Sieraków al. Strąków, horodyszcze nad rzką Chotówką al. Donaszką, o 1 2 w. od Chotowa, pow. kijowski ob. t. I, 639; niegdyś własność monasteru pieczerskiego w Kijowie. Sieraków z Zbyszówką w XV w. Sirakowa, Szirakow, wś, pow, wielicki, w okolicy pagór kowatej i lesistej, przy drodze z Wieliczki do Dziekanowic, na płn. od Dziekanowic, składa się z dwóch grup chat, z których Zbyszówka liczy 22 chat, S. zaś 54. Na obszarze więk. pos. 4 dm. Ludność w ogóle składa się z 433 osób 204 męż. , 229 kob. , 416 rz. kat. i 17 izrael. Pos. więk. Józefa Bienicka ma 177 roli, 51 łąk i ogr. , 8 past. i 196 mr. lasu; pos. mn. 286 roli, 69 łąk, 15 past. i 33 mr. lasu. Par. rz. kat. w Dziekanowicach. Za Długosza był własnością Jakuba Złotnickiego h. Starża i Mikołaja Topolskiego h. Oksza a składał się z 13 łan. kmiec, i karczmy z rolą L. B. , II, 112. W 1581 r. Pawiński, Małop. , 51 dzier żawiła tę wś Bekeszowa; było tam wówczas 4 1 4 łan. km. , 1 zagr. z rolą, 4 komor. z bydl. i 1 komor. bez bydła. S. graniczy na zachód z Nową Wsią, na płn. z Jankówką i Graje wem, na wschód z Huciskiem. Mac. Sieraków 1. dok. Syrakow, Szyrakow, Zirckow 1251 r. , niem. Zirke, miasto, okrąg miejski, zakład stadniczy, nadleśnictwo królewskie i okr. domin. 5 pow. międzychodzki, dek. lwówecki, o 14 klm. na wsch. płn. od Międzychodu, 63 klm. na zach. płn. od Poznania i 23 klm. od Wronek, st. dr. żel. pozn. staro grodzkiej, przy trakcie wronieckomiędzychodzkim, na lew. brzegu Warty, poniżej ujścia rz. Kwilcza, w okolicy lesistej i obfitej w wodę. Głębszo pokłady ziemi zawierają glinkę, wapno i węgiel brunatny. W pobliżu znajdują się 2 kopalnie węgla, 2 wapiarnie, 2 gorzelnie, tartak parowy i cegielnie. Drewniany most łączy oba brzegi Warty. S. ma 209 dm. , 2324 mk. , kościół katol. i prot. , synagogę, st. tel. , urz. poczt. , aptekę, lekarza, weterynarza, miejską kasę oszczędności i 4 jarmarki do roku. Na zlewających się z miastem folwarkach znajdują się zakład stadniczy 1 nadleśnictwo królewskie. Przedmieście Piaski leży na prawym brzegu Warty. Herb miasta wyobraża łeb jelenia. Kościół par. kat. p. w. WW. Świętych istniał w S. przed r. 1487. . Biskup poznań. Uryel Górka, dziedzic 8. , wyznaczył i r. fundusz na wyniesienie kościoła do rzędu kolegiat; zamiar ten nie przyszedł do skutku. W miejsce chylącego się do upadku wzniósł woj. Opaliński nowy kościół z cegły palonej, poświęcony w r. 1628, uszkodzony przez pożar d. 12 maja 1713. Gdy pożar miasta w r. 1817 zniszczył do szczętu świątynię, przeniesiono nabożeństwo do kościoła bernardynów, który mniej ucierpiał w ogniu. Zniszczony kościół rozebrano a kościół pobernardyński obrócony został na parafialny. Piotr Opaliński sprowadziwszy w r. 1619 bernardynów do S. rozpoczął dla nich budowę klasztoru i kościoła, dokończoną przez żonę jego Zofię z Kostków. Po naprawie 1818 r. utracił kościół bernardyński dawny kształt, zdjęto bowiem z niego piękną facyatę i dwie ozdobne wieże. W kościele tym znajdują się 2 nagrobki w kształcie ołtarzy, woj. poznańskiego Piotra i in. Opalińskich ob. J. Łukaszewicza Op. hist. kośc. par. , II, 441 3, trzeci w kształcie piramidy poświęcony Monice z Twardowskich Szczanieckiej, tudzież stale obok wielkiego ołtarza, rzeźbione w r. 1641 przez bernardyna Hilarego. Istniał jeszcze kościołek szpitalny św. Ducha, założony przez Górków, popadł w ruinę i rozebrany został w zeszłym wieku; szpital, który powstał równocześnie, dotrwał do naszych czasów. Par. S. , liczącą 3789 dusz, składają Borowy Młyn, Bucharzewo, Bukowiec, Chalin, Chorzępowo, Góra, Jaroszewo, Kłosowice, Kobylarnia, Kubek, Kukawka, Kurnatowice, Kurnatowski Młyn, Ławica, Maryanowo, Nieziołek Niziołki, Popowskie Huby, Przemyśl, Sieraków, Szrem, Tuchole, Zatom Nowa i Stara i Zawady. Szkoły są w Chorzępowie, Górze, Kurnatowicach, Sierakowie i Starej Zatomi. W samym S. istniała szkoła w 1641 r. ; Krzysztof Opaliński, woj. poznański 1655, założył tu szkołę wyższą, do której sprowadził profesora z akademii krakowskiej, lecz która wkrótce potem upadła; taki sam los spotkał tu w nowszych czasach około 1836 r. seminaryum pomocnicze dla nauczycieli elementarnych. Kościół protestancki istniał już w zeszłem stuleciu; parafia liczyła około 1860 r. 4531 dusz, obok 5191 katolików. Mieszkańcy S. trudnią się rolnictwem i drobnem rzemiosłem. W r. 1580 płacono 14 grzyw. soszu, 183 złp. czopowego, 49 zł. 1 gr. 9 den. odn. 246 zł. 13 gr. 9 den. innych podatków Pawiński, Wielkop. , I, 56 7; było wówczas po 5 piekarzy, garncarzy i komorników, po 4 szewców i kowali, po 3 rzeźników, krawców i sukienników, po 2 kuśnierzy, budowniczych, kupców, szynkarzy i rybaków; miasto posiadało 3 łany osiadłe i ćwierć roli, a dziedzic posiadał folusz, 2 młyny o 2 kołach i ćwierć roli. W r. 1771 płacili żydzi 238 złp. pogłównego; jarmarków odbywało się 8 do roku; miasto miało swoją cegielnię i utrzymywało stróża nocnego. Przy schyłku zeszłego stulecia było 21 szewców, 18 krawców, 12 kuśnierzy, po 11 sukienników i kupców, 10 rzeźników, po 6 stolarzy i kowali, po 4 garncarzy, piekarzy i muzykantów, po 3 rybaków, ślusarzy, golarzy i kołodziejów, po 2 płócienników, cieśli, murarzy i mydlarzy. Ludności było w 139 dymach 1206 dusz i 21 Sieraków Sieraków