Berithowi zwanemu Puschnik herbu Doliwa za 300 grzywien. Razem z miastem założył Kazimierz W. parafią, z początku jako filią do Tyńca i wybudował kościół z białego kamienia, który istniał do r. 1704. W tym czasie zgorzało miasto wraz z kościołem i uratowano jedynie akta miejskie. Dopiero w r. 1720 odbudowano kościół, ale biały kamień zastąpiono cegłą. W roku następnym sekularyzowano parafią ale 1814 spłonął kościół powtórnie, dzisiejszy zaś zbudowano w 1826. Prócz parafialnego jest jeszcze kościół p. w. Nawiedzenia N. P. M. murowany, ale bez sklepienia. Parafia dyec. krakowskiej, dek. skawińskiego obejmuje Kopankę, Korabniki, Rzozow, Samborek i Sidzinę. Z S. prowadzą drogi na płn. do Tyńca i Liszek. na płn. wschód do Podgórza, na wschód przez Opatkowice do Wieliczki, na płd. do Radziszowa, na płd. zachód przez Przytkowice do Kalwaryi i na zachód do Wożnik, a ztąd do Wadowic. Prócz tego łączą się tutaj dwie koleje żelazne SuchaSkawina, 47 klm. długa i OświęcimPłaszów Podgórze, 65 klm. mająca. Odległość Skawiny od Oświęcima wynosi 49, od Płaszowa 16 klm. Z przeszłosci miasta niewiele można zanotować. Miasto było zawsze małe i ubogie. W r. 1581, zatem w epoce rozkwitu, zapłaciło szosu fl. 44 gr. 24, miało łanów kmiecych 15, garncarzów 6, szewców 5, piekarzow 5, rzeźników 5, płócienników, 8, krawców 2, kowali 3, komorników 5, komorników ubogich 6 i przekupnia. Summa fl. 81 gr. 6 Pawiński, Małop. , 154. Teraz posiadłość większa gminy wynosi 110 mr. roli, . 4 mr. łąk, 9 mr. past. i 6 mr. lasu; pos. mn. zas 1177 mr. roli, 205 mr. łąk, 173 mr, pastw. i 240 mr. lasu. Miasto otaczają od płn, Samborek, od zach. Kopanka i Borek Szlachecki, od płd. Rzozów i Radziszów a od wschodu Korabniki. Mac. Skawinka, mylnie Skawina, rzeczka podgórska w górnym, nizinna w dolnym biegu, powstaje z połączenia dwu potoków Skawinki Wschodniej i Zachodniej czyii Cedrońskiej al. Cedronki, na obszarze Radziszowa, tuż nad granicą Woli Radziszowskiej pow. myślenicid. Skawinka Wschodnia powstaje na granicy gmin Biertowic pow. myślenicki i Izdebnika pow. wadowicki z połączenia dwu strumieni Harbutowickiego ob, i Jastrzębskiego ob. ,. Tak powstała rzeka płynie dość szeroką dolinką, otoczoną średnimi pagórami, po nad 300 mt. wysokimi, granicą Krzywaczki i Woli Radziszowskiej na płn. wsch. , a potem na płn. na obszar Radziszowa. Skawinka Cedrońska zas, al. Cedronka, Cedron, wytryska w obr. gm. Palczy, w pow. wadowickim; płynie łąkami w kierunku przeważnie północnym bardzo kręto, tworząc granicę Skawinek i Lesnicy od zach. a Lanckorony od wsch. ; poczem płynie srodkiem wsi Brodów, przerzyna gosciniec mogilańskokalwaryjski, następnie Zebrzydowice, a na płn. granicy tej gminy z Przytkowicami zwraca się na wsch. i płd. wsch. , tworząc granicę między Zarzycami Wielkimi i Lesiczami Górnemi. Przybrawszy z pr. brz. na granicy tychże gmin z gm. Izdebnikiem bezimienny potok, skręca się na płn. wsch. i w tym kierunku płynąc zrazu granica Lesicz Górnych i Podolan z jednej a Izdebnika i Zarzyc Małych z drugiej strony, wchodzi w obręb gm. Pochybia i Woli Radziszowskiej. Minawszy obszar Woli Radziszowskiej, tuż za wschodnią jej granicą, na obszarze Radziszowa łączy sie ze Skawinką Wschodnią. Długośó Cedronki 26 klm. , Skawinki Wschodniej 8 1 4 klm. Powierzchnia wody Cedronki wLeśnicy, w odległości 3 3 klm. od źródeł, wzn. 329 mt. Skawinki Wsch. na granicy Krzywaczki, pod Ostrą górą, 245 mt. ; połaczenie się obu Skawinek 230 mt. Skawinka Wschodnia przyjmuje od pr. brz, Głogoczówkę Tob. , Cedronka zaś zabieia liczne mniejsze potoki, spływające z okolicznych wzgórzy, otaczających jej dolinę. Znaczniejsze czubałki na pr. brz. są Lanckorońska góra 550 mt. , Na piasku 362 mt. , Ostry dział 365 mt. , Pohow 397 mt. i Ostra góra 332 mt. ; na lew. zas brz. nad źrodłami Chełm 581 mt. , Zarek 527 mt. , Judka 369 mt. , Kiełek 337 mt, , Od połączenia się obu źródlanych ramion płynie

Skawinka

Skawinka